Giữ giá trần, bỏ giá sàn vé máy bay để khuyến khích cạnh tranh

Cuộc tranh cãi chưa có hồi kết

Câu chuyện giữ hay bỏ giá trần, giá sàn vé máy bay là một trong những chủ đề được nói đi nói lại rất nhiều lần trong những năm qua. Mọi chuyện bắt đầu từ chính các hãng hàng không khi không ít lần đưa ra kiến nghị bỏ giá trần và giá sàn. Mới đây nhất, trong tọa đàm "Khơi thông cơ chế thị trường tiếp sức hàng không Việt" do Hiệp hội DN hàng không Việt Nam tổ chức vào cuối tháng 2/2023 vừa qua, lãnh đạo các hãng hàng không một lần nữa nhấn mạnh đến việc phải bỏ hai “sợi dây bảo hiểm” này.

Tổng Giám đốc Bamboo Airways Nguyễn Mạnh Quân cho rằng, việc bỏ giá trần hay nâng giá trần không những không ảnh hưởng đến người tiêu dùng mà còn giúp đa dạng chính sách giá, giúp các hãng hàng không có điều kiện cung ứng sản phẩm chất lượng tốt nhất đến khách hàng. “Tôi cho rằng nên bỏ quy định giá trần với những đường bay đã có từ 3 hãng khai thác trở lên. Nhà nước chỉ quản lý những đường bay đang độc quyền khai thác" – ông Nguyễn Mạnh Quân nói.

Trong khi đó, Phó Tổng Giám đốc Vietnam Airlines Trịnh Ngọc Thành khẳng định, cần phải sớm thực hiện việc bỏ giá trần vé máy bay để các hãng hàng không được gỡ khó, tồn tại tới hết năm 2024. “Cần có quyết sách sớm để các hãng sống, tồn tại được tới lúc thị trường hồi phục hoàn toàn" – ông Trịnh Ngọc Thành nói.

Nhiều lần được đưa ra bàn luận là vậy nhưng đến nay việc giữ hay bỏ giá trần, giá sàn vé máy bay vẫn chưa ngã ngũ. Ngay cả trong giới chuyên gia cũng có nhiều quan điểm khác nhau. PGS.TS Nguyễn Thiện Tống – chuyên gia hàng không cho rằng, đã đến lúc bỏ cả giá trần và giá sàn vé máy bay vì quy định này gây nhiều bất lợi.

“Hiện nay nước ta đang có nhiều hãng bay cùng kinh doanh, đây là điều kiện để tạo ra thị trường cạnh tranh tốt. Đã đến lúc Nhà nước nên bỏ cả giá trần và giá sàn vé máy bay” – PGS.TS Nguyễn Thiện Tống nói và khẳng định, việc bỏ giá trần, giá sàn sẽ thúc đẩy hãng bay phải nâng cao chất lượng dịch vụ để hút khách, đây chính là nòng cốt tạo ra thị trường cạnh tranh lành mạnh.

Trong khi đó, PGS.TS Ngô Trí Long – chuyên gia kinh tế lại cho rằng cần thiết phải giữ lại giá trần vì thị trường hàng không Việt Nam hiện nay vẫn còn một số DN giữ vị trí thống lĩnh nên Nhà nước phải quy định giá trần để bảo đảm quyền lợi cho người tiêu dùng.

Một chuyên gia hàng không khác là TS Lương Hoài Nam lại nhấn mạnh đến việc cần thiết phải bỏ giá trần vé máy bay. Việc khống chế giá trần thực ra làm giá vé rẻ ít đi và khiến tăng trưởng thị trường nội địa chậm lại" – TS Lương Hoài Nam nói. Theo chuyên gia này, trên thế giới hiện nay không có nước nào quản lý vé máy bay bằng giá trần. Ngay ở nhiều nước trong khu vực như Thái Lan, Indonesia cũng thực hiện cạnh tranh tự do hoàn toàn, thị trường quyết định.

Giá trần sẽ tước đi cơ hội tăng doanh thu, tăng lợi nhuận của các hãng hàng không trong các giai đoạn cao điểm. Như vậy, vô hình trung sẽ kìm hãm sự tăng trưởng của thị trường nội địa. Cuộc tranh cãi về việc giữ hay bỏ giá trần, giá sàn vé máy bay nhiều khả năng sẽ giảm đi một nửa “sức nóng” với việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội cùng nhiều chuyên gia nêu quan điểm ủng hộ bỏ giá sàn. Tuy nhiên, đối với giá trần, “sứ mệnh lịch sử” của nó có lẽ sẽ còn được tiếp tục trong thời gian tới bởi hiện vẫn đang nhận được nhiều sự đồng thuận.

Mới nhất, trong tờ trình gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội và chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật Giá (sửa đổi), Chính phủ cho rằng cần thiết giữ quy định giá trần vé máy bay nhằm tạo cơ chế khuyến khích cạnh tranh để giảm giá dịch vụ, bảo vệ lợi ích người tiêu dùng. Theo Chính phủ, nếu tiếp tục bỏ cả giá trần vé máy bay thì sẽ không còn công cụ để điều tiết giá với vé máy bay.

Đây là vấn đề thay đổi lớn, thay đổi một chính sách quan trọng, so với việc bỏ giá sàn đã được đánh giá rất kỹ nên chưa có cơ sở để bỏ quy định này.