Ông Cao Sinh Cần (55 tuổi, ngụ TP.HCM) tới Phòng khám Dị ứng – Miễn dịch lâm sàng Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM thăm khám trong tình trạng nổi ban đỏ ở da, kèm các mụn nước, bóng nước, có chỗ đã trầy xước và hoại tử ở da, ngoài ra còn viêm loét ở miệng và bộ phận sinh dục.
Theo chia sẻ, ông Cần có sử dụng một loại thuốc dùng cho người bệnh gout. Dùng khoảng 3 tuần thì bắt đầu xuất hiện các triệu chứng nêu trên.
 |
| Các triệu chứng do dị ứng thuốc gây ra. |
Các BS chẩn đoán, ông Cần bị dị ứng thuốc gây ra bệnh cảnh Steven Johnson.
Người bệnh sau đó đã được cho nhập viện điều trị và theo dõi. Chừng 10 ngày sau, sức khỏe ông Cần đã dần ổn định, được xuất viện. BS cũng tư vấn tránh không được sử dụng lại loại thuốc đã dùng.
Trường hợp khác là bà Nguyễn Linh An (42 tuổi, ngụ Tiền Giang) đến khám khi cũng bị nổi ban đỏ, kèm mụn nước, bóng nước.
Trước đó bà này có sử dụng một loại kem thoa da không rõ nguồn gốc để tẩy tế bào chết, làm trắng mịn da. Dùng liên tục 10 ngày, bà An bắt đầu xuất hiện các triệu chứng.
Qua thăm khám và làm các xét nghiệm, bà An được chẩn đoán bị hội chứng Steven Johnson do dị ứng với mỹ phẫm.
BS Trần Thiên Tài, phòng khám Dị ứng – Miễn dịch lâm sàng Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cho hay, Steven Johnson là hội chứng có đặc điểm nổi bật là các tổn thương ở da, niêm mạc xảy ra cấp tính với tình trạng hoại tử lan rộng, bóc tách lớp thượng bì (tổn thương da thường < 10% diện tích cơ thể), có thể đe dọa đến tính mạng.
Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, trung bình từ 25 – 47 tuổi, ở nhiều chủng tộc khác nhau trên thế giới, nam gặp nhiều hơn nữ, tỷ lệ mắc mới mỗi năm khoảng 1.1/1.000.000 người trên thế giới. Tỷ lệ tử vong vào khoảng 5%.
Tuy chưa có thống kê chính xác nhưng hiện nay tỷ lệ bị Steven Johnson ở Việt Nam có xu hướng ngày càng gia tăng do việc sử dụng thuốc bừa bãi, không tuân theo chỉ định của bác sĩ.
Nguyên nhân gây ra Steven Johnson bao gồm 4 nhóm. Một là do chủ yếu do dị ứng thuốc (thuốc kháng sinh, thuốc chống co giật, thuốc điều trị gout, thuốc kháng viêm giảm đau, vaccin…).
Hai là do nhiễm trùng, nhiễm siêu vi (herpex, coxsakies, influeza, virus viêm gan, Epsein – Barr virus, enterovirus, liên cầu nhóm A…). Ba là do bệnh lý ác tính, còn lại là do vô căn.
Đặc điểm lâm sàng của bệnh bao gồm các triệu chứng ở toàn thân như sốt, mệt mỏi, ho, viêm họng, đau khớp, nôn ói, tiêu chảy. Trường hợp nặng có thể thay đổi ý thức, lơ mơ, hôn mê.
Các triệu chứng ở da niêm như các hồng ban đa dạng ở da, niêm mạc, nhiều mụn nước, bóng nước, có nhiều chỗ trợt và hoại tử da (dấu hiệu Nikolsky (+)), tổn thương dạng hình bia không điển hình.
Kèm theo đó là những tổn thương niêm mạc lan tỏa gây viêm lở loét các hốc tự nhiên, thường từ 2 hốc trở lên như viêm loét chảy máu trong miệng và quanh miệng, viêm kết mạc, chảy máu dưới kết mạc, loét giác mạc, viêm đường sinh dục tiết niệu.
Về vị trí tổn thương, lúc đầu đối xứng ở 2 tay, 2 chân, mặt, phần trên thân người, sau diễn tiến lan rộng ra toàn thân. Diện tích tổn thương thường < 10% cơ thể.
Điều trị không khó
Theo BS Tài, điều trị cho hội chứng Steven Johnson giống như điều trị cho một người bệnh bỏng vì Steven Johson gây ra tình trạng hoại tử da nặng nề, đe dọa tử vong.
 |
| Nếu không cẩn trọng, có thể dẫn tới tử vong. |
Người bệnh cần được can thiệp điều trị sớm bằng các phương pháp như điều trị nâng đỡ như bồi hoàn đầy đủ nước và điện giải, kiểm soát tình trạng nhiễm trùng, chăm sóc vùng da và niêm mạc bị trợt, hoại tử, ngoài ra còn điều trị bằng các thuốc corticoide, ức chế miễn dịch, Globulin miễn dịch truyền tĩnh mạch…
Những người bệnh bị Steven Johnson đều cần phải nhập viện, theo dõi chặt chẽ. Sau khi tình trạng đã ổn định, cần tìm ra nguyên nhân.
Cũng theo vị BS này, trong thực hành lâm sàng hàng ngày, thường gặp khá nhiều trường hợp bị Steven Johnson.
Khi người bệnh có các dấu hiệu lâm sàng đã kể trên và nghi ngờ đến Steven Johnson, đặc biệt, trước đó người bệnh có sử dụng các loại thuốc, mỹ phẩm nào đó thì cần phải đến khám ngay với bác sĩ chuyên khoa để được đánh giá, chẩn đoán sớm từ đó có phương pháp điều trị kịp thời, nhằm tránh những hậu quả nặng nề.
