Ăn chay vẫn có thể bị máu nhiễm mỡ
Bác sĩ Đỗ Đức Tín, Bệnh viện Quốc tế City, cho biết mỡ trong máu sản sinh do nạp quá nhiều calo vào cơ thể. Những người ăn nhiều chất bột đường tinh chế có trong bánh kẹo cũng dễ bị mỡ máu.
Khi nạp quá nhiều calo mà không tiêu thụ thông qua vận động thì calo sẽ biến thành mỡ tích trong gan, một trong những nguyên nhân gây bệnh gan nhiễm mỡ. Người ăn chay nếu dung nạp quá nhiều calo nhưng lại ít vận động vẫn có nguy cơ mắc bệnh mỡ máu, gan nhiễm mỡ... Nhiều món chay được chế biến chiên, xào nhiều dầu mỡ, thậm chí là dầu chiên đi chiên lại nhiều lần gây biến đổi chất, tăng cholesterol xấu.
Bác sĩ Tín khuyên người ăn chay cần hạn chế ăn nhiều đồ chiên xào. Tuyệt đối không dùng dầu chiên đi chiên lại nhiều lần, nên ăn ở những quán chay vệ sinh sạch sẽ, đảm bảo an toàn thực phẩm. Cần vận động thường xuyên bằng cách tập thể dục, đi bộ, chạy bộ... để đảm bảo tiêu hao calo hợp lý.
"Mỡ" trong "máu nhiễm mỡ" nói chính xác hơn là chất béo, tức cả mỡ động vật lẫn dầu thực vật. Người ăn chay thường tiêu thụ ít lipid hơn do chỉ dùng dầu thực vật nhưng lại dễ ăn thừa tinh bột và món ngọt do dễ đói khi ngưng ăn thịt.
Theo bác sĩ Tín, người máu nhiễm mỡ cần giảm tinh bột, còn khoảng 20% khẩu phần. Với người bình thường, tinh bột cần chiếm khoảng 30% khẩu phần. Nên tăng cường các món luộc, món canh, giảm bớt các món chiên xào dùng nhiều dầu ăn.
Các kiểu ăn chay thường thấy
Ngoài giới tu hành với nhiều kiểu ăn chay của mỗi đạo giáo, các đối tượng khác như các nhà khoa học, chính trị gia, thường dân cũng như giới nghệ sĩ cũng ăn chay với nhiều kiểu và thời gian khác nhau. Có người ăn chay trường tức là ăn chay suốt đời, số đông hơn là ăn chay kỳ mỗi tháng 2-4-10 ngày hoặc ăn thành từng đợt một vài tháng rồi ngưng. Lắm người thì ăn chay “đụng” tức là một ngày chỉ ăn chay vài tiếng rồi còn lại thì … ngã mặn.
Nguyên tắc chung của ăn chay thường ăn thức ăn bao gồm ngũ cốc, rau, khoai, củ, đậu, trái cây, các loại hạt và dầu, có hoặc không có sữa và trứng. Các thức ăn có thể hình dung rõ là không có máu và trứng thì không có trống. Có thể gom chung thành 4 kiểu ăn chay phổ biến như sau:
- Ăn chay có sữa và trứng (Lacto-Ovovegetarian) – không ăn thịt, gia cầm và cá.
- Ăn chay có sữa (Lacto- vegetarian) – không ăn thịt, gia cầm, cá và trứng.
- Ăn chay có trứng (Ovo- vegetarian) – không ăn thịt, cá, gia cầm, sữa và các chế phẩm của sữa.
- Ăn chay tuyệt đối (Vegan) tức là không ăn thịt, cá, gia cầm, trứng, sữa và sản phẩm từ sữa.
Có một dạng ăn chay “bán phần” là không ăn thịt đỏ (như thịt bò, thịt heo… ) mà ăn thịt trắng (gia cầm, cá, đậu hũ) và vẫn dùng trứng và sữa, các chế phẩm sữa.
Khẩu phần ăn chay lý tưởng
Ngũ cốc: 50% rau và trái cây: 33% các loại thực phẩm khác: 17% ăn chay giảm cân.
Có một thực tế là chúng ta hoàn toàn có thể khỏe mạnh mà không cần phải ăn thịt. Nhưng một chế độ ăn kiêng thịt chưa chắc đã mang lại cho chúng ta một thân hình mảnh mai và cơ thể khỏe mạnh. Để có thể thành công trong việc giảm cân, cần phải tuân thủ những điều sau.
- Không ăn vặt. Các thức ăn vặt như bánh ngọt, khoai tây chiên có thể khiến tăng cân vì chúng thường có hàm lượng chất béo cao.
- Không sử dụng quá nhiều chất béo khi chiên, xào đồ ăn.
- Hãy có nhiều món ăn cho mỗi bữa, bởi vì không có loại thực phẩm thực vật nào giàu protein và dưỡng chất như thịt. Nếu không ăn thịt, hãy kết hợp các loại rau củ khác nhau trong một bữa ăn để cơ thể được cung cấp đầy đủ dưỡng chất. Các chất dinh dưỡng có trong thịt mà ít có trong các loại thực phẩm khác bao gồm: sắt, canxi, vitamin D, vitamin B12, kẽm và protein.
- Bổ sung vitamin và các khoáng chất. Một chế độ ăn chay khỏe mạnh phải cung cấp đầy đủ các dưỡng chất mà cơ thể đòi hỏi. Nếu vì một lý do nào đấy mà chế độ ăn không cung cấp đủ chất dinh dưỡng, hoặc cảm thấy mệt mỏi, có thể hỏi ý kiến tư vấn của các chuyên gia dinh dưỡng để dùng thêm một số vitamin hỗn hợp. Nhưng tuyệt đối không dùng chúng thay thế cho các bữa ăn.
