Chiều 12/11, các ĐBQH thảo luận tại tổ về dự án Luật Thi hành án hình sự. Dự thảo luật quy định căn cứ yêu cầu thực tế của công tác giam giữ, quản lý và tổ chức lao động dạy nghề cho phạm nhân, trại giam tổ chức khu sản xuất, điểm lao động, dạy nghề ngoài trại giam. Việc tổ chức khu sản xuất, điểm lao động, dạy nghề ngoài trại giam do Bộ trưởng Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quy định.
Tuy nhiên nội dung này không nhận được sự đồng tình của Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc. Ông cho rằng việc tổ chức cho phạm nhân lao động ngoài trại giam không chỉ tạo hình ảnh phản cảm, còn có nguy cơ phạm nhân bỏ trốn cũng như tạo sự lạm dụng của cán bộ trại giam.
Việc trại giam có thể phối hợp với doanh nghiệp, cá nhân hoặc tổ chức để tổ chức cho phạm nhân lao động nhưng phải bảo đảm chế độ giam giữ, các chế độ, chính sách đối với phạm nhân theo quy định của luật này, ông Phớc cũng cho rằng không nên, mà có thể tổ chức học nghề, sản xuất trong trại, ký hợp đồng bán sản phẩm.
Tổng kiểm toán nhà nước Hồ Đức Phớc phát biểu tại tổ.
Đáng lưu ý, ông Phớc cũng đề nghị nghiên cứu hình thức “tù tại gia” để giảm bớt áp lực quá tải trại giam và áp dụng đối với những trường hợp phạm tội nhẹ, ít có khả năng gây nguy hiểm cho xã hội.
Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga đồng tình với đề xuất của Tổng kiểm toán Nhà nước. Theo bà, đây là hướng nghiên cứu cần thiết, ở một số nước có áp dụng gắn chip theo dõi, còn ở ta có tha tù trước thời hạn có điều kiện mỗi năm 3 lần để thể hiện tính nhân đạo và cũng là giải pháp để một số lượng lớn người cố gắng cải tạo tốt thì được ở ngoài.
Nhắc đến việc cho phạm nhân đi lao động, bà Nga cho rằng “không tổ chức lao động thì không ai trông được số lượng lớn phạm nhân như thế”, nhưng hiện nay là lao động trong phạm vi trại giam dưới sự quản ý của cán bộ. Việc đưa ra ngoài lao động sẽ rất phức tạp và trên thực tế cũng có trường hợp bỏ trốn, rồi hình ảnh phản cảm, tác động đến người dân xung quanh.
“Nơi nào khó khăn thì đề nghị địa phương tạo điều kiện về đất đai để tổ chức lao động cho phạm nhân. Có phối hợp với doanh nghiệp thì cũng tổ chức lao động trong trại. Tôi không đồng ý đưa hẳn ra ngoài” - bà Nga nêu quan điểm.
Chung quan điểm, đại biểu Hoàng Văn Hùng, Trưởng Ban Nội chính Tỉnh uỷ Thái Nguyên, cũng đề nghị xem xét kỹ lưỡng.
“Đã là phạm nhân thì phải có sự khác biệt. Tội phạm được đưa vào trại là để cải tạo, có cách ly để thi hành án. Lao động của phạm nhân là trong trại giam, tại các điểm sản xuất... để tránh trốn trại, bảo đảm an toàn. Tôi không đồng tình cho phạm nhân ra lao động ở ngoài”, đại biểu Hùng quả quyết.
Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (đoàn TP Hồ Chí Minh) thì đặt vấn đề liên quan đến tính khả thi khi quy định các quyền hiến xác, hiến nhận tinh trùng, mô, phôi... dành cho phạm nhân trong Luật Thi hành án hình sự.
"Ở hoàn cảnh hiện nay, chúng ta có làm được việc đó hay không hay tạo ra nhiều hệ luỵ khác. Nếu phạm nhân muốn thực hiện các quyền này thì đưa ra khỏi trại giam thế nào, chăm sóc sức khoẻ cho họ sau khi hiến ra sao.
Khi người ta hiến mô, bộ phận cơ thể, tức là hi sinh cho cộng đồng, theo quy định, sẽ được hưởng quyền phục hồi sức khoẻ miễn phí, cấp thẻ bảo hiểm...Liệu chúng ta có áp dụng được không?
Rồi việc trữ tinh trùng, trứng cũng có thể tạo ra việc bất bình đẳng ngay trong môi trường nhà tù vì đâu phải tù nhân nào cũng có điều kiện tài chính làm việc đó."
Luật Thi hành án hình sự được đánh giá là một bộ luật khó, nhiều điều luật. Sáng 19/11, Quốc hội sẽ tiếp tục thảo luận ở hội trường về dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi).
