Hội nghị tạo ra diễn đàn trao đổi thông tin và chia sẻ kinh nghiệm của nhiều chuyên gia hàng đầu trên thế giới nhằm mục tiêu thúc đẩy phương thức thực hành quản lý bao gói thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) cùng các loại nhựa nông nghiệp khác một cách an toàn và hiệu quả, hướng tới phát triển nông nghiệp bền vững và hỗ trợ nền kinh tế tuần hoàn. Hội nghị kéo dài trong 3 ngày từ 4 – 6 tháng 9, xoay quanh nhiều chủ đề khác nhau về thu gom và quản lý bao gói thuốc BVTV cũng như xu hướng quản lý, hỗ trợ cho các hoạt động này trên toàn cầu, trong đó tập trung thảo luận tại khu vực Châu Á và Việt Nam. Hội nghị nhằm hướng tới nền kinh tế tuần hoàn và bền vững.
Cục trưởng Cục BVTV Huỳnh Tấn Đạt phát biểu khai mạc tại hội nghị
Phát biểu khai mạc hội nghị, ông Huỳnh Tấn Đạt - Cục trưởng Cục Bảo vệ Thực vật cho biết: “Cục Bảo vệ Thực vật đánh giá cao mục tiêu của hội nghị lần này, đặc biệt trong việc nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường hợp tác và chia sẻ trách nhiệm của tất cả các bên liên quan, nhằm thúc đẩy các phương thức quản lý và thực hành thu gom, xử lý bao gói thuốc BVTV một cách bền vững. Đây là một mắt xích quan trọng trong toàn bộ hoạt động quản lý sản phẩm theo vòng đời của ngành. Từ góc độ quản lý, chúng tôi cũng hy vọng các chuyên gia tại hội nghị sẽ chia sẻ thêm kinh nghiệm và cơ chế quản lý bao gói thuốc BVTV sau sử dụng tại các nước để từ đó chúng tôi có thể tiếp tục có hướng dẫn và triển khai cách thức quản lý phù hợp tại Việt Nam, hướng tới mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững, tuần hoàn hiện nay.”
Ông Andrew Ward - Giám đốc Stewardship - CropLife Quốc tế phát biểu khai mạc tại hội nghị
Chia sẻ tại hội nghị, ông Andrew Ward – Giám đốc Quản lý CLI nhấn mạnh: “CropLife cùng các công ty thành viên đã tiên phong trong việc triển khai quản lý nhựa nông nghiệp thông qua việc thiết lập hệ thống quản lý bao gói thuốc BVTV tại hơn 60 quốc gia. Nhiều hệ thống trong đó không chỉ xử lý bao gói thuốc BVTV mà còn mở rộng quản lý thêm nhiều loại rác thải nông nghiệp khác. Những hệ thống này không chỉ cho thấy tính hiệu quả của việc quản lý rủi ro mà còn tạo ra lợi ích cụ thể đối với môi trường, đặc biệt khi các bình chứa thuốc BVTV đã được tái chế thành nhiều sản phẩm nhựa khác. Chúng tôi tin rằng việc tập hợp cộng đồng chuyên gia toàn cầu trong Hội nghị lần này tại Việt Nam sẽ tạo ra chất xúc tác cho những tiến bộ hơn nữa trong lĩnh vực này và đây có thể xem là hội nghị chuyên đề của tất cả các bên liên quan.”
Ông Siang Hee Tan – Giám đốc Điều hành CropLife Châu Á phân tích vai trò của những hướng dẫn pháp lý trong việc tạo điều kiện triển khai thành công các chương trình quản lý bao gói thuốc BVTV, đặc biệt là ở các nước châu Á: “Những quy định rõ ràng và tương xứng trên cơ sở chung trách nhiệm của tất cả các bên liên quan trở nên ngày càng quan trọng. Tất cả các bên liên quan trong chuỗi giá trị đều có trách nhiệm quản lý bao gói thuốc BVTV theo hết vòng đời của sản phẩm (cơ chế EPR là một ví dụ). Đây cũng là cơ sở đảm bảo một sân chơi bình đẳng giữa các nhà sản xuất cũng như nhà nhập khẩu. CropLife Châu Á cũng đưa ra khuyến nghị về một số quy định bắt buộc đối với các nhà bán lẻ và nhà phân phối trong việc thu hồi bao gói thuốc cũng như đối với người sử dụng cuối trong việc tráng rửa và xử lý bao gói sau sử dụng.”
Ông Đặng Văn Bảo - Chủ tịch CropLife Việt Nam phát biểu khai mạc tại hội nghị
Tại hội nghị, ông Đặng Văn Bảo - Chủ tịch CropLife Việt Nam cho biết: “Trong những năm qua, CropLife Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ với Cục BVTV cùng nhiều đối tác ngành nhằm triển khai các mô hình thí điểm về hướng dẫn sử dụng thuốc BVTV an toàn hiệu quả tại các vùng sản xuất nông nghiệp trọng điểm như tại tỉnh Sơn La và Đồng Tháp, trong đó bao gồm các hoạt động tập huấn về thu gom và xử lý bao gói. Bằng việc hướng dẫn nông dân xử lý bao gói sau sử dụng, thiết lập bể chứa và tổ chức nhiều phong trào thu gom bao gói, chúng tôi hy vọng từng bước thay đổi thói quen sử dụng của nông dân một cách bền vững hơn. Các thành viên của chúng tôi cũng ủng hộ và chủ động đóng góp kinh phí vào quỹ EPR với mong muốn có thêm cơ chế tài chính để thúc đẩy các hoạt động thu gom và xử lý bao gói thuốc BVTV nói riêng và rác thải nông nghiệp nói chung trên cả nước một cách có hệ thống và dài hạn. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng không ngừng nghiên cứu để cải tiến cách thức đóng gói thuốc BVTV, sử dụng vật liệu an toàn và phù hợp với điều kiện canh tác của Việt Nam. Đây là một số ví dụ cụ thể cho thấy những cam kết mà chúng tôi luôn theo đuổi trong việc quản lý sản phẩm theo nguyên tắc vòng đời.”
Theo ông Jean-Jacques Bouflet, Phó Chủ tịch EuroCham Việt Nam: “EuroCham đã và đang tích cực thúc đẩy các hoạt động bền vững ở Việt Nam, bao gồm việc tổ chức Diễn đàn và Triển lãm Kinh tế Xanh (GEFE) vào năm 2022 và lên kế hoạch tổ chức tiếp vào tháng 10 năm 2024. Những sự kiện quan trọng này đóng vai trò quan trọng khi thúc đẩy thảo luận về tương lai của sự bền vững từ đó nâng cao vai trò của chúng tôi. Chúng tôi cam kết hỗ trợ tầm nhìn của Việt Nam về một tương lai bền vững, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp. Nông nghiệp bền vững rất quan trọng đối với an ninh lương thực, bảo vệ môi trường và tăng trưởng kinh tế và EuroCham sẵn sàng hợp tác với chính phủ, các thành viên và các bên liên quan để giải quyết các thách thức trong quản lý rác thải nhựa nông nghiệp.”
Ông Jean-Jacques Bouflet - Phó Chủ tịch phụ trách Chính sách tại EuroCham phát biểu khai mạc tại hội nghị
Ông Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh thuốc BVTV Việt Nam (VIPA) cho biết, trong những năm qua, Việt Nam đã có những hoạt động thiết thực trong việc cùng nông dân bảo vệ môi trường. Trong đó Cục Bảo vệ thực vật, Trung Tâm BVTV phía Nam, 22 Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật phía Nam phối hợp thực hiện các hoạt động chính như: Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, hướng dẫn nông dân từ khâu sử dụng thuốc BVTV tới xử lý bao gói thuốc an toàn hiệu quả; Áp dụng chương trình “Công nghệ sinh thái”- trồng hoa trên bờ ruộng, bờ vườn để dẫn dụ thiên địch, kiểm soát các loại sâu hại trên đồng ruộng, thiết lập sự cân bằng hệ sinh thái đồng ruộng,.. giảm đáng kể số lần xử lý thuốc BVTV, giảm chi phí đầu tư và nâng cao hiệu quả kinh tế, tăng thu nhập cho nông dân... Hỗ trợ soạn thảo nội dung và trình Bộ ban hành Thông tư liên tịch 05/2016/TTLT-BNNPTNT- BTNMT ngày 16/05/2016 về “Hướng dẫn thu gom, vận chuyển và xử lý bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng”.
Ông Nguyễn Văn Sơn - Chủ tịch VIPA chia sẻ tại hội nghị
Đặc biệt là chương trình: Cùng nông dân bảo vệ môi trường, với sự tham gia của hơn 50 doanh nghiệp, nhà máy, xưởng sản xuất và kinh doanh thuốc BVTV trên lãnh thổ Việt Nam có sự đồng hành của VIPA. Xây dựng các mô hình điểm gắn liền với một Xã Nông thôn mới hướng người nông dân tham gia sản xuất nông sản an toàn, xây dựng các mã số vùng trồng cho nông sản xuất khẩu, tạo sự liên kết giữa các công ty XNK nông sản với các Tổ hợp tác, HTX tại địa phương nhằm tạo đầu ra cho nông sản; Cập nhật nội dung tập huấn, hướng dẫn bà con súc rửa vỏ bao bì thuốc BVTV đã qua sử dụng và xử lý an toàn; Thiết kế và làm các hố chứa với tiêu chí thuận tiện di chuyển, dễ dàng lắp đặt, thu gom và tăng mức độ nhận diện của chương trình. Xây dựng 1.266 hố chứa bao bì thuốc BVTV đã qua sử dụng; hướng dẫn và vận động bà con nông dân thu gom hơn 111.720 kg bao bì thuốc BVTV ngoài đồng ruộng. Lượng rác thải BVTV này được đem tiêu hủy an toàn tại nhà máy Insee Ecocycle Việt Nam.
Hội nghị quốc tế lần này quy tụ sự tham gia của hơn 50 chuyên gia hàng đầu trên thế giới về quản lý bao bì cùng nhiều cán bộ từ các cơ quan quản lý thuốc BVTV và hiệp hội thuốc BVTV tại các nước Đông Nam Á. Trong 3 ngày của hội nghị, các chuyên gia sẽ trình bày và trao đổi các khía cạnh khác nhau của quản lý bao gói thuốc BVTV, cụ thể như sau: Ngày đầu hội nghị sẽ là diễn đàn cho các đại diện đến từ Việt Nam và các nước Châu Á cập nhật thông tin về chính sách và tình hình quản lý bao gói thuốc BVTV. Trong phiên này, các chuyên gia cũng chia sẻ những yếu tố chính tạo nên sự thành công của việc thiết lập hệ thống quản lý bao gói thuốc BVTV tại các khu vực như Châu Âu, Bắc Mỹ, Châu Mỹ La Tinh, Châu Phi – Trung Đông cùng một số chương trình thí điểm về thu gom và xử lý bao gói thuốc tại một số nước Châu Á như Trung Quốc, Ấn Độ, Malaysia, Indonesia và Việt Nam.
Các đại biểu chụp hình lưu niệm tại hội nghị
Ngày thứ 2 tập trung vào hai vấn đề lớn liên quan đến Quản lý Bao gói thuốc BVTV đó là: 1) Cập nhật việc thực thi cơ chế EPR (Trách nhiệm Mở rộng của Nhà sản xuất) đối với các hoạt động quản lý bao gói thuốc BVTV và 2) Áp dụng các công nghệ tiên tiến trong hoạt động tập huấn, truyền thông và mở rộng quy mô các hoạt động quản lý bao gói tại các nước. Trong ngày này, đại diện Văn phòng EPR Quốc Gia tại Việt Nam cũng giới thiệu về quy định EPR nói chung và cơ chế hỗ trợ các chương trình quản lý bao gói tại Việt Nam. Các chuyên gia sẽ thảo luận thêm về những cơ hội và tiềm năng ảnh hưởng của những cơ hội này tới hoạt động quản lý bao gói thuốc BVTV trong tương lai.
Ngày thứ ba của Hội nghị sẽ được chia thành hai phần. Buổi sáng, các chuyên gia sẽ tiếp tục trao đổi về những thỏa thuận quốc tế liên quan tới quản lý bao gói thuốc BVTV cũng như mở rộng thảo luận về quản lý nhựa trong nông nghiệp. Buổi chiều, các đại biểu sẽ tham quan mô hình thu gom, xử lý bao gói thuốc BVTV tại một nông trại đạt tiêu chuẩn Global G.A.P để xuất khẩu sang thị trường Châu Âu.
Hoạt động thu gom bao bì thuốc BVTV của người nông dân ở Việt Nam
CMS là một sáng kiến của CLI, trong đó hội nghị chuyên đề đầu tiên được tổ chức tại Bắc Kinh vào năm 2018 và Hội nghị thứ hai tại Thượng Hải (2019). Sáng kiến này đã được khởi động lại vào năm 2024 tại Việt Nam, thể hiện cam kết của ngành BVTV trong việc quản lý sản phẩm thuốc BVTV theo vòng đời – trong đó có việc thúc đẩy quản lý hợp lý và có trách nhiệm đối với rác thải bao bì ở tất cả các thị trường cho tất cả người dùng chuyên nghiệp. Kể từ năm 2005, CropLife và mạng lưới hiệp hội trên toàn cầu đã triển khai nhiều hoạt động quản lý bao gói thuốc BVTV tại hơn 60 quốc gia; tính đến năm 2022, tổng khối lượng bao bì thu gom được là hơn 1,4 triệu tấn.
