Bước vào tiệm thuốc, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp hàng tá sản phẩm chăm sóc da từ collagen như mặt nạ, kem dưỡng, sữa rửa mặt hay các thực phẩm chức năng dạng viên nén, bột và chai uống.
Các nhà sản xuất luôn hứa hẹn rằng những sản phẩm này sẽ giúp tái tạo làn da người sử dụng từ trong ra ngoài, làm họ trông luôn tươi trẻ và rạng rỡ như tuổi đôi mươi.
Nhưng liệu có bao nhiêu chị em thực sự biết rõ về collagen và tác dụng của các sản phẩm đó có được mỹ mãn như khi quảng cáo?
Collagen là gì mà lại có khả năng tuyệt vời như thế?
Theo chuyên gia dinh dưỡng Emer Delaney, hiện đang công tác tại Bệnh viện Chelsea - Westminster ở London, collagen là một loại protein có trong các mô liên kết. Nó là tổ hợp của các amino acid và đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi da.
Amino acid được tạo ra khi protein mà chúng ta hấp thụ từ thịt, cá và các sản phẩm làm từ sữa,… bị phân hủy. Các amino acid này sau đó tái cấu trúc thành các protein khác làm nhiệm vụ hồi phục vết thương, cơ bắp hoặc trở thành collagen.
Collagen chiếm tới 75% làn da của chúng ta
75% da chúng ta được hình thành từ collagen. Từ tuổi 20 trở đi, mỗi năm chúng ta mất 1,5% số collagen này. Đó là nguyên nhân mà khi về già, da ta không còn phong độ như trước nữa, các nếp nhăn sẽ bắt đầu xuất hiện.
Việc bổ sung collagen vào cơ thể chính là nhằm giúp da giữ được độ đàn hồi, các khớp xương được hoạt động trơn tru và tạo cấu trúc bền vững cho mô của các cơ quan. Từ đó, các sản phẩm từ collagen bắt đầu ra đời và được tiêu thụ ở khắp mọi nơi.
Chỉ cần uống collagen là da sẽ đẹp?
Để kiểm chứng công hiệu của các sản phẩm từ collagen, nhiều công trình nghiên cứu đã được thực hiện. Đáng chú ý nhất là nghiên cứu được tiến hành bởi các nhà khoa học đến từ ĐH Kiel, Viện Công nghệ Nghiên cứu Da ở Đức và Viện Khoa học Y Sinh ở Brazil được công bố đầu năm 2014.
Trong đó, 114 phụ nữ đã được cho uống một loại thuốc của hãng Verisol (Mỹ) có chứa peptit collagen (dạng thủy phân của collagen). Sau 8 tuần, độ sâu các nếp nhăn quanh mắt của họ đã giảm đi 20%.
Đáng chú ý hơn nữa, mức độ procollagen (tế bào sợi ban đầu sản xuất tiểu đơn vị collagen) của cơ thể họ đã tăng đáng kể, khoảng 65%. Con số này cho thấy rằng, thuốc collagen dường như thực sự có khả năng làm da phụ nữ trẻ lại.
Collagen dường như thực sự giúp con người ta trẻ lại?
Dù nghe hiệu nghiệm là thế, cơ chế hoạt động của các loại thuốc này vẫn chưa được xác định rõ ràng: chính các peptit collagen đã làm nên điều kỳ diệu hay đó là thành quả từ các tác nhân bên ngoài?
Nhiều nhà khoa học đặt ra giả thuyết rằng, nhờ khả năng len lỏi vào các chuỗi amino acid và peptit rất nhỏ, các mảnh collagen mới có thể đi vào máu và kích hoạt bộ phận sản xuất collagen dưới da.
Nhưng mọi chuyện không đơn giản như vậy
Giả thuyết trên không thuyết phục được nhiều chuyên gia da liễu. Họ nghĩ rằng việc các mảnh collagen đi qua đường tiêu hóa đậm đặc acid rồi tích lũy ở hạ bì là điều không thể.
Các chuyên gia cho rằng, tất cả các loại protein, bao gồm cả peptit collagen, đều được enzyme dạ dày tiêu hóa thành các amino acid nhỏ. Chính vì thế, peptit collagen không thể tác động trực tiếp lên bất cứ cơ quan nào trong cơ thể, kể cả da.
Chính vì điều này mà nhiều nhà khoa học cho rằng kết quả nghiên cứu thuốc collagen của hãng Verisol, dù rất ấn tượng, nhưng chỉ là ăn may không hơn không kém.
Vậy sự thực collagen chỉ cần bôi lên cũng đẹp thì sao?
Có thể thấy hiện nay trên thị trường có nhiều loại sản phẩm collagen, gồm cả thuốc uống và thuốc bôi, được số đông người dùng ưa chuộng. Đó là những collagen quảng cáo là "là ít béo, chiết xuất từ động vật như heo, bò và cá".
Các sản phẩm này ra đời từ quan niệm rằng nước luộc thịt hay nước hầm xương thì rất tốt cho da vì khi nấu, chất sóng sánh nổi lên chính là collagen. Quan niệm này, dù nhìn theo hướng nào thì cũng... sai cả.
Collagen không thể đạt kích cỡ đủ nhỏ để tác động đến cơ thể
Đầu tiên, muốn tạo ra một loại collagen có kích cỡ vừa đủ - không to quá mà cũng chẳng bị phân huỷ hết - để đi vào máu người, chúng ta cần một loại enzyme không có sẵn trong cơ thể người. Điều này đồng nghĩa với việc chúng ta không thể hấp thụ các loại collagen trong nhiều sản phẩm hiện nay (ấy là nếu chúng đúng như quảng cáo).
Tiếp theo là đối với phía các loại thuốc collagen thủy phân hiện nay, sự thực là không phải hãng nào cũng thành công như Verisol.
Theo một nghiên cứu vào năm 2014 của các chuyên gia đến từ Tổ chức Nghiên cứu Lâm sàng Anh Quốc, trong số 294 người tham gia sử dụng thuốc của hãng Pure Gold Collagen, chỉ có khoảng 15% là bớt đi nếp nhăn và chủ yếu là do các tác nhân bên ngoài.
Cải lão hoàn đồng nhờ collagen vẫn cần phải xét lại...
Còn collagen dưỡng da thì sao? Hầu hết các phân tử collagen trong kem dưỡng, thuốc thoa hay gel bôi đều có kích cỡ quá lớn nên không thể đi vào hạ bì được, kể cả collagen được tán cực nhỏ. Và rất có thể chúng sẽ bị hệ miễn dịch cơ thể phản kháng, gây dị ứng hoặc bị các tế bào bạch cầu tiêu hủy trước khi kịp vào làm đẹp da.
Rốt cuộc, chúng ta có nên sử dụng các sản phẩm bổ sung collagen?
Trên thực tế, trong số các loại collagen ngày nay, collagen thủy phân vẫn được đánh giá cao hơn cả.
Chuyên gia da liễu Patricia Farris, giảng viên tại Đại học Tulane ở bang Louisiana của Mỹ chia sẻ:"Các nghiên cứu gần đây về việc hấp thụ collagen thủy phân qua đường miệng đã mang lại nhiều kết quả rất thuyết phục."
"Các loại thuốc chứa collagen thủy phân sẽ luôn có chỗ đứng trong vai trò chống lại sự lão hóa." - Doris Day, giáo sư khoa da liễu ở ĐH New York cho hay.
Tuy nhiên, những nhận định trên vẫn chỉ dừng lại ở mức phỏng đoán, các nhà khoa học cần rất nhiều dữ liệu nghiên cứu nữa để đi đến kết luận cuối cùng.
Trong lúc chờ đợi, các chị em hãy tích cực ăn uống điều độ, ngủ đủ, nói không với hút thuốc, thực hiện các biện pháp chăm sóc da khác như tẩy tế bào chết, tiêm acid hyalunoric tự nhiên hoặc bắn laze…
