Theo báo cáo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), trong năm 2023, gần 14 triệu xe điện (BEV) mới đã được đăng ký trên toàn thế giới, đạt mức tăng trưởng 35% so với năm 2022 và nâng tổng số xe điện đang lưu thông lên tới 40 triệu chiếc. Trung bình, cứ khoảng 4 chiếc xe được bán ra thì có 1 chiếc là xe điện. Điều này cho thấy việc dịch chuyển từ xe dùng động cơ đốt trong sang xe điện là xu hướng không thể ngăn cản.
.jpg)
Ảnh minh họa. (Nguồn ảnh: Internet)
Mặc dù vậy, bước sang năm 2024, tốc độ tăng trưởng xe điện đang chậm lại tại nhiều quốc gia. Tại Đức, trong quý I/2024, doanh số ô tô đạt 694.785 xe, tăng 4,2% so với cùng kỳ năm 2023. Tuy nhiên, lượng xe điện lại giảm mạnh tới 14,1%, từ 94.736 xe xuống còn 81.337 xe. Tương tự, tại Hàn Quốc, lượng xe thuần điện bán ra giảm 25% trong quý đầu năm so với quý IV/2023. Ngược lại, lượng xe hybrid (HEV, PHEV) bất ngờ tăng 46% so với cùng kỳ. Tại Mỹ, Trung Quốc, thị phần xe điện vẫn tăng trưởng dương, nhưng tốc độ tăng chậm nhất so với các quý trước đó. Điều này cho thấy lực cầu của thị trường đang có dấu hiệu chững lại trước những lo ngại về suy thoái kinh tế, tình hình căng thẳng địa chính trị tiếp tục diễn biến phức tạp. Thị trường xe điện toàn cầu đang cần có thêm thời gian để tích lũy cho một chu kỳ tăng trưởng mới.
Nhìn sang một số thị trường ô tô lớn trong khu vực, tỷ lệ mua ô tô điện của Việt Nam hiện nay đang có mức tăng trưởng ấn tượng. Báo cáo từ Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Đông Nam Á (AAF), tại các thị trường lớn như Indonesia, Malaysia hay Thái Lan, lượng xe điện tiêu thụ vẫn rất thấp so với quy mô thị trường.
Như tại Indonesia, năm 2022, tổng doanh số toàn thị trường đạt khoảng 1,084 triệu ô tô thì lượng xe điện bán ra chỉ đạt 10.327 chiếc (chiếm khoảng 1%). Năm 2023, lượng xe điện bán ra tăng lên 17.051 chiếc, chiếm gần 2%. Quý I/2024, doanh số xe điện là 5.918 chiếc, chiếm 2,75% trên tổng số 215.069 ô tô các loại bán ra.
Tương tự ở Thái Lan, năm 2022, lượng ô tô điện bán ra chiếm 1,3% tổng số xe toàn thị trường, đến 2023 tăng lên thành 6,3% (49.113 xe), nhưng quý I/2024 lại giảm xuống chỉ còn 2,2% (bán ra 3.665 xe).
Tại Malaysia, năm 2022 có 2.631 xe điện được bán, chiếm khoảng 0,3% tổng doanh số ô tô. Sang năm 2023 tăng lên 10.149 chiếc (chiếm 1,26%) và quý đầu năm 2024 bán được 2.703 xe (chiếm 1,33%).
Còn tại Việt Nam, trong những năm gần đây, tình hình phát triển kinh tế xã hội trong nước tương đối ổn định và có nhiều dấu hiệu khởi sắc khiến Việt Nam trở thành một thị trường tiềm năng để phát triển ô tô nói chung và xe động cơ điện nói riêng. Hiệp hội Nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) dự báo Việt Nam sẽ đạt mốc 1 triệu xe điện vào khoảng năm 2028 và khoảng 3,5 triệu xe điện vào năm 2040.
Theo tổ chức nghiên cứu thị trường - 6Wresearch, quy mô thị trường xe điện Việt Nam được dự kiến sẽ đạt tỷ suất tăng trưởng hàng năm (CAGR) 22,9% trong giai đoạn 2020-2025.
Tuy nhiên, nếu so sánh với diễn biến thị trường vài năm gần đây thì tốc độ tăng trưởng xe điện tại Việt Nam vẫn chưa đạt kỳ vọng. Doanh số tiêu thụ xe điện trong nước chỉ chiếm 0,7% so với toàn khu vực Đông Nam Á (theo số liệu Quý 3/2022 của Statista). Tỷ lệ sở hữu ô tô của Việt Nam vẫn còn thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực, mới chỉ ở mức 50 ô tô/1.000 người. Con số này chỉ bằng 1/10 của Thái Lan và 1/20 của Malaysia, theo Bộ Giao thông và Vận tải. Đây được coi là cơ hội để các hãng xe ô tô đầu tư, phát triển sản xuất tại Việt Nam, và các chính sách khuyến khích tiêu thụ xe điện từ Chính phủ được kỳ vọng sẽ thúc đẩy người tiêu dùng Việt Nam sử dụng xe điện nhiều hơn.
