Báo cáo tổng quan thị trường tài chính 2016 của Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia vừa công bố cho thấy, thị trường ngoại hối khá ổn định trong suốt cả năm 2016, duy chỉ có biến động nhẹ vào cuối năm do yếu tố mùa vụ và ảnh hưởng tâm lý của việc USD tăng giá trên thị trường thế giới sau kết quả bầu Tổng thống Mỹ.
Tỷ giá trung tâm tính đến cuối tháng 11 tăng khoảng hơn 1% so với đầu năm. Tỷ giá ngân hàng thương mại và thị trường phi chính thức cũng tăng trở lại, phổ biến ở mức 22.700 VND/USD vào cuối tháng 11, tăng khoảng 0,22% so với đầu năm.
Nguyên nhân khiến tỷ giá tăng vào thời điểm cuối năm chủ yếu do:
Một là: Đồng đô la Mỹ liên tục lên giá so với các đồng tiền chủ chốt, đặc biệt sau khi có kết quả chính thức của bầu cử Tổng thống Mỹ ;
Hai là, nhu cầu ngoại tệ tăng trở lại theo yếu tố mùa vụ nhằm đáp ứng nhu cầu thanh toán về cuối năm và đón đầu khả năng FED tăng lãi suất vào tháng 12. Cụ thể, cầu ngoại tệ đã tăng lên, thể hiện: kim ngạch nhập khẩu hàng hóa đã chấm dứt xu hướng giảm so với năm trước và bắt đầu tăng trở lại kể từ tháng 9; nhu cầu mua ngoại tệ để trả nợ USD trước hạn tăng lên do lo ngại tỷ giá có biến động sau bầu cử Tổng thống Mỹ.
Tuy nhiên, nguồn cung ngoại tệ hiện đang khá dồi dào do hỗ trợ tích cực từ cán cân thương mại thặng dư, FDI tăng khá. Cán cân thanh toán tổng thể dự báo có sự đảo chiều tích cực so với cuối năm 2015. Cụ thể, từ mức thâm hụt hơn 6 tỷ USD vào cuối năm 2015, cán cân thanh toán năm 2016 ước thặng dư ở mức khá cao, tương đương với năm 2014 do cán cân thương mại xuất siêu và khoản mục lỗi và sai sót giảm.
Bên cạnh đó, niềm tin vào VND và sự ổn định vĩ mô ngày càng được nâng cao, phản ánh rõ qua chỉ số CDS giảm khoảng 40% so với đầu năm, giúp cho khoản mục Lỗi và sai sót trong cán cân thanh toán tổng thể giảm so với cùng kỳ, giúp cán cân thanh toán tổng thể đạt thặng dư. Nhờ đó, NHNN đã bổ sung được dự trữ ngoại hối lên mức cao kỷ lục 40 tỷ USD.
Mặc dù vậy, Ủy ban giám sát cho rằng chính sách tỷ giá thời gian tới vẫn cần tính đến một số yếu tố, chẳng hạn Fed tăng lãi suất vào tháng 12; một số đồng tiền chủ chốt trong giỏ tính tỷ giá giảm giá mạnh so với USD, đặc biệt là đồng Nhân dân tệ, Euro; và lạm phát có chiều hướng tăng.