Kinh doanh du lịch sinh thái tự phát là sai...cần sự hướng dẫn!

Theo số liệu, tại xã Mã Đà, khu vực đất trồng rừng tiếp giáp với lòng hồ Trị An hiện có trên 30 điểm kinh doanh dịch vụ du lịch sinh thái tham quan, nghỉ dưỡng ven lòng hồ. Điều đáng nói, trên 90% các điểm kinh doanh du lịch tại khu vực này hoạt động tự phát, không được sự cấp phép của các cơ quan chức năng.

*Các căn lều bạt dựng lên tại một điểm du lịch sinh thái được cho là vi phạm vào hành lang bảo vệ mức nước lòng hồ Trị An, thuộc xã Mã Đà.*

Nguồn gốc khu vực đất đai đang hoạt động kinh doanh du lịch trên là do các chủ đầu tư ký hợp đồng thuê lại đất rừng sản xuất, rừng trồng từ Khu Bảo tồn thiên nhiên - văn hóa Đồng Nai. Vì vậy, hiện tại các chủ đầu tư kinh doanh du lịch này không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Phá dỡ các công trình xây dựng trái phép

Trung bình mỗi điểm du lịch sinh thái thu hút từ 30 đến 200 khách mỗi tuần. Phần lớn du khách đến từ vùng lân cận như TP Hồ Chí Minh, Bình Dương và tỉnh Đồng Nai. Ông Trần Đức Sơn - Chủ tịch UBND xã Mã Đà cho biết: “Nhu cầu người dân đến với du lịch sinh thái vườn, ven lòng hồ Trị An ngày càng nhiều. Chúng tôi không thể cản được”.

*Một công trình xây dựng vi phạm quy định bảo vệ rừng đã được chủ đầu tư tháo dỡ.*

Ông Sơn cho biết, trong số trên 30 điểm kinh doanh du lịch sinh thái ven lòng hồ, hiện lực lượng chức năng đã cưỡng chế “dẹp” được khoảng 15 điểm. “Còn lại các điểm du lịch trong địa bàn thì chúng tôi tiếp tục thực hiện “dọn sạch”. Đã có sự chỉ đạo từ các cấp chính quyền tỉnh, huyện nên chúng tôi phải làm!”, ông Sơn cho biết.

Trong những ngày qua, ghi nhận của phóng viên Báo Kinh tế và Đô thị, hàng loạt nhà chòi, lều trại của các điểm du lịch tại ấp 3 xã Mã Đà đã được lực lượng chức năng tháo dỡ hoặc chủ đầu tư tự tháo dỡ. Tại các điểm du lịch MiMi Camping, Gạo farm, Suri Camping…, các lều trại đã dựng lên trong phạm vi quy định cho phép của mực nước lòng hồ Trị An; đồng thời các căn nhà chòi, nhà nghỉ, toa lét, bếp ăn… xây dựng lên trên đất rừng trồng đều bị phá bỏ.

*Một công trình xây dựng chòi nghỉ dưỡng bị xử lý giật bạt lều xuống, không còn phục vụ nghỉ ngơi cho du khách đến tham quan.*

Tại điểm du lịch sinh thái “Gạo Farm”, một điểm du lịch có khung cảnh bờ hồ Trị An mát mẻ, thơ mộng. Gia đình ông Nguyễn Viết Thăng cho biết đã đầu tư điểm du lịch này hơn 1 ha vườn xoài, dựng nhà mái lá làm nơi ở. Đồng thời, ông Thăng dựng lên một số lều bạt cho du khách đến tham quan nghỉ lại qua đêm.

Du lịch sinh thái gia tăng nguồn lợi kinh tế

Ông Thăng cho biết, 1 ha xoài trước đây ông thu về 30 triệu đồng/năm, bình quân bán từ 5 đến 7 ngàn đồng/kg. Nay có thêm hoạt động du lịch, xoài của ông Thăng được du khách đến tham quan rồi mua về giá từ 15 đến 20 ngàn đồng/kg. Kèm theo hoạt động du lịch, ngoài vườn xoài bán được giá cao, ông Thăng còn thu nhập thêm các khoản nuôi gà thả vườn phục vụ cho du khách có nhu cầu thưởng thức đặc sản ẩm thực địa phương.

Du khách được chủ đầu tư du lịch và cán bộ kiểm lâm hướng dẫn tham quan rừng và vườn xoài bằng xe máy cày, loại hình giải trí rất được du khách thích thú.

Chưa hết, mỗi lần du khách đến đông theo nhóm, ông Thăng còn kết hợp với cán bộ bảo vệ rừng phục vụ xe lái máy cày chở du khách tham quan rừng, tham quan và hái xoài - loại hình hoạt động được nhiều du khách yêu thích.

“Tính ra từ hoạt động dịch vụ du lịch sinh thái đã cho gia đình ông tôi nguồn thu nhập tăng lên gấp 7 đến 10 lần so với thu nhập đơn thuần từ vườn xoài trước đó”, ông Thăng chia sẻ.

Trong đơn cầu cứu gửi các cơ quan chức năng, ông Thăng trình bày: “Do thiếu hiểu biết về pháp luật, các quy định về đất đai và hoạt động du lịch nên chúng tôi buộc phải tháo dỡ các công trình xây dựng, lều bạt cư trú. Hiện tại gia đình tôi gặp nhiều khó khăn, nay chúng tôi xin được chính quyền các cấp chỉ đạo, tạo điều kiện hướng dẫn cho chúng tôi tiếp tục phát triển mô hình du lịch này”.

*Một khu toa lét dựng lên tạm bợ tại điểm kinh doanh du lịch, nhằm phục vụ cho du khách sẽ được phá bỏ theo yêu cầu của cơ quan chức năng.*

Còn tại điểm du lịch vườn xoài ven hồ Trị An “Angel Village” của ông Nguyễn Văn Tiến, ngoài nguồn lợi kinh tế từ hoạt động du lịch, ông đã tạo ra công việc làm cho gần 20 người dân địa phương. Ông Tiến lo lắng: “Mỗi tháng tôi chi trả khoảng 150 triệu tiền công lao động cho các người dân địa phương. Dưới tán rừng, tôi tạo ra việc làm, không vi phạm môi trường sinh thái rừng, tạo ra việc làm cho người dân”.

Không để phát sinh hoạt động du lịch trái phép

Ông Lê Viết Dũng - Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Đồng Nai cho biết, trước mắt, đơn vị chủ rừng là Khu Bảo tồn thiên nhiên và văn hóa Đồng Nai phải có đề án phát triển du lịch sinh thái dưới tán rừng. Làm thế nào đó phải đạt được mục tiêu. Theo Nghị quyết của Đảng bộ tỉnh Đồng Nai, mục tiêu của tỉnh trong giai đoạn này là phát triển du lịch sinh thái thành mũi nhọn kinh tế của tỉnh.

“Không để người dân tự ý làm du lịch sinh thái như vậy được. Nếu người dân tự làm du lịch như vậy là sai. Và ngược lại, đơn vị chủ rừng phải có cách thức tạo điều kiện cho người dân hoạt động kinh doanh trên đất nhận khoán trồng rừng”, ông Dũng nhận xét.

*Khung cảnh yên bình, thơ mộng về đêm ven bờ hồ Trị An, tại điểm du lịch Angle Village thuộc xã Mã Đà.*

Theo ông Dũng, đơn vị chủ rừng (Khu Bảo tồn thiên nhiên - văn hóa Đồng Nai) phải có một đề án phát triển du lịch dưới tán rừng, khái thác tiềm năng các loại rừng. Trong đó có phát triển loại hình du lịch sinh thái. Tùy theo từng khu vực mà đưa vào đề án hoạt động du lịch, hướng dẫn cho người dân làm đúng theo quy định pháp luật.

“Tại Nghị định 156/2018/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều luật lâm nghiệp, thì cho phép phát triển du lịch sinh thái, nhưng phải thực hiện theo các điều khoản của Nghị định này. Tuy nhiên, hiện tại có trên 30 hộ kinh doanh du lịch sinh thái tự phát tại đây chưa được các cơ quan chức năng đồng ý cho phép hoạt động, đó là sai!”, ông Dũng khẳng định.

Như vậy, để giải quyết vấn đề tồn tại trên như thế nào? Ông Dũng đề nghị, theo quy định, làm sai thì phải đập bỏ công trình sai phạm, trả lại hiện trạng ban đầu. Cho dừng hoạt động mô hình du lịch tự phát này, không cho mở rộng thêm chứ không cho ngừng hoạt động sản xuất kinh doanh của các điểm du lịch này. Lập ngay tổ công tác nghiên cứu về mô hình kinh doanh du lịch của người dân, vì họ cũng có ý tưởng làm du lịch rất hay.

*Những phòng mây tre lá này được cho là vị phạm hàng lang mực nước quy định tại lòng hồ Trị An cũng sẽ được phá bỏ.*

Ông Trần Đăng Ninh - Chủ tịch Hiệp hội du lịch Đồng Nai cho biết, Hiệp hội vừa gửi văn bản kiến nghị lên UBND tỉnh Đồng Nai, Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh hướng dẫn tổ chức hoạt động du lịch sinh thái tại khu vực hồ Trị An. Theo đó, quan điểm của Hiệp hội Du lịch tỉnh là “thống nhất với giải pháp của địa phương vận động tháo gỡ các công trình xây dựng phục vụ khách du lịch tự phát khi chưa được chính quyền cấp phép”.

Vì vậy, Hiệp hội Du lịch kiến nghị: “UBND tỉnh Đồng Nai, Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch có ý kiến với Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương sớm có quy định và cơ chế tạo điều kiện cho việc tổ chức hoạt động kinh doanh dịch vụ du lịch của các hộ dân ở nông thôn. Trong đó, có chính sách cho phép lắp dựng các công trình như nhà chòi, nhà vệ sinh… phục vụ du khách trên diện tích đất nông nghiệp”.

*Căn nhà mái lá tại điểm kinh doanh du lịch MiMi sẽ được phá dỡ theo thông báo của lực lượng chức năng.*

Về giải pháp trước mắt, Hiệp hội du lịch đề nghị UBND tỉnh xem xét có văn bản hướng dẫn UBND huyện Vĩnh Cửu và UBND xã Mã Đà vận động các hộ dân có nhu cầu kinh doanh dịch vụ du lịch thành lập các tổ dịch vụ du lịch cộng đồng. Trong đó, quy định cam kết cụ thể phù hợp với tình hình địa phương. Không được xây dựng khi chưa được cấp phép, cần tạm thời cho phép một khu vực được phép tổ chức kinh doanh dịch vụ du lịch.

Làm việc với các sở ngành về tình hình phát triển du lịch sinh thái tỉnh Đồng Nai, chiều ngày 11/4/2023, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Nguyễn Sơn Hùng đề nghị: Các địa phương rà lại những quy định của pháp luật, cùng các ngành thống nhất các phương án, vừa tạo điều kiện hoạt động du lịch vừa bảo đảm đúng các quy định của pháp luật. Đồng thời, yêu cầu địa phương tập trung kiểm soát tình trạng trên, không để phát sinh, đặc biệt là khu vực lòng hồ phải được bảo đảm, cần kiên quyết xử lý những trường hợp vi phạm.