Thách thức trong điều hành tỷ giá

Báo cáo phân tích thị trường tiền tệ tuần 21 - 25/7, chuyên gia của Chứng khoán Yuanta đánh giá thanh khoản hệ thống ngân hàng đang căng thẳng trở lại dù NHNN đã bơm ròng gần 78.900 tỷ đồng trong tuần qua và ngưng phát hành tín phiếu. Giá trị lưu hành trên kênh mua kỳ hạn đến cuối tuần trước đã tăng vọt lên 210.900 tỷ đồng.

Lãi suất liên ngân hàng bật tăng mạnh ở các kỳ hạn ngắn. Mức chênh lệch lãi suất VND và USD tại kỳ hạn qua đêm hiện ở mức 2,27 điểm phần trăm. Lãi suất huy động kỳ hạn dưới 12 tháng tại một số NHTM đã tăng nhẹ trong vài tuần gần đây.

Tổ chức Fiin Ratings cũng cho rằng, dư địa để tiếp tục hạ lãi suất huy động và cho vay đang dần thu hẹp trước rủi ro Mỹ áp thuế lên hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam. Đồng thời, việc Fed tiếp tục lùi thời gian hạ lãi suất nhằm đối phó lạm phát cũng có thể góp phần duy trì áp lực tỷ giá thời gian tới.

Còn theo Chứng khoán MB, bộ đệm quan trọng cho tỷ giá USD/VND là hoạt động xuất khẩu, được dự báo sẽ chậm lại do nhu cầu quốc tế có thể sẽ giảm trong thời gian tới. Trong khi đó, Việt Nam sẽ có xu hướng tăng nhập khẩu hàng hóa từ Mỹ với mức thuế suất 0% để thể hiện thiện chí thu hẹp mức thặng dư thương mại với Mỹ. Với những nhận định trên, MBS dự báo tỷ giá sẽ dao động trong khoảng 26.600 - 26.750 VND/USD vào cuối năm, tương ứng với mức tăng 4,5 - 5% so với đầu năm.

NHNN được kỳ vọng sẽ tiếp tục điều hành linh hoạt, đặc biệt là kiểm soát chênh lệch lãi suất VND - USD để giữ ổn định tỷ giá. Các chuyên gia của chứng khoán Thiên Việt (TVS) dự báo tỷ giá USD/VND cả năm tăng khoảng 3,5% nhưng áp lực sẽ giảm trong nửa cuối năm nhờ kiều hối và vốn FDI tăng mạnh. Tuy vậy, các rủi ro vẫn còn, gồm khả năng Fed không hạ lãi suất, thặng dư thương mại thấp hơn dự kiến và căng thẳng địa chính trị khiến nhu cầu USD tăng.

Doanh nghiệp tăng thêm chi phí

Mức tăng tỷ giá được giới chuyên gia và các công ty chứng khoán đánh giá là vẫn nằm trong tầm kiểm soát, chưa gây sốc đến nền kinh tế. Tuy nhiên, việc đồng nội tệ giảm giá so với nhiều ngoại tệ quan trọng khiến lợi nhuận 6 tháng đầu năm của nhiều DN bị ảnh hưởng rõ rệt. Tỷ giá tăng khiến các DN nhập khẩu, cùng các công ty có các khoản vay nợ bằng ngoại tệ tăng thêm chi phí.

Tổng Công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí - CTCP (Đạm Phú Mỹ), tại cuộc họp Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2024, đánh giá về tác động của chính sách thuế quan của Mỹ, lãnh đạo công ty này nhận định, sẽ chưa có những ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất - kinh doanh, nhưng có thể đối mặt rủi ro về biến động tỷ giá hối đoái. Nguyên nhân là giá nguyên liệu đầu vào, chủ yếu là khí, được xác định dựa trên cơ sở quy đổi theo tỷ giá VND/USD.

Trong khi đó, kết quả kinh doanh của Tổng công ty Dầu Việt Nam - CTCP (PV Oil) quý đầu năm chịu “thiệt hại” kép, vừa do giá dầu đi xuống, vừa bởi tác động tiêu cực của tỷ giá, do lãi chênh lệch tỷ giá giảm 90%, trong khi tăng lỗ chênh lệch tỷ giá. Dù doanh thu thuần vẫn tăng trưởng 11%, cùng nỗ lực tiết giảm chi phí bán hàng và quản lý DN, nhưng lợi nhuận sau thuế của PV Oil vẫn giảm 89% so với cùng kỳ.

Ông Bill Nguyễn - Giám đốc Phát triển kinh doanh Công ty Cainver (chuyên về xuất khẩu gỗ) cũng chia sẻ hiện tại nhiều DN xuất khẩu đang đối diện với nhiều khó khăn, vừa tạo công ăn việc làm cho hàng nghìn người lao động, vừa lo tỷ giá USD/VND tăng.

Ông Lê Quốc Phương, nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại cho biết: Việt Nam là nền kinh tế phụ thuộc lớn vào nhập khẩu nguyên vật liệu, máy móc và thiết bị. Khi căng thẳng địa chính trị chưa hạ nhiệt, chi phí logistics và vận chuyển quốc tế tăng mạnh, DN phải mua USD nhiều hơn để đáp ứng nhu cầu nhập khẩu, tạo áp lực lên tỷ giá. DN nhập khẩu hoặc vay ngoại tệ sẽ chịu áp lực lớn do chi phí nhập khẩu và trả nợ gia tăng khi đồng nội tệ mất giá.

Trong bối cảnh đó, ông Lê Quốc Phương cho rằng, các DN cần chủ động áp dụng các biện pháp quản lý rủi ro tỷ giá, như sử dụng hợp đồng kỳ hạn hoặc đa dạng hóa nguồn cung ứng để giảm thiểu tác động tiêu cực.