Hiện hữu nỗi lo siết tín dụng - Bài 1: Khó khăn đã đến từng doanh nghiệp, nhà đầu tư

Từ đầu năm 2022, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã có động thái yêu cầu các ngân hàng thương mại phải hướng tín dụng vào sản xuất - kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ, đồng thời tiếp tục kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro như: Bất động sản (BĐS), chứng khoán… Đây được xem là giải pháp nhằm hạn chế các hoạt động đầu cơ, giúp thị trường tài chính trở nên minh bạch, sau hàng loạt những bê bối của DN như sự cố của Tập đoàn FLC, Tân Hoàng Minh hay Chứng khoán Trí Việt...

Tân Hoàng Minh, FLC… “con sâu làm rầu nồi canh”!

Đánh giá động thái này của NHNN là cần thiết, nhằm lạnh mạnh hóa thị trường, giảm thiểu các rủi ro cho nền kinh tế. Tuy nhiên, giới chuyên môn cho rằng, vụ án thao túng chứng khoán của FLC hay gian dối phát hành trái phiếu của Tân Hoàng Minh thực chất chỉ là “giọt nước tràn ly” vì bản chất thị trường tiền tệ đã tăng “nóng” thời gian qua, khi đa số các nhà đầu tư đều sử dụng đòn bẩy tài chính.

Động thái kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào BĐS của Ngân hàng Nhà nước liên tục gần đây gây ra không ít khó khăn cho doanh nghiệp và người vay mua nhà. Ảnh: Tiểu Thúy

Cùng với đó, có không ít DN nguồn vốn hạn chế, lệ thuộc hoàn toàn vào vốn ngân hàng và dùng các bản quy hoạch, đôi khi hoàn toàn là trên giấy để đi hút tiền của người dân.

Thực tế này dẫn đến nguy cơ phát sinh những rủi ro tiềm ẩn, ảnh hưởng lớn đến việc huy động vốn trung và dài hạn, đến thị trường trái phiếu, cổ phiếu, chủ trương phát triển thị trường vốn.

Không phản đối chủ trương siết tín dụng của NHNN, song ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP Hồ Chí Minh (HoREA) cho rằng, về lâu dài NHNN nên có những biện pháp quản lý mang tính chất dài hơi hơn chứ không đơn thuần chỉ là biện pháp hành chính như hiện nay. “Không nên vì một số ít DN có sai phạm, vi phạm pháp luật mà siết quá chặt, siết quá đà, siết cả DN làm ăn đàng hoàng, tuân thủ pháp luật đang chiếm đa số trong nền kinh tế” – ông Lê Hoàng Châu nói.

Cũng theo ông Lê Hoàng Châu, vốn vào của DN đến từ 3 nguồn chính gồm: Vốn tín dụng từ ngân hàng, trái phiếu cổ phiếu, quỹ đầu tư (trong nước và ngoài nước), riêng với DN BĐS thì có thêm kênh huy động từ khách hàng thông qua hình thức bán sản phẩm hình thành trong tương lai. Nhưng hiện nay các nguồn vốn này đều đang vướng. Vì vậy, nếu siết cùng lúc cả tín dụng và trái phiếu DN sẽ “đứt gẫy” dòng vốn đầu tư, nhiều DN có nguy cơ “ngộp thở”, nhất là trong lúc thanh khoản bị sụt giảm mạnh.

“Vốn, tài chính vẫn là bài toán thách thức với các DN sau 2 năm chống chọi với đại dịch Covid-19. Tới nay, câu chuyện này tiếp tục là bài toán chưa có lời giải dành cho nhiều DN khi mà thực trạng, kẹt hàng, thiếu vốn, mất thanh khoản, thậm chí có nguy cơ “chết trên đống tài sản” của chính mình… đang hiện hữu, và DN đang phải đương đầu” – ông Lê Hoàng Châu phân tích.

Từ nhận định trên, HoRE kiến nghị Chính phủ, NHNN xem xét nới trần tín dụng (room) thêm 1 - 2% để có thêm nguồn vốn tín dụng khoảng 100.000 - 200.000 tỷ đồng hỗ trợ cho nền kinh tế trong giai đoạn cao điểm cuối năm, trong đó có thị trường BĐS.

Nếu thị trường BĐS bị đình đốn, suy thoái thì có thể kéo theo sự suy thoái của nền kinh tế vì BĐS có liên quan mật thiết đến hơn 35 ngành, lĩnh vực tạo việc làm cho hàng triệu người lao động, đồng thời có thể tác động tiêu cực đến việc đảm bảo an sinh xã hội về nhà ở cho tầng lớp người yếu thế trong xã hội. Do đó, không vì những “con sâu làm rầu nồi canh” mà siết quá chặt, làm ảnh hưởng đến các chủ đầu tư chân chính.