Sáng 23/10, tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng đã trình bày dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi).
Theo Bộ trưởng, Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) được xây dựng nhằm hoàn thiện quy định pháp luật để thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng về báo chí; điều chỉnh, quản lý hoạt động báo chí phân cấp kịp thời, phù hợp trong bối cảnh sự phát triển mạnh mẽ, nhanh chóng của khoa học, công nghệ và truyền thông hiện đại; khắc phục những hạn chế, bất cập trong các quy định pháp luật về báo chí hiện nay.
Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng trình bày dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi). Ảnh: Quochoi.vn
Tiền đề xây dựng các tập đoàn báo chí quốc gia
Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) gồm 4 chương, 51 điều, bám sát 4 nhóm chính sách đã được Chính phủ thông qua, đồng thời cập nhật những vấn đề mới phát sinh trong thực tiễn theo chủ trương của Đảng và Nhà nước về sắp xếp tổ chức bộ máy, trong đó có sắp xếp lại các cơ quan báo chí; phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp.
4 nhóm chính sách cụ thể gồm: tăng cường công tác quản lý đối với hoạt động báo chí; nâng cao đạo đức nghề nghiệp người làm báo và trách nhiệm của cơ quan báo chí; thúc đẩy phát triển kinh tế báo chí; điều chỉnh hoạt động của cơ quan báo chí trên không gian mạng.
Dự thảo Luật tiếp tục bảo đảm quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí của công dân.
Dự thảo Luật đã bổ sung 3 điều mới, cụ thể: điều 20 quy định về thu hồi giấy phép hoạt động báo chí, nhằm khắc phục tình trạng chỉ xử phạt hành chính mà chưa có biện pháp ngăn chặn triệt để hành vi vi phạm.
Điều 30: Quy định về hoạt động báo chí trên không gian mạng;
Điều 31: Quy định về trách nhiệm của cơ quan báo chí khi mở chuyên mục, nội dung trên không gian mạng, nhằm xác lập hành lang pháp lý cho báo chí số.
Đại biểu tham dự phiên làm việc sáng 23/10. Ảnh: Quochoi.vn
"Các quy định này xác định nguyên tắc quản lý, trách nhiệm của cơ quan vận hành nền tảng số báo chí, bảo đảm cho không gian báo chí chính thống được quản trị minh bạch, an toàn, có khả năng chống lại tin giả và sự chi phối của các nền tảng xuyên biên giới" - Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nêu.
Bổ sung quy định về cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện
Về vấn đề phân cấp, phân quyền: dự thảo Luật dự kiến phân quyền cho UBND cấp tỉnh thêm 10 thủ tục hành chính đối với cơ quan báo chí và doanh nghiệp báo chí địa phương.
Trong quá trình xây dựng nghị định, thông tư quy định chi tiết, sẽ cắt giảm 20 thủ tục hành chính; theo đó, dự thảo luật chỉ còn 48 thủ tục so với 68 thủ tục hiện hành - góp phần đơn giản hóa, giảm điều kiện, rút ngắn thời gian giải quyết, giảm chi phí thực hiện cho các cơ quan báo chí.
Dự thảo Luật cũng bổ sung quy định về mô hình hoạt động, mở rộng không gian hoạt động báo chí trên không gian mạng; cơ chế, chính sách phát triển báo chí, thúc đẩy kinh tế báo chí trong bối cảnh sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị, đáp ứng yêu cầu thông tin, tuyên truyền trong kỷ nguyên số.
Quang cảnh phiên làm việc sáng 23/10. Ảnh: Quochoi.vn
Trong đó, bổ sung quy định: cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện là cơ quan báo chí có nhiều loại hình báo chí, cơ quan báo chí trực thuộc; có cơ chế đặc thù về tài chính theo quy định của Chính phủ; được thành lập phù hợp với Chiến lược phát triển và quản lý hệ thông báo chí được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Cơ quan bầu và phát thanh, truyền hình là cơ quan báo chí thuộc tỉnh ủy, thành ủy, có nhiều loại hình báo chí, sản phẩm báo chí.
Với những nội dung sửa đổi toàn diện nêu trên, khi được Quốc hội thông qua, Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) sẽ có tác động tích cực trên nhiều phương diện như: tạo công cụ pháp lý để quản trị rủi ro truyền thông, giữ vững an ninh tư tưởng, chủ quyền không gian mạng quốc gia. Đồng thời, mở ra hành lang pháp lý để phát triển mô hình kinh tế báo chí số, khai thác nội dung đa nền tảng, hình thành cơ quan truyền thông chủ lực, tạo tiền đề xây dựng các tập đoàn báo chí quốc gia trong tương lai...
Thẩm tra về Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Ủy ban tán thành với sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Báo chí; cơ bản nhất trí với phạm vi, đối tượng điều chỉnh của dự thảo Luật. Việc sửa đổi Luật nhằm tiếp tục thể chế hoá chủ trương, đường lối của Đảng về xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại, khắc phục những hạn chế, bất cập của Luật hiện hành và trong công tác báo chí thời gian qua.
Chủ nhiệm Ủy ban Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày báo cáo thẩm tra. Ảnh: Quochoi.vn
Về các loại hình báo chí, Dự thảo Luật tiếp tục xác định có 4 loại hình báo chí và sửa đổi tên gọi thành: báo chí in, báo nói, báo hình và báo chí điện tử. Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội cho rằng, cần xem xét kỹ lưỡng việc thay đổi cách gọi để bảo đảm thống nhất với thuật ngữ chuyên ngành, mang tính phổ quát; đề nghị nghiên cứu sử dụng các khái niệm: báo in, phát thanh, truyền hình, báo điện tử để phù hợp với thực tiễn tại Việt Nam và quốc tế.
Ủy ban Văn hóa và Xã hội cơ bản thống nhất với việc bổ sung cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện (khoản 6 Điều 16), tuy nhiên, đề nghị tiếp tục nghiên cứu, làm rõ nội hàm, tiêu chí xác định và cơ chế đặc thù tài chính của các cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện.
Có ý kiến cho rằng ngoài 6 cơ quan báo chí được xác định theo Quyết định 362/QĐ-TTg ngày 3/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025, cần cân nhắc bổ sung cơ quan báo chí truyền thông chủ lực đa phương tiện ở một số địa phương hoặc một số đơn vị đã xây dựng được uy tín, có vị trí nhất định trong hoạt động báo chí.