Chứa chất asen
Gạo lứt đen chứa nhiều asen, một kim loại nặng độc hại được phát hiện ở số lượng nhỏ trong nhiều loại thực phẩm như đậu và ngũ cốc. Theo Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), hàm lượng asen trong gạo lứt đen cao hơn khoảng 50% so với gạo trắng, chủ yếu tập trung trong lớp cám hoặc phần ngoài của hạt gạo. Asen liên quan đến nhiều bệnh ung thư như ung thư phổi, da, gan và bàng quang.
Ảnh minh họa. (Nguồn ảnh: Internet)
Chứa chất kháng dinh dưỡng axit phytic
Nói về công dụng và tác hại của gạo lứt, chúng ta cần xem xét cả hai khía cạnh. Ngoài những ưu điểm về lợi ích dinh dưỡng, gạo lứt cũng mang đến nhược điểm chính là sự hiện diện của chất kháng dinh dưỡng, được biết đến là axit phytic. Axit phytic có thể có tác động tiêu cực đối với cơ thể bằng cách ngăn chặn quá trình hấp thụ của khoáng chất như kẽm, magie và canxi.
Nguy cơ ngộ độc thực phẩm từ gạo lứt
Gạo lứt cũng có thể gây ngộ độc thực phẩm, đặc biệt khi được lưu trữ hoặc xử lý không đúng cách. Để tránh tình trạng này, việc bảo quản và chế biến gạo lứt cần tuân thủ các quy tắc an toàn thực phẩm.
Mặc dù bạn có thể đã thực hiện việc hâm lại cơm nhiều lần, vi khuẩn Bacillus cereus vẫn có khả năng tồn tại trên cơm và gây ngộ độc thực phẩm. Vì vậy, đối với cơm thừa, quan trọng là không nên để lâu ở nhiệt độ phòng. Hãy nguội cơm nhanh chóng và đặt vào tủ lạnh sau khoảng 1 giờ sau khi nấu.
Nguy cơ dị ứng từ trà gạo lứt
Trà gạo lứt và các sản phẩm từ gạo lứt thường chứa đậu nành, bột mì và các thành phần khác. Điều này có thể tăng nguy cơ dị ứng với gluten. Việc đọc kỹ nhãn thực phẩm trước khi mua là quan trọng để đảm bảo rằng sản phẩm gạo lứt bạn tiêu thụ không gây dị ứng.
Ăn gạo lứt sao cho đúng và an toàn?
Gạo lứt vẫn là nguồn cung cấp chất xơ, vitamin nhóm B và khoáng chất quý giá, giúp kiểm soát đường huyết và giảm nguy cơ bệnh tim mạch. Nhưng thay vì chuyển hoàn toàn sang ăn gạo lứt, các chuyên gia khuyến cáo nên xen kẽ 2-3 bữa mỗi tuần, hoặc trộn cùng gạo trắng để dễ tiêu hóa hơn và đảm bảo cân bằng dinh dưỡng.
Việc kết hợp đa dạng thực phẩm - chẳng hạn ăn cùng rau xanh, cá, thịt nạc hoặc đậu phụ - giúp cơ thể hấp thu vitamin, khoáng chất tốt hơn và tránh cảm giác đầy bụng do lượng chất xơ cao trong gạo lứt.
Cơm thừa trong tủ lạnh nên được sử dụng trong vòng 24 giờ. Để đảm bảo an toàn thực phẩm, cần hâm nóng cơm đầy đủ trước khi ăn. Lưu ý rằng nếu bạn đã hâm nóng cơm một lần, không nên tiếp tục thực hiện thêm lần nào nữa để tránh tình trạng ngộ độc thực phẩm.
Để làm giảm giảm thiểu độc tố trong gạo lứt, nhất thiết phải ngâm gạo trước khi nấu trong khoảng thời gian phù hợp. Việc ngâm gạo cũng giúp cải thiện độ mềm và hương vị, đồng thời đánh thức dinh dưỡng trong hạt gạo lứt.
Cách ngâm gạo lứt trước khi nấu
Bước 1: Làm sạch gạo
Trước tiên, cho phần gạo lứt cần dùng vào một chiếc rá, nhẹ nhàng vo 1–2 lần với nước để loại bỏ lớp bụi bẩn. Đừng chà xát quá mạnh, vì lớp cám mỏng bên ngoài hạt gạo chính là nơi chứa nhiều dưỡng chất quý giá.
Bước 2: Ngâm gạo
Rót nước sạch vào tô, sao cho mặt nước cao hơn gạo 4-5cm. Nếu dùng nước bình thường, có thể ngâm từ 4-6 giờ hoặc ngâm qua đêm, nên thay nước 2-3 lần trong thời gian ngâm.
Trong trường hợp muốn rút ngắn thời gian, hãy dùng nước ấm khoảng 45-50 độ C ngâm trong 2-3 giờ để hạt gạo nở đều, mềm hơn khi nấu.
Muốn tối ưu dinh dưỡng, bạn có thể áp dụng cách “gạo nảy mầm” bằng cách kéo dài thời gian ngâm hơn 20 tiếng, thay nước thường xuyên. Tuy nhiên, phương pháp này cần được thực hiện cẩn thận, tốt nhất là theo hướng dẫn của chuyên gia dinh dưỡng.
Bước 3: Rửa lại gạo và nấu
Khi gạo đã được ngâm đủ thời gian, hãy đổ bỏ phần nước ngâm và xả nhẹ gạo một lần nữa với nước sạch. Lúc này, hạt gạo đã mềm và ngậm nước, nên khi nấu bạn chỉ cần giảm lượng nước so với thông thường để cơm không bị nhão.
Khi nấu thêm một chút muối cho giúp gạo mềm, dẻo hơn, vị ngon đậm đà hơn.