Đoạn sông Mê Kông trên biên giới Lào - Thái Lan nhìn từ hướng Thái Lan ảnh: REUTERS
Ủy hội sông Mê Kông quôc tế (MRC) ngày 12/2 cho biết, mực nước ở sông Mê Kông đã giảm xuống mức “đáng lo ngại” do dòng chảy bị hạn chế từ các đập thủy điện của Trung Quốc ở thượng nguồn.
Giám đốc Bộ phận Hỗ trợ Kỹ thuật của Ban Thư ký MRC Winai Wongpimool cho biết đã ghi nhận những đợt dâng và giảm đột ngột mực nước ở hạ lưu đập Cảnh Hồng và kể cả ở khu vực Vientiane của Lào.
Sự thay đổi dòng chảy đột ngột như vậy ảnh hưởng đến hoạt động di cư của cá, ngành nông nghiệp và hoạt động trên tuyến đường thủy quan trọng này, nơi có gần 70 triệu người dựa vào để kiếm sống và đảm bảo an ninh lương thực tại khu vực
Ông Winai Wongpimool kêu gọi Trung Quốc cũng như các nước ở khu vực hạ nguồn sông Mê Kông chia sẻ kế hoạch xả nước để giúp xử lý rủi ro hiệu quả hơn. MRC cho biết các điều kiện bình thường có thể được phục hồi nếu hồ chứa của các đập Trung Quốc xả lượng nước lớn. “Nhằm giúp các nước ở hạ vùng Mê Kông quản lý rủi ro một cách hiệu quả hơn, chúng tôi kêu gọi Trung Quốc và các nước ở hạ vùng chia sẻ kế hoạch xả nước với chúng tôi”, ông Winai Wongpimool kêu gọi.
Dự án Giám sát Đập sông Mê Kông do Mỹ tài trợ, sử dụng dữ liệu vệ tinh để theo dõi mực nước, cũng cho biết có biến động hàng ngày về lượng nước được xả ra từ đập Cảnh Hồng của Trung Quốc trong tháng 2.
Vào giữa tháng 1, lượng nước xả của con đập Trung Quốc duy trì ở mức 1.400 m3/giây, trước khi giảm lại vào tháng 2 và vào ngày 11/2 chỉ còn 800 m3/giây. MRC cho hay có thể hy vọng khôi phục tình trạng con sông như bình thường nếu Trung Quốc xả hồ chứa nước của các con đập ở thượng nguồn.
Mực nước sông Mê Kông xuống thấp, hạn mặn sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến ĐBSCL
Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam dự báo dòng chảy trong tháng 2/2021 từ thượng lưu sông Mê Kông về Đồng bằng có khả năng ở mức rất thấp, kéo theo xâm nhập mặn tháng 2 trên ĐBSCL có khả năng rất nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến sản xuất và sinh hoạt, cụ thể chiều sâu mặn xâm nhập lớn nhất Tháng 2/2021 với ranh 4g/l tại các cửa sông như sau:
Sông Vàm Cỏ (Vàm Cỏ Đông. Vàm Cỏ Tây): phạm vi ảnh hưởng từ 85-90 km, thấp hơn cùng kỳ tháng 2: năm 2016 từ 2-5 km và năm 2020 từ 4-8km Cửa sông Cửu Long: sông cửa Tiểu, cửa Đại: phạm vi ảnh hưởng khoảng 60 km, sâu hơn cùng kỳ tháng 2 năm 2016 khoảng 10 km, thấp hơn 2020 gần 28km; Sông Hàm Luông phạm vi khoảng 70 km, sâu hơn cùng kỳ năm 2016 gần 10 km, thân hơn 2020 gần 8km; Sông Cổ Chiên: phạm vi ảnh hưởng khoảng 65 km, thương đương cùng kỳ năm 2016, thấp hơn 2020 gần 3 km; Sông Hậu: phạm vi ảnh hưởng khoảng 60 km, tương đương 2016 và thấp hơn năm 2020 gần 5km. Sông Cái Lớn: dự báo phạm vi ảnh hưởng sâu nhất khoảng 50-55 km, thấp hơn cùng kỳ năm 2016 khoảng 7-10 km, thấp hơn 2020 gần 3-5km.
Tuy vậy, từ nay đến ngày 8/2/2021 và 16-22/2/2021 (thời kỳ triều kém) độ mặn khu vực cửa sông Cửu Long giảm, nước ngọt có khả năng xuất hiện tại khu vực cách biến từ 35-45km vào lúc triều thấp, chân triều. Đề nghị các địa phương khẩn trương gia tăng việc lấy ngọt trong các thời gian trên, và ưng phó khi nặn tăng cao như dự báo (có khả năng duy trì đến tháng 3/2021). Trước khi mở cống hoặc bơm lấy nước ngọt cần kiểm tra độ mặn.
