Liên tiếp phát hiện nhiều hành vi gian lận xăng dầu, pha chê tạp chất, dung môi vào xăng
Trong thời gian qua, theo thông tin từ Ban chỉ đạo 389 Quốc gia, các lực lượng chức năng đã phát hiện liên tiếp nhiều trường hợp vi phạm trong kinh doanh xăng dầu, chủ yếu là hành vi pha chế dung môi không được sử dụng cho động cơ đốt trong theo quy định, pha tạp chất vào xăng.. gây nguy hại cho động cơ xe của người tiêu dùng, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ, mất an toàn giao thông và ảnh hưởng đến môi trường. Cụ thể, khi đem các mẫu xăng đi giám định, nhiều vụ cho thấy chỉ số Octan trong xăng chỉ dưới 70%, hoặc nguồn gốc dung môi sử dụng trong pha chế xăng không đảm bảo chất lượng, tỷ lệ pha chế dung môi vào xăng cao, vượt mức cho phép khiến chỉ số RON thấp, có trường hợp ghi nhận có cả chất cấm sử dụng trong pha chế xăng như Solmix...
Nhiều trường hợp gian lận xăng dầu bị phát hiện trong thời gian qua. Ảnh minh hoạ
Theo thông tin từ Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo 389 Quốc gia, nhiều trường hợp gian lận xăng dầu ở nhiều địa phương như Hà Nội, Hòa Bình, Bắc Giang, Bắc Ninh, Nghệ An, TPHCM, Lâm Đồng, Cần Thơ… được phát hiện, xử lý và xử phạt, đồng thời chuyển hồ sơ sang cơ quan công an để điều tra, khởi tố hình sự tuỳ vào mức độ vi phạm.
Ở Nghệ An, vào tháng 10/2017, lực lượng chức năng đã phát hiện vụ sản xuất và kinh doanh xăng giả gây chấn động dư luận. Cụ thể, công an tỉnh Nghệ an đã phát hiện các cửa hàng kinh doanh xăng dầu của Công ty TNHH Thanh Ngũ (huyện Diễn Châu, Nghệ An) và Doanh nghiệp tư nhân Kiên Lục đã pha chất dung môi vào xăng RON 92 với tỷ lệ cực cao, từ 20% - 50%.
Cửa hàng kinh doanh xăng dầu của Công ty TNHH Thanh Ngũ tại Nghệ An . Ảnh: P.H.
Tiếp đến, ở Bắc Giang, ngày 1/1/2017, lực lượng chức năng đã phát hiện cửa hàng bán lẻ xăng dầu số 6 thuộc Cty TNHH & TM Hồng Thái kinh doanh xăng kém chất lượng, qua lấy mẫu đã phát hiện chỉ số RON chỉ đạt 69,4/92.
Còn ở Bình Dương, theo báo cáo của Chi cục Quản lý thị trường, trong năm qua 2017 phát hiện 6 vụ vi phạm chất lượng, trong đó có 3 mẫu xăng E5 RON 92 và RON 95 tại 1 doanh nghiệp trên địa bàn không đạt chất lượng theo quy định.
Mới đây, ở Cần Thơ, ngày 9/1/2018, lực lượng chức năng đã phát hiện hàng loạt cây xăng pha thêm 11 lít hợp chất Solmix vào 1 chiếc xe bồn đang chứa 3.000 lít xăng A95.
Xử lý xăng pha chế, kém chất lượng gặp nhiều khó khăn
Theo ông Trần Hùng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý thị trường, hiện việc xử lý vi phạm xăng pha chế, xăng kém chất lượng còn gặp nhiều khó khăn, Văn phòng Ban chỉ đạo 389 hay lực lượng Quản lý thị trường cũng khó xử lý khi phát hiện vi phạm do vấn đề này có liên quan đến nhiều cơ quan quản lý khác. "Chúng ta phải làm rõ trách nhiệm quản lý nhà nước lĩnh vực này là ai? Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng kiểm soát chất lượng. Chất lượng xăng như thế nào thì phải tới Bộ KHCN, phải hỏi Tổng Cục đo lường chất lượng, dưới mỗi địa phương cũng có 1 Chi cục Quản lý chất lượng, trách nhiệm của người ta có các cơ sở giám định chất lượng đảm bảo hay không và khi xảy ra sự cố phải về chỗ đấy. Người ta khẳng định đúng hay sai thì QLTT mới xử lý được, chứ không thể cứ nói chung chung trách nhiệm của QLTT”, ông Hùng chia sẻ.
Nói về công tác chống gian lận xăng dầu, ông Đàm Thanh Thế - Chánh văn phòng thường trực Ban chỉ đạo 389 Quốc gia cho biết, công tác chống gian lận thương mại xăng dầu theo Kế hoạch 410 đã được thực hiện từ lâu, và sẽ tiếp tục được tăng cường trong thời gian tới. "Vừa rồi, một số thông tin chúng tôi đã phối hợp với chương trình của truyền thông và thẩm tra xác minh những nguồn tin. Chúng tôi đã phát hiện những thông tin đó là hoàn toàn chính xác và chúng tôi đã xử lý, xử phạt những đơn vị kinh doanh xăng dầu kém chất lượng với số lượng tiền tương đối lớn và đã đình chỉ hoạt động những cây xăng đang có hành vi sai phạm”, ông Đàm Thanh Thế cho biết.
Ông Trần Văn Vinh, Tổng Cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (Bộ KHCN) cũng cho rằng hiện thực trạng vi phạm về kinh doanh xăng dầu có nhiều phức tạp, cần sự phối hợp của nhiều cơ quan quản lý Nhà nước có liên quan. Ông Trần Văn Vinh cho biết đã có công văn gửi đến các Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, sở KHCN các tỉnh yêu cầu tăng cường công tác kiểm tra các đơn vị kinh doanh xăng dầu, kịp thời phát hiện các trường hợp vi phạm và lên kế hoạch phối hợp với các địa phương để thực hiện công tác chống gian lận xăng dầu hiệu quả, kịp thời.
Nguy cơ từ việc xử dụng xăng pha chế tạp chất, kém chất lượng
Việc sử dụng xăng dầu có pha tạp chất hoặc dung môi cấm, không đúng tỷ lệ theo quy định theo các chuyên gia sẽ khiến cho động cơ xe bị phá hoại, gây thiệt hại cho xe của người tiêu dùng, đặc biệt khiến cho nguy cơ cháy nổ, mất an toàn giao thông tăng cao, đồng thời ảnh hướng đến môi trường.
Theo các chuyên gia kỹ thuật về xăng dầu, thực tế việc pha chế phụ gia vào xăng dầu là cần thiết, nhằm tăng trị số Octan của xăng (được dùng để đánh giá tính chống kích nổ của xăng, đảm bảo độ an toàn khi sử dụng xăng). Tuy nhiên, việc pha chế này cần phải theo đúng tỷ lệ để đảm bảo chất lượng xăng dầu. Chỉ có 3 loại phụ gia có thể pha chế vào xăng là ethanol (cồn sinh học), acetone và methanol, đều là phụ gia chứa hợp chất gốc oxy. Như trong xăng E5, hiện được pha 5% ethanol để thân thiện với môi trường, đồng thời pha thêm 2 chất phụ gia làm tăng trị số Octan là Acetone và methanol với tỷ lệ thấp dưới 2%, giúp đảm bảo chất lượng xăng cũng như không ảnh hưởng đến "sức khoẻ" của động cơ xe. Tuy nhiên, để tăng số lượng xăng và tăng lợi nhuận trong kinh doanh xăng dầu, nhiều chủ cơ sở, cửa hàng kinh doanh xăng dầu đã tự ý tăng tỷ lệ phụ gia khi pha chế xăng. Nếu tỷ lệ dung môi trong xăng vượt quá 20% sẽ khiến cho thành phần bay hơi ở nhiệt độ thường của xăng bị thay đổi, khiến thay đổi cân bằng về hơi, áp suất hơi trong động cơ xe, dẫn đến làm trương nở các chi tiết động cơ làm bằng vật liệu cao su, vật liệu tổng hợp hoặc làm động cơ có các vấn đề trục trặc khác và có thể từ đó khiến cho khả năng giữ kín không được đảm bảo, gây rò rỉ nhiên liệu tạo thành nguy cơ cháy nổ rất cao.
