Mới đây, UBND TP Hồ Chí Minh đã ban hành quyết định về danh mục biệt thự cũ trên địa bàn được phân loại thành 3 nhóm. Cụ thể, toàn TP hiện có 151 biệt thự cũ, trong đó có 52 biệt thự thuộc nhóm 1, 75 biệt thự thuộc nhóm 2 và 24 biệt thự thuộc nhóm 3 (chủ yếu tập trung trên địa bàn các quận 1 và 3).
Căn biệt thự cổ số 48 Nguyễn Đình Chiểu được liệt vào nhóm 1 cần được bảo tồn.
Theo đó, nhóm 1 có tất cả 52 biệt thự (quận 1 có 10 biệt thự; quận 3 có 41 biệt thự và 1 biệt thự ở quận Thủ Đức). Các biệt thự này phải giữ nguyên hình dáng kiến trúc bên ngoài, cấu trúc bên trong, mật độ xây dựng, số tầng và chiều cao.
Nhóm 2 có tất cả 75 biệt thự cũ (quận 1 có 30 biệt thự; quận 3 có 39 biệt thự; quận 5 có 4 biệt thự; quận Phú Nhuận và quận Thủ Đức mỗi quận có 1 biệt thự). Những biệt thự này phải giữ nguyên kiến trúc bên ngoài.
UBND TP Hồ Chí Minh yêu cầu chủ các biệt thự cũ thuộc nhóm 1 và nhóm 2 như trên không được làm thay đổi nguyên trạng ban đầu. Không phá dỡ biệt thự cũ nếu chưa hư hỏng nặng, có nguy cơ sụp đổ theo kết luận kiểm định của Sở Xây dựng.
Trường hợp phải phá dỡ để xây dựng lại thì phải theo kiến trúc ban đầu, sử dụng đúng loại vật liệu, mật độ xây dựng, số tầng và chiều cao của biệt thự cũ. Đồng thời, không được tạo thêm kết cấu để làm tăng diện tích hoặc cơi nới, chiếm dụng không gian bên ngoài biệt thự.
Riêng nhóm 3 có tất cả 24 biệt thự cũ (quận 1 có 6 biệt thự; quận 3 có 17 biệt thự và quận Bình Thạnh có 1 biệt thự). Chủ sở hữu các biệt thự này phải thực hiện theo quy định về quy hoạch, kiến trúc và pháp luật về xây dựng.
Theo UBND TP, các cá nhân, tổ chức là chủ sở hữu biệt thự cũ thuộc 3 nhóm nói trên phải tuân thủ nguyên tắc về quản lý, sử dụng và bảo trì, cải tạo biệt thự cũ theo quy định. Trường hợp biệt thự cũ có giá trị nghệ thuật, lịch sử, văn hoá thì phải tuân thủ theo quy định pháp luật về quản lý di sản văn hoá.
Sở Xây dựng TP được giao phối hợp cùng UBND các quận huyện tăng cường kiểm tra, giám sát trong lĩnh vực quản lý trật tự xây dựng đối với biệt thự cũ xây dựng trước năm 1975, nhất là các biệt thự thuộc nhóm 1, nhóm 2 và các biệt thự đang phân loại; ngăn chặn và xử lý các hành vi tự ý tháo dỡ, chia cắt biệt thự cũ trái phép.
Trước đó, theo thống kê từ Sở Quy hoạch – Kiến trúc TP, tính đến cuối năm 2017, TP có khoảng 1.200 hồ sơ khuôn viên biệt thự nguồn gốc trước năm 1975; trong đó, nhiều khuôn viên không còn công trình biệt thự hoặc đã xuống cấp, không còn hình thái biệt thự. Trong các biệt thự cũ, chỉ những căn có giá trị đặc trưng về kiến trúc, có khả năng bảo tồn, khai thác mới được đề xuất giữ lại thuộc nhóm 1 và 2.
