Ngày 7-8, Bộ GTVT đã thông tin về xử lý các bất cập tại các trạm thu giá dịch vụ sử dụng đường bộ của dự án BOT.
Theo Bộ GTVT, trong thời gian qua vị trí và mức giá của các trạm tham gia sử dụng dịch vụ đường bộ của Dự án BOT là vấn đề được Chính phủ cũng như xã hội hết sức quan tâm.
23 dự án đang tính toán điều chỉnh giá
Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 35/2016 trong đó có nội dung “Rà soát, điều chỉnh mức phí đường bộ, phí BOT; đánh giá mức điều chỉnh hợp lý để giúp doanh nghiệp giảm chi phí, đặc biệt là doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ vận tải” và chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ về việc điều chỉnh giảm giá dịch vụ sử dụng đường bộ để hỗ trợ các doanh nghiệp.
Theo đó, Bộ GTVT, các Nhà đầu tư dự án BOT đã nghiêm túc rà soát, đàm phán để điều chỉnh giá được 35 dự án; 27 dự án có mức vé thấp hơn mức bình quân; 11 dự án chưa giảm do lưu lượng xe thấp hơn so với phương án tài chính.
Đặc biệt, Bộ GTVT đã thỏa thuận quyết toán 51 dự án BOT, đàm phán điều chỉnh thời gian thu phí của 23 dự án và đang tính toán điều chỉnh phương án tài chính của 28 dự án theo hướng ưu tiên giảm mức phí so với dự kiến trước đây.
Nhiều trạm thu phí đã điều chỉnh giá trong thời gian qua. Ảnh Trạm thu phí quốc lộ 5. Ảnh: VIẾT LONG
Về những bất cập tại các trạm thu giá dịch vụ sử dụng đường bộ, Bộ GTVT khẳng định đến ngày 31-7, Bộ GTVT đã xử lý bất cập về giá của 4 dự án với 5 trạm thu giá.
Cụ thể, dự án xây dựng đường Hòa Lạc-Hòa Bình và cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 6 đoạn Xuân Mai-Hòa Bình; dự án đường Hồ Chí Minh đoạn từ QL2 đến Hương Nộn và nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 32 đoạn từ Cổ Tiết đến cầu Trung Hà; dự án đầu tư xây dựng QL 1A đoạn tránh TP Hà Tĩnh, Trạm Cầu Rác; dự án mở rộng QL 1A đoạn Nam Bến Thuỷ đến tuyến tránh Hà Tĩnh.
Ngoài ra, Tổng cục Đường bộ Việt Nam đã phối hợp với địa phương, Nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án xây dựng phương án giảm giá, đề xuất Bộ GTVT chấp thuận đối với 5 dự án với 4 trạm thu giá.
Cụ thể, dự án đầu tư xây dựng công trình mở rộng Quốc lộ 1 tại Quảng Ngãi, Quảng Bình; Dự án đầu tư xây dựng công trình cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 91 đoạn Km14+000 đến Km50+889 theo hình thức BOT.
Bên cạnh đó, Bộ GTVT cũng giao các Ban Quản lý dự án chỉ đạo nhà đầu tư các dự án đã quyết toán nhưng chưa ký phụ lục hợp đồng điều chỉnh thời gian thu phí của dự án khẩn trương cập nhật lưu lượng thực tế, giá trị quyết toán công trình để tính toán lại phương án tài chính, giảm giá dịch vụ theo đúng chỉ đạo của Chính phủ.
Dừng trạm thu phí trạm Tào Xuyên
Đối với dự án xây dựng quốc lộ 1A đoạn tránh Thành phố Thanh Hóa, Bộ GTVT khẳng định theo hợp đồng và các phụ lục hợp đồng dự án giữa Tổng Cục Đường bộ Việt Nam và nhà đầu tư, tổng mức đầu tư của dự án là 822 tỉ đồng, thời gian thu phí hoàn vốn 27 năm 8 tháng, thời gian thu phí tạo lợi nhuận là 3 năm.
Tuy nhiên, theo Bộ GTVT, trong thời gian thu giá, quyết toán chi phí đầu tư và rà soát lại hợp đồng dự án, một số chỉ tiêu tính phương án tài chính thay đổi. Cụ thể, tổng vốn đầu tư của dự án giảm 36 tỉ đồng, từ 822 tỉ đồng xuống 786 tỉ đồng. Trong đó vốn nhà đầu tư 156 tỉ đồng, vốn vay 489 tỉ đồng, vốn ngân sách Nhà nước 141 tỉ đồng.
Trạm thu phí Tào Xuyên sẽ dừng thu phí.
Lưu lượng phương tiện thực tế qua trạm thu giá tăng cao hơn so với dự kiến tại hợp đồng dự án vì di dời vị trí trạm thu phí từ Tào Xuyên đến Dốc Xây là khu vực có lưu lượng xe cao hơn so với vị trí cũ. Bên cạnh đó, sự tăng trưởng, phát triển kinh tế xã hội những năm gần đây; tuyến cao tốc Hà Nội-Thanh Hóa-Vinh dự kiến đi vào khai thác năm 2017, phân lưu xe qua trạm thu phí giảm còn 40% (chưa thực hiện); tuyến đường cao tốc Pháp Vân – Cầu Giẽ - Ninh Bình đi vào khai thác, đồng thời tuyến QL 1 Thanh Hóa - Vinh được mở rộng, tạo điều kiện giao thông dễ dàng, thu hút lượng xe lớn lưu thông qua trạm thu giá của dự án.
Ngoài ra, những chỉ tiêu đầu vào để tính phương án tài chính thay đổi dẫn đến thời gian thu hoàn vốn của dự án giảm xuống còn 7 năm 2 tháng. Thời gian thu hoàn vốn của dự án từ 27 năm 8 tháng giảm xuống còn 7 năm 2 tháng, thời điểm thu tạo lợi nhuận của Nhà đầu tư sớm hơn dự kiến 20 năm. Việc giữ nguyên thời gian thu phí tạo lợi nhuận là 3 năm như hợp đồng ban đầu là chưa hợp lý.
Vì vậy, Bộ GTVT đã giao Tổng cục Đường bộ Việt Nam đàm phán với Nhà đầu tư điều chỉnh mức lợi nhuận. Theo báo cáo, sau nhiều vòng đàm phán, các bên chưa thống nhất mức lợi nhuận của dự án. Theo Phụ lục hợp đồng dự án, thời gian thu phí hoàn vốn cho dự án kết thúc. Tính đến ngày 31-7, Nhà đầu tư đã thu tạo lợi nhuận được hơn 1 năm. Số thu tạo lợi nhuận cho nhà đầu tư đến hết 31-7 đã lớn hơn số cao nhất so với các phương án đàm phán mức lợi nhuận của nhà đầu tư Tổng cục ĐBVN đã đưa ra.
"Vì những lý do trên, Bộ GTVT yêu cầu Tổng cục Đường bộ Việt Nam tạm dừng thu giá sử dụng dịch vụ đường bộ tại trạm Tào Xuyên từ 0 giờ 00 phút ngày 10-8 để tiếp tục đàm phán và xử lý theo quy định...", Bộ GTVT nêu rõ.