Mặc dù hoạt động sản xuất kinh doanh đã có nhiều khởi sắc, nhưng trước xu hướng mất cân bằng trong cán cân thương mại, Bộ Công Thương cũng khuyến nghị cần sớm có các biện pháp quản lý nhập khẩu kịp thời đối với một số mặt hàng đang tăng trưởng nóng.
Xuất khẩu chuyển động tích cực
Theo Bộ Công Thương, trong 2 tháng đầu năm, xuất khẩu đã có sự tăng trưởng vượt bậc với kim ngạch xuất khẩu ước đạt 27,3 tỷ USD, tăng 15,4% so với cùng kỳ. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu của khu vực 100% vốn trong nước ước đạt 7,6 tỷ USD, tăng 12,2% và khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) đạt 19,7 tỷ USD, tăng 16,8% so với cùng kỳ năm 2016.
Đáng chú ý, xuất khẩu của nhóm hàng công nghiệp chế biến ước đạt xấp xỉ 22 tỷ USD, tăng 15,5% so với cùng kỳ và chiếm tỷ trọng cao nhất với khoảng 80,6% trong tổng kim ngạch xuất khẩu. Ngoài ra, nhóm nông, lâm, thủy sản cũng đem về 3,2 tỷ USD, tăng 9,9% so với cùng kỳ và chiếm tỷ trọng 11,4% trong tổng kim ngạch xuất khẩu.
Theo đánh giá, đây cũng là mức tăng trưởng rất cao, bởi nhìn điểm lại 2 tháng đầu năm 2016, kim ngạch xuất khẩu cũng chỉ tăng được 2,9% so với cùng kỳ năm 2015 và trong suốt một thời gian dài của năm 2016, tăng trưởng xuất khẩu đều không chạm mức 2 con số.
Quan trọng hơn, so với cùng kỳ, giá bình quân của đa số các mặt hàng đều tăng, cụ thể nhân điều 20,3%, cà phê 31,9%, cao su 81%, than đá 115,5%, dầu thô 61,9%... Trong khi hầu hết các mặt hàng trong nhóm nông lâm thủy sản đều có lượng xuất khẩu giảm (ngoại trừ chè các loại tăng 6,2%, cao su tăng 34,7%).
"Nhờ giá xuất khẩu tăng đã đóng góp cho tăng kim ngạch xuất khẩu chung khoảng 736 triệu USD," đại diện Bộ Công Thương cho hay.
 |
| Biểu đồ nhập khẩu các mặt hàng ôtô nguyên chiếc dưới 9 chỗ, Điện thoại di động và rau quả trong tháng 1 và tháng 2/2017 |
Xuất khẩu dệt may trong 2 tháng đầu năm đã có những dấu hiệu tích cực khi mang về 3,66 tỷ USD, tăng 12,2% so với cùng kỳ năm trước.
Ông Lê Tiến Trường, Tổng Giám đốc Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) cho biết, nhiều doanh nghiệp thuộc Vinatex đã có đơn hàng dài hạn và ổn định trong quý 2 và những tháng tiếp theo.
Dự báo kim ngạch xuất khẩu dệt may năm 2017 tăng khoảng 6,5%-7% so với năm 2016, tương ứng với giá trị khoảng trên 30 tỷ USD, trong đó Mỹ và Nhật Bản sẽ là những thị trường chính đóng góp cho việc hoàn thành kế hoạch năm của ngành.
Nhập khẩu ôtô, điện thoại đang tăng nhanh
Dù xuất khẩu đang có nhiều dấu hiệu tích cực nhưng ở chiều ngược lại, nhập khẩu cũng đang có xu hướng tăng nóng ở một số mặt hàng hạn chế nhập khẩu. Theo đánh giá của Bộ Công Thương, việc gia tăng nhập khẩu các mặt hàng như ôtô dưới 9 chỗ ngồi, điện thoại di động và cả rau quả có thể gây tác động chung lên cán cân thương mại.
Ước tính sau 2 tháng, Việt Nam đã chi 153 triệu USD để nhập khẩu gần 9.500 xe ôtô nguyên chiếc dưới 9 chỗ, tăng 139,6% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi điện thoại di động tăng 129% và nhập khẩu rau quả cũng răng 129,8% so với cùng kỳ năm ngoái.
Cùng với mức tăng nhập khẩu của những mặt hàng trên đã góp phần đẩy nhập khẩu trong 2 tháng đầu năm tăng 20% so với cùng kỳ, tương ứng giá trị khoảng 27,4% tỷ USD.
Như vậy, sau 2 tháng, cả nước nhập siêu ước đạt 46 triệu USD, bằng 0,2% kim ngạch xuất khẩu. Trong khi khu vực doanh nghiệp trong nước nhập siêu 3,5 tỷ USD thì khu vực FDI (kể cả dầu thô) vẫn xuất siêu 3,4 tỷ USD.
Dù đánh giá cao sự đóng góp của các doanh nghiệp nhưng Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cũng nhấn mạnh đến việc tăng trưởng xuất khẩu gắn với yếu tố bền vững.
Bộ trưởng lưu ý đến việc đa dạng hóa thị trường không để phụ thuộc vào thị trường xuất khẩu, cũng như không thể trông đợi vào một số ngành hàng có lợi thế tạm thời về lợi thế nhân công, lao động rẻ cũng như không thể trông chờ vào một số ưu đãi của thị trường nhất định trong các khung khổ của các hiệp định thương mại tự do.
"Điều quan trọng là chúng ta phải tổ chức lại sản xuất để đảm bảo năng lực cạnh tranh, đặc biệt là những năng lực cạnh tranh dựa trên nhân tố có giá trị gia tăng cao như công nghệ, năng suất lao động," Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nói.
Để hạn chế nhập siêu, Bộ cũng đề xuất có giải pháp quản lý kịp thời đối với một số mặt hàng có kim ngạch tăng đột biến như điện thoại di động, thép phế liệu, ôtô dưới 9 chỗ, đá quý-kim loại, rau quả... nhằm đảm bảo kiểm soát nhập khẩu theo mục tiêu đề ra từ đầu năm.
