Hàng ngoại lộng hành gắn mác ‘made in Vietnam’ móc túi người tiêu dùng

Công ty TNHH H.T (thành phố Hồ Chí Minh) khai báo nhập 6 container gạch ốp lát không tráng men, mới 100%, xuất xứ Trung Quốc. Qua kiểm tra phát hiện trên bao bì sản phẩm thể hiện chữ “Made in Viet Nam” nhãn hiệu ROYALGRESPORCELANTATO, sản xuất tại khu công nghiệp Mỹ Xuân A, huyện Tân Thành, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.

Có thể thấy, hàng Trung Quốc gắn mác “Made in Vietnam” nhập về Việt Nam tiêu thụ hoặc xuất đi các trị trường thứ ba đang là mối nguy, gây tác hại khôn lường với các thương hiệu, sản phẩm Việt Nam. Ảnh hưởng lớn nhất và dễ thấy nhất chính là việc các doanh nghiệp Việt Nam sẽ mất uy tín, đứng trước nguy cơ bị tẩy chay vì gian lận thương mại ở các thị trường đã ký kết Hiệp định Thương mại tự do song phương hoặc đa phương. Ngoài ra, người tiêu dùng cũng là bên chịu thiệt lớn khi phải sử dụng các sản phẩm không đảm bảo chất lượng với giá đắt hơn thực tế.

Tham gia tại buổi giao lưu, ông Âu Anh Tuấn - quyền Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan (Tổng cục Hải quan) nhận xét, quy tắc xuất xứ đối với một số mặt hàng còn lỏng lẻo, việc kiểm tra hồ sơ xin cấp C/O còn chưa chặt chẽ.

“Có tình trạng doanh nghiệp nộp chứng từ không hợp lệ, sử dụng các chứng từ giả hoặc quay vòng chứng từ… nhưng hồ sơ xét cấp C/O vẫn lọt. Tổng cục Hải quan và Bộ Tài chính đã có văn bản cảnh báo Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Bộ Công thương về thực trạng này, kiến nghị sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan”, ông Tuấn nói.

Trao đổi về các giải pháp chống gian lận và giả mạo xuất xứ hàng hóa, ông Nguyễn Phi Hùng - Cục trưởng Cục Chống buôn lậu - Tổng cục Hải quan cho biết, pháp luật hiện hành quy định mức xử phạt đối với tội danh này là phạt hành chính từ 3-30 triệu đồng. Tuy nhiên, trước tình trạng cấp bách hiện nay, phải tăng chế tài xử phạt, thậm chí là tội hình sự, chứ không chỉ phạt hành chính như hiện nay.

Ông Hùng chia sẻ, trong thời gian tới cơ quan hải quan sẽ tăng cường các biện pháp như giám sát tại cửa khẩu, kiểm soát chặt với các mặt hành có kim ngạch xuất nhập khẩu tăng bất thường. Ngoài ra sẽ lưu ý với một số doanh nghiệp FDI lợi dụng chính sách thu hút đầu tư để gia công đơn giản, "tráng men" hàng nhập để hưởng ưu đãi thuế quan khi xuất khẩu.

Tổng cục Hải quan cũng chỉ đạo cơ quan hai quan các địa phương siết chặt quản lý đối với các mặt hàng có nguy cơ cao trong gian lận thương mại như xe đạp điện, gỗ, điện tử, linh kiện điện tử, sắt thép, các sản phẩm sắt thép... đồng thời, phối hợp với các cơ quan liên quan để giám sát "sức khỏe" các doanh nghiệp, nhất là đối với những doanh nghiệp có lượng hàng xuất khẩu mang thương hiệu Việt rất lớn nhưng lại có chỉ tiêu thụ điện, nước, nhân công rất ít.

Được biết, hiện nhiều nước trên thế giới đã áp dụng những quy chuẩn gắt gao trong việc ghi nhãn xuất xứ hàng hóa. Cá nhân, tổ chức nào cố tình vi phạm, ghi sai nhãn mác có thể đối diện với những khung xử phạt rất nặng. Ví dụ, tại Canada, gây hiểu lầm, hiểu sai về xuất xứ sản phẩm có thể bị phạt hành chính lên đến 15 triệu đô la Canada, thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự, phạt tù đến 14 năm. Ở Italy, tổ chức, cá nhân cố tình gắn nhãn “Made in Italy” vào sản phẩm đồ da không đáp ứng tiêu chuẩn có thể chịu phạt tới 100 nghìn euro.