Nhật Bản gần đây đã phát triển thành công một loại cà chua chỉnh sửa gen bằng công nghệ CRISPR. Tuy có vẻ ngoài không khác gì những quả cà chua thông thường, nhưng giống cà chua này chứa lượng axit amin đặc biệt nhiều hơn - được cho là có tác dụng giúp thư giãn và làm giảm huyết áp. Từ cuối tháng 9 – đầu tháng 10 vừa qua, loại cà chua này đã chính thức được bày bán tại một số siêu thị của Nhật Bản với giá 7.500 yên cho ba ki-lô-gram (khoảng 500.000 VND/kg).
Cà chua chỉnh sửa gen bằng công nghệ CRISPR đã được lên kệ bày bán tại Nhật Bản (Nguồn: Bonus Eventus)
“High Gamma Aminobutyric Acid Sicilian Rouge” là một loại cà chua đặc biệt có chứa một lượng lớn axit Gamma Aminobutyric (GABA), được cho là có tác dụng giúp con người thư giãn và làm giảm huyết áp.
Sanatech Seed, một công ty khởi nghiệp có trụ sở tại Tokyo, đã cùng hợp tác với các nhà khoa học tại Đại học Tsukuba áp dụng công nghệ chỉnh sửa gen CRISPR/Cas9 để phát triển ra loại cà chua mới này với tên gọi “High Gamma Aminobutyric Acid Sicilian Rouge.” Hàm lượng GABA trong loại cà chua mới này cao gấp 5-6 lần so với giống cà chua thông thường. Theo thông tin từ báo chí Nhật Bản, công ty này đã loại bỏ vùng ức chế trong bộ gen của cà chua, giúp nó tạo ra mức GABA cao hơn.
Giáo sư Hiroshi Ezura tại đại học Tsukuba đồng thời cũng là Giám đốc Công nghệ tại Sanatech cho biết: “Chúng tôi đã mất 15 năm để nghiên cứu và phát triển giống cà chua này. Bằng việc ứng dụng các công nghệ tiên tiến, chúng tôi đã có thể tạo ra một sản phẩm thực phẩm bổ dưỡng hơn.”
Ông Shinpei Takeshita, Chủ tịch tập đoàn Sanatech Seed đồng thời là Giám đốc Sáng tạo của Pioneer EcoScience công bố rằng công ty đã được cấp phép thương mại hóa loại cà chua chỉnh sửa gen “High Gamma Aminobutyric Acid Sicilian Rouge” này vào tháng 12 năm ngoái. Từ thời điểm đó, nông dân đã bắt đầu tiến hành gieo trồng và cho tới nay những trái cà chua đã được lên kệ, bày bán. Pioneer EcoScience là nhà phân phối độc quyền loại cà chua này.
Ông Takeshita Tachio, Chủ tịch hội đồng quản trị của Sanatech Seed, đã chia sẻ với Hiệp hội Phát thanh truyền hình Nhật Bản rằng: “Ban đầu đã có nhiều ý kiến trái chiều từ công chúng về thực phẩm chỉnh sửa gen. Chúng tôi nghĩ rằng sẽ rất khó để đưa chúng gia nhập vào thị trường vì người tiêu dùng chưa có sự hiểu biết đầy đủ về các thực phẩm chỉnh sửa gen. Nhưng sau khi trực tiếp tham gia vào quá trình sản xuất, những người trồng thử nghiệm đều đánh giá rất cao về loại cà chua này.”
Uỷ ban của Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản đã cho phép công ty Sanatech Seed tiến hành thương mại hóa loại cà chua này với điều kiện công ty này phải cung cấp đầy đủ thông tin cho người tiêu dùng. Vì vậy, doanh nghiệp mới thành lập này đã lên kế hoạch dán nhãn chú thích “được cải tiến bằng công nghệ chỉnh sửa gen” trên bao bì bên ngoài của mỗi quả cà chua.
Cây trồng chỉnh sửa gen được đánh giá là an toàn, tương tự như các giống được phát triển từ phương pháp lai tạo truyền thống và không có bất kỳ một gen ngoại lai được đưa thêm vào trong quá trình chỉnh sửa gen.
Theo báo cáo, giống cà chua này là loại thực phẩm đầu tiên của công nghệ CRISPR được thương mại hoá trên thị trường. Tại Mỹ, người tiêu dùng đã và đang tiêu thụ dầu đậu nành được chỉnh sửa gen, nhưng chúng được sản xuất bằng các phương pháp chỉnh sửa gen trước đó chứ không phải công nghệ CRISPR.
Sanatech Seed đã bắt đầu tiếp nhận các đơn đặt hàng trực tuyến đối với cà chua “High Gamma Gamma Gamma Butyric Acid Sicilian Rouge”. Mức giá một hộp cà chua với khối lượng 3 kg là 7.500 yên (tương đương khoảng 1.500.000 VNĐ), đây là một mức giá khá đắt đỏ so với các sản phẩm cà chua khác.
Công ty cũng đang xem xét việc xuất khẩu loại cà chua này sang các quốc gia khác. Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ đã xác nhận rằng loại cà chua này sẽ không trong phạm vi các quy định quản lý đối với cây trồng sử dụng công nghệ biến đổi đổi gen (BĐG).