Vậy dữ liệu cá nhân là gì?
Ảnh minh họa. Nguồn ảnh: Internet
Cũng theo Bộ Công an, dữ liệu cá nhân là thông tin dưới dạng ký hiệu, chữ viết, chữ số, hình ảnh, âm thanh hoặc dạng tương tự trên môi trường điện tử gắn liền với một con người cụ thể hoặc giúp xác định một con người cụ thể.
Dữ liệu cá nhân bao gồm dữ liệu cá nhân cơ bản và dữ liệu cá nhân nhạy cảm.
Dữ liệu cá nhân cơ bản bao gồm: Họ, chữ đệm và tên khai sinh, tên gọi khác (nếu có); Ngày, tháng, năm sinh; ngày, tháng, năm chết hoặc mất tích; Giới tính; Nơi sinh, nơi đăng ký khai sinh, nơi thường trú, nơi tạm trú, nơi ở hiện tại, quê quán, địa chỉ liên hệ; Quốc tịch; Hình ảnh của cá nhân;
Số điện thoại, số chứng minh nhân dân, số định danh cá nhân, số hộ chiếu, số giấy phép lái xe, số biển số xe, số mã số thuế cá nhân, số bảo hiểm xã hội, số thẻ bảo hiểm y tế; Tình trạng hôn nhân; Thông tin về mối quan hệ gia đình (cha mẹ, con cái);
Thông tin về tài khoản số của cá nhân; dữ liệu cá nhân phản ánh hoạt động, lịch sử hoạt động trên không gian mạng; Các thông tin khác gắn liền với một con người cụ thể hoặc giúp xác định một con người cụ thể không thuộc quy định tại khoản 4 Điều này.
Dữ liệu cá nhân nhạy cảm là dữ liệu cá nhân gắn liền với quyền riêng tư của cá nhân mà khi bị xâm phạm sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp tới quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân gồm: Quan điểm chính trị, quan điểm tôn giáo; Tình trạng sức khỏe và đời tư được ghi trong hồ sơ bệnh án, không bao gồm thông tin về nhóm máu;
Thông tin liên quan đến nguồn gốc chủng tộc, nguồn gốc dân tộc; Thông tin về đặc điểm di truyền được thừa hưởng hoặc có được của cá nhân; Thông tin về thuộc tính vật lý, đặc điểm sinh học riêng của cá nhân; Thông tin về đời sống tình dục, xu hướng tình dục của cá nhân;
Dữ liệu về tội phạm, hành vi phạm tội được thu thập, lưu trữ bởi các cơ quan thực thi pháp luật; Thông tin khách hàng của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán, các tổ chức được phép khác, gồm: thông tin định danh khách hàng theo quy định của pháp luật, thông tin về tài khoản, thông tin về tiền gửi, thông tin về tài sản gửi, thông tin về giao dịch, thông tin về tổ chức, cá nhân là bên bảo đảm tại tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán;
Dữ liệu về vị trí của cá nhân được xác định qua dịch vụ định vị; Dữ liệu cá nhân khác được pháp luật quy định là đặc thù và cần có biện pháp bảo mật cần thiết.
Vì sao phải bảo vệ dữ liệu cá nhân?
Không gian mạng đang trở nên ngày càng phổ biến, gắn bó mật thiết với các hoạt động kinh tế xã hội và tạo ra sự thay đổi to lớn trong cách thức con người vận hành cuộc sống. Theo thống kê của Liên hợp quốc, tính đến tháng 4/2023, thế giới có 5,18 tỷ người sử dụng internet (chiếm gần 65% dân số thế giới) với gần 29 tỷ thiết bị kết nối internet. Việt Nam cũng đang hòa vào xu hướng chuyển đổi số, phát triển Chính phủ điện tử, kinh tế số, xã hội số, công dân số với hơn 77,93 triệu người sử dụng internet (chiếm hơn 79% dân số), xếp thứ 12 trên thế giới về tỷ lệ người sử dụng internet.
Cơ sở hạ tầng không gian mạng phát triển nhanh, cùng với đó là sự ứng dụng sâu rộng của công nghệ thông tin, truyền thông, trí tuệ nhân tạo, internet vạn vật, điện toán đám mây, dữ liệu lớn, dữ liệu nhanh... đã tạo điều kiện thuận lợi cho các ngành nghề, dịch vụ kinh doanh có liên quan tới dữ liệu cá nhân phát triển. Dữ liệu cá nhân trở thành “tài sản” quan trọng, là “nguyên liệu” chính cho hoạt động của các ngành nghề, dịch vụ nêu trên, tạo ra giá trị lợi nhuận cao. Theo ước tính, đến năm 2024, dữ liệu cá nhân của gần 70% dân số thế giới sẽ được bảo vệ bởi các quy định về bảo mật dữ liệu.
Dưới đây là cách để bảo mật thông tin cá nhân mà bạn nên tham khảo thêm:
Không nhấp vào các đường link lạ
Đôi khi bạn sẽ gặp tình trạng nhận được các đường link lạ từ tin nhắn, hoặc Gmail nhưng không tài nào phân biệt liệu đó có phải là đường link an toàn không, nhất là đối với những người ít có kinh nghiệm sử dụng máy tính. Việc vô tình truy cập vào các đường link lạ này sẽ có thể tạo cơ hội cho kẻ gian đánh cắp lấy thông tin của bạn.
Để đảm bảo tính an toàn trước khi truy cập vào một đường link nào, bạn có thể thực hiện kiểm tra tên miền trước trên công cụ tìm kiếm của Google nhằm biết được xếp hạng uy tín của đường link này.
Ngoài ra, còn một đặc điểm để nhận biết link lạ đó là thường có tiêu đề giật gân, và nếu bạn cảm thấy bản thân bị cuốn hút một cách tức thời thì bạn nên cẩn thận với kiểu đường link này.
Sử dụng mật khẩu khó đoán
Đây có lẽ là sai lầm thường thấy khi nhiều người thường chọn các mật khẩu khá phổ biến như 123456 hay abcdef để cho dễ nhớ. Việc làm này đã tạo điều kiện cho tội phạm có thể dễ dàng tiếp cận đến các tài khoản mạng xã hội hay nguy hiểm hơn là thẻ tín dụng chỉ qua vài thao tác tấn công đơn giản.
Hãy cố gắng đặt mật khẩu có chứa cả từ in hoa, chữ in thường, ký hiệu và chữ số nhằm nâng cao tính bảo mật cho mật khẩu của bạn. Nếu bạn sợ mình đãng trí thì có thể ghi chú lại trong sổ, hoặc một mảnh giấy và cất vào ví để tránh trường hợp quên mất.
Thay đổi mật khẩu định kỳ
Việc thay đổi mật khẩu thường xuyên sẽ giúp hạn chế rủi ro kẻ gian đoán được mật khẩu của bạn. Mẹo ở đây dành cho bạn đó là bạn nên có một vài mật khẩu, sau đó thay đổi qua lại với tần suất 3 tháng/1 lần giữa những mật khẩu đó.
Không tin tưởng người quen biết thông qua mạng
Đối với những tin nhắn “mời gọi” từ những người mà bạn mới quen biết từ trên mạng, bạn nên cảnh giác với họ, và tuyệt đối không bao giờ được cung cấp bất kỳ thông tin cá nhân gì của mình cho họ.
Và kể cả với những người thân quen, nếu họ có những biểu hiện khác thường, và đòi hỏi thông tin gì đó từ bạn thì bạn cũng nên đề cao cảnh giác bởi có thể tài khoản của họ đang bị điều khiển bởi một kẻ xấu nào khác.
Không chia sẻ thông tin cá nhân bừa bãi
Nhiều người thường vô ý đăng tải các hình ảnh về thông tin cá nhân của mình trên các nền tảng mạng xã hội, chẳng hạn như thông tin về chuyến bay, tài khoản ngân hàng,... Nếu buộc phải gửi hay đăng tải những hình ảnh đấy, bạn nên che mờ trước khi đăng.
Luôn kiểm tra website cung cấp dịch vụ
Hiện nay có một số trang web giả danh trên nền môi trường mạng nhằm chiếm lấy thông tin và quyền truy cập vào các dữ liệu quan trọng của bạn như tài khoản mạng xã hội. Vì vậy, bạn có thể kiểm tra lại bằng Google Tìm Kiếm để biết liệu đây có phải website chính chủ hay không.
Nhớ thực hiện đăng xuất
Khi thực hiện đăng nhập sử dụng các dịch vụ trên mạng, hay liên kết với các tài khoản ngân hàng để thực hiện giao dịch với thiết bị công cộng, bạn nên đăng xuất sau khi sử dụng xong. Việc duy trì kết nối có thể biến bạn trở thành nạn nhân của tội phạm công nghệ thông qua các lỗ hổng bảo mật.
Không cài đặt phần mềm lạ, không rõ nguồn gốc
Tuyệt đối không bao giờ được cài đặt các phần mềm không gõ nguồn gốc trên Internet, và tốt nhất thì bạn nên cài đặt thông qua các chợ ứng dụng, hoặc ít nhất là thông qua các trang web chính chủ.
Đồng thời trên các thiết bị điện thoại, trên các phiên bản hệ điều hành Android và iOS mới thì bạn có thể tùy chỉnh được quyền truy cập dữ liệu trên thiết bị của bạn.
