Bỗng dưng tiền bay khỏi tài khoản: Lỗi ải lỗi ai?

Phổ biến nhất là bị ai đó rút mất tiền bằng thẻ ngân hàng, cũng có một số vụ bị "bốc hơi" mất tiền trong tài khoản ngân hàng. Ít thì mất vài ba triệu đồng, nhiều thì có vụ mất tới 32 tỷ đồng (vụ một nữ khách hàng ở Đà Lạt trình báo mất 32 tỷ đồng tiền tiết kiệm ở Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam - BIDV) hồi giữa năm 2016). Danh sách các nạn nhân ngày càng dài thêm và chắc chắn là không thể nào dừng lại.

Nổi cộm từ đầu năm 2017 tới nay là vụ hồi đầu tháng 2-2017, một phụ nữ ở Hà Nội đã khiếu nại việc mình tuy không trực tiếp thực hiện giao dịch rút tiền nhưng đã bị "bay mất" gần 9 tỷ đồng tiền gửi tại Ngân hàng TMCP Quốc dân (NCB).

Thời gian gần đây, những vụ việc "bỗng dưng mất tiền" ở ngân hàng liên tiếp xảy ra khiến người tiêu dùng rất hoang mang.

Mới đây nhất là vụ một nam khách hàng ở Hà Nội đã bị ai đó dùng thẻ giả rút mất gần 95 triệu đồng tại TP.HCM. Khuya 24-4-2017, Ngân hàng Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) gửi hàng loạt tin nhắn tới điện thoại của anh báo tin các giao dịch rút tiền qua máy ATM đã thực hiện thành công.

Theo quy định của Sacombank, mỗi lần giao dịch được rút tối đa 10 triệu đồng. Sau 9 giao dịch, ai đó đã rút được 90 triệu đồng. Và trong giao dịch thứ 10, kẻ đó đã rút hết số tiền 4,9 triệu đồng còn lại. Do lúc đó vào nửa khuya nên tới sáng hôm sau nạn nhân mới mở tin nhắn và "ôi thôi rồi". Nạn nhân đã lập tức báo cho Sacombank và chỉ hơn 1 ngày sau, trong khi công an đang điều tra, ngân hàng đã hoàn lại đầy đủ số tiền đó vào tài khoản của khách hàng.

Thật ra, những vụ việc "bỗng dưng mất tiền" ở ngân hàng như thế này không phải chuyện lạ, và chúng xảy ra khắp thế giới có hoạt động ngân hàng. Vấn đề chỉ trở thành vấn đề và đáng nói khi những vụ việc này xảy ra thường xuyên một cách bất thường, cho thấy có những lỗ hổng trong hoạt động của các ngân hàng. Tất nhiên người ta phải xem xét trách nhiệm từ cả hai phía: ngân hàng (nơi mở tài khoản hay phát hành thẻ ngân hàng) và khách hàng.

Và "kẻ thù chung" của cả hai đối tượng này chính là bọn tội phạm công nghệ cao đang ngày càng tinh vi và lộng hành trên toàn cầu. Mấu chốt vấn đề ở đây là "hồn ai nấy giữ", ngân hàng và khách hàng đều phải có những biện pháp để tự bảo vệ mình càng chặt chẽ bao nhiêu, càng tốt bấy nhiêu. Còn lại thì giống như chủ nhà, họ cần phải khóa cửa thiệt chắc, còn kẻ trộm quá cao tay ấn lọt vào được thì… hên xui. Nói vậy để thấy rằng, ngân hàng và khách hàng càng chủ động tự bảo vệ mình thì xác suất bị "tai ương" càng thấp hơn.

Năm 2016 được coi là một trong những năm "nóng" nhất ở Việt Nam về những vụ "bốc hơi" tiền ở ngân hàng. Hàng loạt ngân hàng đã bị dính. Và điều đáng trách hơn cả là đã để xảy ra những vụ tranh chấp giữa ngân hàng và khách hàng, chủ yếu là do ngân hàng đẩy trách nhiệm về phía khách hàng.

Tình hình xấu tới mức Ngân hàng Nhà nước đã phải ra Thông tư số 30 sửa đổi, bổ sung Thông tư số 19 quy định về hoạt động thẻ ngân hàng, thời hạn tra soát, khiếu nại đối với từng dịch vụ. Theo đó, thời hạn chủ thẻ được quyền đề nghị tra soát, khiếu nại không ít hơn 60 ngày kể từ ngày phát sinh giao dịch đề nghị tra soát, khiếu nại và việc xử lý không quá 45 ngày.

Trong thời hạn tối đa 5 ngày làm việc, ngân hàng phải thực hiện bồi hoàn cho chủ thẻ theo thỏa thuận và quy định của pháp luật hiện hành đối với những tổn thất phát sinh không do lỗi của chủ thẻ và/hoặc không thuộc các trường hợp bất khả kháng thỏa thuận tại hợp đồng. Những sửa đổi, bổ sung này nhằm cập nhật những quy định đã có và giảm bớt những tranh chấp do những bất cập, thiếu rõ ràng trong luật định.

Ngoài việc rà soát lại các quy trình của mình, các ngân hàng cũng đã thông báo cho khách hàng những lưu ý để sử dụng thẻ ngân hàng an toàn hơn.

Trong đó, có 3 lưu ý quan trọng nhất: