Chiều ngày 17/8, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Bộ NN&PTNT) Lê Minh Hoan đã chủ trì cuộc họp với Tổ công tác 970 phía Nam và lãnh đạo Sở NN&PTNT 13 tỉnh, thành phố đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) về tình hình sản xuất, tiêu thụ nông sản.
Mỗi ngày tiêu thụ từ 200 đến 400 tấn nông sản
Tình hình sản xuất, kết nối cung ứng tiêu thụ nông sản tại các tỉnh, thành phía Nam thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 của Chính phủ tính đến nay đã có tổng số 1.166 đầu mối cung cấp nông sản và thực phẩm đăng ký qua Tổ công tác 970 của Bộ NN&PTNT.
Trong đó, rau củ 317 đầu mối; trái cây 302 đầu mối; thủy hải sản - chăn nuôi 423 đầu mối; lương thực 72 đầu mối; các mặt hàng khác 52 đầu mối. Các đầu mối cung cấp hàng hóa gồm: 365 hợp tác xã (chiếm 31,3%); 428 tổ hợp tác, hộ gia đình và trang trại (36,7%); 222 doanh nghiệp (19%); 97 cơ sở kinh doanh nhỏ (8,3%), 8 ban quản lý chợ (0,7%) và 47 đơn vị khác (4%). Có 1.307 đơn vị đăng ký sử dụng gồm 1.009 đơn vị đăng ký bán (77,6%), 206 đơn vị đăng ký mua (15,8%), 47 cơ quan hỗ trợ của nhà nước (3,6%) và 39 tổ chức hỗ trợ mua bán cho nông dân (3%).
Thứ Trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam (ngồi giũa), Tổ trưởng Tổ công tác 970 phía Nam.
Ngoài ra, Tổ công tác đã ứng dụng mạng zalo và email vào việc gửi thông tin các đầu mối cung cấp đến các tiểu thương tại chợ đầu mối Thủ Đức, Bình Điền và Hóc Môn của TP Hồ Chí Minh và hệ thống nhân viên mua hàng các siêu thị.
Mỗi ngày, Tổ công tác kết nối tiêu thụ thành công trên 40 đơn hàng với sản lượng 200-400 tấn, chủ yếu là khoai lang, chuối, nhãn, dừa uống nước, thủy sản (tôm càng xanh, tôm thẻ, cá tra, cá rô phi), các loại rau gia vị, hàng rau củ quả như: dưa leo, bầu, bí...
Theo dự báo, lượng hàng hóa được tiêu thụ thông qua Tổ công tác 970 sẽ tiếp tục tăng nhanh khi tiểu thương các chợ đầu mối lớn tại TP Hồ Chi Minh được hoạt động trở lại; nhiều tiểu thương đã liên hệ các đầu mối đặt hàng. Tuy nhiên, phần lớn Tổ chỉ kết nối được tiểu thương của chợ đầu mối Bình Điền. Còn chợ đầu mối Thủ Đức và Hóc Môn chưa cung cấp được danh sách các tiểu thương lớn có nhu cầu mua hàng hóa nên Tổ công tác chưa kết nối được nhiều.
Tình hình sản xuất nông nghiệp
Theo Cục Trồng trọt, hiện nay lúa Hè Thu đã thu hoạch là 820 nghìn ha; năng suất đạt 56,7 tạ/ha; sản lượng 4.645 nghìn tấn. Diện tích lúa Hè Thu còn lại chưa thu là 690 nghìn ha đang ở giai đoạn đòng trổ và chín, các trà lúa sinh trưởng và phát triển tốt. (Ước cả vụ 1,510 triệu ha, năng suất 56,7 tạ/ha, sản lượng 8,6 triệu tấn). Trong khi đó, lúa Thu Đông đã gieo sạ được 400 nghìn ha/700 nghìn ha kế hoạch, đạt 57%.
Về chăn nuôi: nguồn cung sản phẩm chăn nuôi vẫn duy trì đa dạng và không có biến động. Trong đó nguồn cung thịt lợn và trứng gia cầm tốt, cung ứng đủ cho hệ thống siêu thị, các mặt hàng thịt đông lạnh nhập khẩu vẫn được các doanh nghiệp nhập khẩu nhập về theo nhu cầu thị trường.
Về thủy san, nhìn chung hoạt động sản xuất thủy sản vẫn đang duy trì; 13 tỉnh ĐBSCL là trung tâm thủy sản của cả nước, sản xuất khoảng 84% sản lượng tôm, 100% sản lượng cá tra. Tình hình con giống, thức ăn và vật tư thủy sản vẫn ổn định. Toàn vùng chỉ có 6/120 nhà máy sản xuất thức ăn hỗn hợp đang phải tạm ngưng, không ảnh hưởng nhiều đến sản xuất nuôi trồng thủy sản. Tuy nhiên, khó khăn về thiếu nhân lực thu hoạch, về ách tắc vận chuyển trong sản xuất thủy sản tại một số địa phương cơ bản đã được tháo gỡ.
Giá tôm xuống thấp trong tuần trước, hiện bắt đầu tăng trở lại, tuy thấp hơn những tháng trước nhưng không khác biệt so với cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân do các địa phương (Cà Mau, Sóc Trăng…) đã quan tâm tháo gỡ khó khăn tại nhà máy chế biến thủy sản, hình thành vùng xanh, cho phép công nhân được ở nhà và đưa đón đến nhà máy (tại Cà Mau, công suất chế biến đã tăng lên 80% so với khi chưa có dịch).
Hiện nay giá cá tra giống rất thấp (21.000-23.000đ/kg); giá cá tra thương phẩm thấp kéo dài (khoảng 21.000đ/kg); giá tôm xuống thấp gần đây nên không kích thích tái sản xuất dẫn đến người nuôi gặp nhiều khó khăn, nếu kéo dài sẽ dẫn đến nguy cơ thiếu nguyên liệu cuối năm.
Bên cạnh đó, tình hình chế biến xuất khẩu thủy sản tiếp tục gặp khó khăn. Số doanh nghiệp chế biến thủy sản xuất khẩu khu vực Nam Bộ tạm dừng sản xuất là 123 cơ sở. Như vậy còn 326/449 cơ sở tại 19 tỉnh, thành phố phía Nam tiếp tục sản xuất, chiếm 65%. Tuy nhiên, do thiếu công nhân và chia ca để phòng chống dịch bệnh nên tổng công suất chỉ khoảng 30-40% so với trước khi áp dụng chỉ thị 16. Do TP Hồ Chí Minh và các tỉnh đều kéo dài thời gian giãn cách sau 15/8/2021 nên các doanh nghiệp chế biến thủy sản sẽ thêm khó khăn bởi chi phí 3 tại chỗ rất cao. Tình trạng này sẽ ảnh hưởng đến toàn chuỗi sản xuất, kinh doanh thủy sản.
Diễn biến thị trường gần đây
Theo Bộ Công Thương, giá lúa tươi tại ĐBSCL ngày 16/8/2021: Các giống IR50404, OM9582 và OM6976 tăng 100 đồng/kg, nếp Long An tăng 100 đồng/kg, nếp 3,5 tháng giảm 50 đồng kg; các giống lúa khác ổn định như tuần trước là Đài Thơm 8, Nàng Hoa, lúa Nhật và giống OM5451 tăng 200 – 300 đồng/kg. Tình hình tiêu thụ lúa gạo có khá hơn do việc tích cực tháo gỡ của địa phương và doanh nghiệp đẩy mạnh hơn công tác thu mua.
Tỷ lệ các nhóm đơn vị đầu mối cung cấp thông tin cho Tổ công tác 970 tính đến ngày 16/8. Nguồn: Tổ công tác 970
Tuy nhiên, một số cây ăn quả vẫn còn bị ảnh hưởng nhiều đến thu mua và tiêu thụ do thiếu nhân công thu hoạch, tiến độ thu mua chậm, một số thương lái ngưng thu mua, phương tiện vận chuyển giảm, chi phí vận chuyển tăng, thị trường Trung Quốc siết chặt kiểm soát dịch bệnh, dẫn đến giá bán trái cây thấp như thanh long, nhãn, chôm chôm, dứa…
Cụ thể: Cây thanh long đang thu hoạch chính vụ tại các tỉnh Bình Thuận, Long An, Tiền Giang, giá bán thấp tại vườn đối với thanh long ruột trắng 2.000 - 3.000 đồng/kg; thanh long ruột đỏ 3.000 - 5.000 đồng/kg, với giá bán hiện nay nông dân sản xuất không có lãi và lỗ với những hộ đầu tư thâm canh cao.
Đối với cây xoài thì đang cuối mùa vụ thu hoạch, sản lượng không đáng kể, tình hình tiêu thụ tương đối tốt, giá bán ở mức 15.000 - 20.000 đồng/kg với xoài cát Hòa Lộc, xoài cát chu 10.000 - 12.000 đồng/kg.
Còn cây chuối thì đối với chuối đạt tiêu chuẩn xuất khẩu giá bán tương đối tốt, các loại chuối không đạt tiêu chuẩn xuất khẩu giá bán tại vườn thấp 2.000 - 4.000 đồng/kg. Tiêu thụ trong nước bắt đầu chậm lại do tác động của dịch bệnh.
Trong khi đó, cây nhãn đang thu hoạch chính vụ, tiêu thụ chậm, gặp khó khăn do thiếu thương lái thu mua, một số nông dân phải để lưu trái trên cây, dẫn đến giá thu mua giảm bằng khoảng 50% so với năm trước, nhãn Eldor tại vườn 8.000 - 10.000 đồng/kg; nhãn xuồng cơm vàng 10.000 - 15.000 đồng/kg; cây chanh thì giá chanh ở một số tỉnh có diện tích lớn như Long An, Đồng Tháp… đang ở mức rất thấp 1.500 - 2.000 đồng/kg. Thương lái thu mua ít.
Đối với thị trường chăn nuôi, giá sản phẩm thịt gia súc, gia cầm đang giảm. Cụ thể, thịt lợn hơi 50.000–54.000 đ/kg (giảm 15,2-15,9% so tháng trước), thịt gà siêu thịt công nghiệp phổ biến thấp dưới 10.000đ/kg, thịt gà lông màu nuôi ngắn ngày khoảng 25.000-28.000 đ/kg (giảm 19,1-19,2%). Với việc giảm mạnh cầu do giãn cách xã hội, thị trường sẽ tiếp tục khó khăn cho các sản phẩm chăn nuôi lợn và gia cầm trong 1-2 tháng tới. Trong khi đó, giá ngô vẫn duy trì ở mức cao càng làm cho người chăn nuôi khó khăn. Có thể thấy chỉ khi các địa phương, đặc biệt là thành phố lớn kiểm soát được Covid, việc thông thương thuận lợi hơn thì giá gia cầm mới hồi phục trở lại.
Phối hợp thực hiện thúc đẩy sản xuất
Trong tình hình dịch Covid-19, giá vật tư nông nghiệp tăng cao, để chủ động giảm giá thành trong sản xuất lúa, ngành Nông nghiệp cần đẩy mạnh áp dụng 1 phải 5 giảm, lưu ý chú trọng giảm giống gieo sạ, giảm phân bón và giảm thuốc BVTV để giảm giá thành, giảm áp lực phân bón, tăng sức cạnh tranh lúa gạo. Tổ công tác 970 tổ chức diễn đàn online: “Chủ động giảm lượng giống - phân bón để giảm giá thành sản suất lúa trong tình hình dịch covid 19”.
Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan nhấn mạnh, các địa phương cần tập trung chỉ đạo, tuyên truyền mạnh mẽ, quyết liệt và hiệu quả các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19 nhất là yêu cầu tuân thủ 5K và thực hiện nghiêm các quy định về phòng chống dịch bệnh; đảm bảo mục tiêu kép “vừa phòng chống dịch hiệu quả vừa tăng cường hoạt động sản xuất đảm bảo mục tiêu và kế hoạch năm 2021”. Đồng thời, cần tuyên truyền hướng dẫn, tạo điều kiện thuận lợi nhất để lưu thông hàng hóa, sản phẩm nông nghiệp, dịch vụ thiết yếu nhanh chóng phục vụ cho sản xuất và tiêu dùng như giống, nguyên liệu sản xuất thức ăn chăn nuôi; vật tư thiết bị phục vụ duy trì sản xuất.
Tiếp tục theo dõi chặt chẽ tình hình sản xuất, tiêu thụ nông nghiệp của người dân trên địa bàn từng tỉnh; thường xuyên rà soát, cập nhật và kịp thời đề xuất giải pháp hỗ trợ người dân khi có khó khăn về tình hình sản xuất và tiêu thụ nông sản.
