Thu hẹp 135 ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện
Chiều 10/11, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày Tờ trình dự án Luật Đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt.
Theo đó, sẽ có nhiều chính sách ưu đãi trong phát triển kinh tế-xã hội đầu tư với 3 đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt: Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc.
Cụ thể, để xây dựng môi trường đầu tư kinh doanh đặc biệt thuận lợi sẽ thu hẹp 135 ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện (từ 243 ngành, nghề xuống còn 108 ngành, nghề) được áp dụng riêng tại 3 đơn vị này.
Bãi bỏ những hạn chế về điều kiện đầu tư đối với nhà đầu tư nước ngoài đầu tư kinh doanh trong ngành, nghề ưu tiên phát triển. Cho phép lựa chọn áp dụng pháp luật nước ngoài, tập quán quốc tế đối với hợp đồng dân sự, kinh doanh, thương mại có yếu tố nước ngoài.
 Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày Tờ trình dự án Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN |
Nhà đầu tư trong nước và nước ngoài cũng được ưu đãi hơn trong chính sách về đất đai, thế chấp tài sản trên đất và sở hữu nhà ở. Trong đó, cho phép thời hạn sử dụng đất tối đa là 99 năm đối với các dự án trong một số lĩnh vực và các ngành, nghề ưu tiên phát triển.
"Ngân sách Trung ương sẽ hỗ trợ có mục tiêu cho các đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt và để lại toàn bộ số tăng thu nội địa trên địa bàn trong 10 năm để xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật và xã hội, công trình bảo vệ môi trường và thực hiện chính sách đặc thù quy định tại Luật”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết.
Tờ trình của Chính phủ cũng cho thấy, tại các đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt này, cho phép bội chi ngân sách để đầu tư dự án thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn đã được quyết định bằng các nguồn vay trong nước.
Về chính sách phát triển các ngành dịch vụ, du lịch, quy định cho phép giá trị bán hàng miễn thuế cho khách du lịch tại khu phi thuế quan bằng với định mức miễn thuế nhập khẩu đối với hành lý của người nhập cảnh cho từng lần nhập cảnh.
Thực hiện miễn thị thực với thời gian tạm trú không quá 60 ngày và cấp thị thực điện tử cho người nước ngoài. Các hãng hàng không quốc tế được phép vận chuyển hàng không quốc tế kết hợp nhiều điểm tại đây.
Bên cạnh đó, áp dụng mức thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với dịch vụ kinh doanh casino, đặt cược thấp hơn mức thuế suất hiện hành trong 10 năm.
Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc đều có casino?
Tại phiên thảo luận tổ, các đại biểu cho rằng, ủng hộ chủ trương thành lập 3 đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt cũng như cho rằng các đơn vị này cần có cơ chế, chính sách ưu đãi vượt trội để có thể phát huy tiềm năng, lợi thế. Tuy nhiên, cách làm ra sao, phương pháp thế nào cần được tính toán rất kỹ.
 Đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh Huỳnh Thành Đạt phát biểu ý kiến. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN |
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa khẳng định đồng ý giao cho Trưởng đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt những quyền hạn đặc biệt, nhưng đồng thời cũng phải Trưởng đơn vị cũng phải có những trách nhiệm đặc biệt. Trong một số trường hợp đặc biệt là phải có quyết định của Thủ tướng Chính phủ chứ không thể chờ Chủ tịch UBND tỉnh.
Về việc cho phép thời hạn sử dụng đất tối đa là 99 năm đối với các dự án trong một số lĩnh vực và các ngành, nghề ưu tiên phát triển tại các đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt, đại biểu Trương Trọng Nghĩa đề nghị cần xem xét lại. Vì các dự án đầu tư thường là vốn vay rất nhiều và hoàn toàn được quyền chuyển nhượng (cả ra bên ngoài không nhất thiết ở Việt Nam).
“Nếu xây cầu 300 triệu USD mà được thuê đất 99 năm thì khai thác chừng 15 năm lại chuyển cho anh khác mà anh này tiếp quản cũng được thuê đất 99 năm thì cần xem lại”, đại biểu Trương Trọng Nghĩa nói.
Bên cạnh đó, đại biểu này cũng đề nghị, với những dự án được phê duyệt thời gian thuê đất dưới 50 năm là Chủ tịch UNBD tỉnh quyết trên cơ sở thống nhất các bộ, ngành Trung ương có liên quan; từ 50-70 năm là Thủ tướng quyết định và trên 70 năm trở lên đến 99 năm là Quốc hội quyết (hiện theo dự thảo là Tỉnh cấp cho dự án thuê đất 70 năm, 99 năm thì Thủ tướng quyết định).
Về việc triển khai thành lập các đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt, theo các đại biểu, cần phải lựa chọn làm trước một đơn vị, sau đó mới có thể làm tiếp các đơn vị khác.
Đại biểu Huỳnh Thành Đạt cho biết, qua nghiên cứu mô hình các đặc khu trên thế giới cho thấy, các đặc khu có vị trí thuận lợi, có tính chiến lược, có mục tiêu rõ ràng, có thể chế vượt trội, chính sách ưu đãi cạnh tranh, bộ máy quản lý hành chính tinh gọn, hiệu quả.
Ở Việt Nam, việc thành lập các đơn vị hành chính-kinh tế nên chọn lựa cấp độ phát triển phù hợp để xây dựng. Các đơn vị cần được phân kỳ phát triển, nên lựa chọn 1-2 khu vực trọng điểm để tập trung các nguồn lực đầu tư trước, làm hình mẫu cho các đơn vị khác trong các giai đoạn tiếp theo. Có thể là Bắc Vân Phong hoặc Phú Quốc. Khi cần thành lập các đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt thì Chính phủ cần có hồ sơ trình Quốc hội xem xét.
Đại biểu Phan Nguyễn Như Khuê thì cho rằng, trong dự thảo luật có đặt vấn đề ngân sách được phép bội chi của 3 đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt này nhưng chưa đầy đủ. “Nếu được bội chi thì ảnh hưởng gì đến áp lực quốc gia hay không?”, đại biểu đặt vấn đề.
Cũng theo đại biểu Phan Nguyễn Như Khuê, mỗi đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt cần có đặc trưng riêng. Nếu không khéo và không có đặc trưng riêng của từng đặc khu thì cử tri sẽ hiểu hợp pháp hoá cho 3 đặc khu đều có bước hướng đến là casino.
Đại biểu này cũng nêu vấn đề: “Vậy casino có phải là cái đặc biệt cho các đặc khu hay không? Không lẽ Phú Quốc cũng casino, Quảng Ninh cũng casino, Khánh Hoà cũng casino. Phải xem mỗi đơn vị có đặc trưng riêng của từng khu, gắn kết với vùng và lan toả ra?”.
Tại phiên thảo luận, các đại biểu cũng cho rằng, các đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt này không cần thiết thành lập thêm
HĐND, UBND. Việc thành lập các đơn vị phải làm sao để bộ máy tinh gọn, hiệu quả, hiệu lực hoạt động
