Bổ sung quá nhiều canxi có tốt cho sức khỏe?

Gây hại cho tim 

Hầu hết mọi người đều tin rằng bổ sung canxi hàng ngày giúp bảo vệ xương và điều này có vẻ giống như một "bảo hiểm" sức khỏe tốt. Nhưng kết quả của nhiều nghiên cứu cho thấy, khi bổ sung quá nhiều canxi có thể dẫn đến những nguy hiểm đối với tim mạch.

Theo một đánh giá được công bố trên tạp chí Clinical Interventions in Aging, dư thừa canxi có liên quan đến nhiều tác dụng phụ bất lợi khác nhau, từ các vấn đề về tim mạch đến các bệnh về đường tiêu hóa.

Một nghiên cứu khác vào năm 2016 cho thấy những người bổ sung canxi có nhiều khả năng bị tích tụ mảng bám trong động mạch liên quan đến tim.

Dùng canxi liều cao có thể làm ảnh hưởng đến nồng độ canxi trong máu gây rối loạn nhịp tim. Hơn nữa, do lượng canxi lớn giải phóng nhiều hormon khác nhau gây ra những cơn đau tim, ảnh hưởng đến sự phát triển của tim mạch. Theo lý thuyết, canxi trong các chất bổ sung có thể xâm nhập vào các mảng chất béo được tìm thấy trong các động mạch, khiến các mảng bám cứng lại và làm tăng nguy cơ đau tim.

Tuy nhiên, cần hiểu rõ một điều quan trọng ở đây - các nghiên cứu không chứng minh rằng bổ sung canxi dẫn đến bệnh tim mà chúng chỉ cho thấy mối tương quan.

Một nghiên cứu khác được công bố trên tạp chí Heart cảnh báo rằng việc bổ sung canxi nên được thận trọng. Xem xét gần 24.000 người tham gia, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng những người bổ sung canxi thường xuyên có nguy cơ bị đau tim cao hơn tới 86% so với những người không sử dụng bất kỳ chất bổ sung nào. Đáng lưu ý là nguy cơ này tăng lên ở những đối tượng chỉ bổ sung canxi.

Ảnh minh họa. (Nguồn ảnh: Internet)

Tăng nguy cơ sỏi thận

Uống bổ sung canxi liều cao trong thời gian dài có thể dẫn đến hình thành sỏi thận. Khi lượng canxi trong máu vượt quá khả năng hấp thụ của cơ thể, canxi dư thừa sẽ kết tủa tại thận, tạo thành các tinh thể canxi oxalat hoặc canxi photphat.

Theo thời gian, những tinh thể này có thể phát triển thành sỏi thận, gây đau đớn, cản trở chức năng thận và có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.

Gây tăng canxi huyết (hypercalcemia)

Tình trạng tăng canxi huyết xảy ra khi nồng độ canxi trong máu cao bất thường. Điều này không chỉ do chế độ ăn uống mà còn có thể do việc lạm dụng các viên uống bổ sung canxi.

Các triệu chứng của tăng canxi huyết có thể bao gồm: buồn nôn và nôn, mệt mỏi, suy nhược cơ thể, chán ăn, táo bón, đau bụng, đi tiểu nhiều lần, rối loạn nhịp tim (trong trường hợp nghiêm trọng). Tăng canxi huyết kéo dài có thể gây tổn thương cho thận, xương và tim.

Ảnh hưởng đến hấp thụ các khoáng chất khác

Việc bổ sung quá nhiều canxi có thể cản trở sự hấp thụ của các khoáng chất thiết yếu khác như sắt, kẽm và magie. Canxi và các khoáng chất này cạnh tranh nhau để được hấp thụ vào cơ thể. Nếu lượng canxi quá cao, nó có thể chiếm chỗ, làm giảm khả năng hấp thụ của các khoáng chất quan trọng khác, dẫn đến tình trạng thiếu hụt các chất dinh dưỡng này, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.

Vấn đề về tiêu hóa

Ngoài táo bón đã đề cập ở trên, việc tiêu thụ lượng lớn canxi từ các loại thực phẩm chức năng còn có thể gây ra các vấn đề tiêu hóa khác như đầy hơi, khó tiêu và đau dạ dày. Cơ thể gặp khó khăn trong việc xử lý một lượng lớn canxi cùng lúc, dẫn đến cảm giác khó chịu ở đường ruột.

Giảm hiệu quả của các loại thuốc khác

Một trong những tương tác quan trọng nhất là với sắt. Canxi có thể làm giảm khả năng hấp thụ của sắt trong cơ thể. Do đó, nếu bạn đang dùng cả hai loại khoáng chất này, hãy uống chúng cách nhau ít nhất 2 giờ để cơ thể có đủ thời gian hấp thụ từng chất một cách hiệu quả.

Ngoài ra, canxi cũng có thể tương tác với một số loại thuốc điều trị bệnh tim. Các thuốc này thường có cơ chế hoạt động phức tạp, và canxi có thể ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ hoặc tác dụng của chúng. Vì vậy, để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị, bạn không nên uống canxi cùng lúc với thuốc điều trị bệnh tim. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để biết khoảng thời gian uống thuốc hợp lý nhất.

Các biểu hiện dư thừa canxi 

Về cơ bản, khi bạn cung cấp canxi thông qua thực phẩm thì bạn sẽ không bị thừa canxi. Chỉ khi bạn uống các loại thuốc hoặc thực phẩm bổ sung canxi quá liều thì sẽ có nguy cơ dư thừa canxi. 

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, nếu cơ thể thừa canxi, trẻ có thể bị không phát triển được chiều cao như mong muốn. Điều này được lý giải là do hàm lượng canxi trong máu tăng cao có thể đi vào xương nhiều hơn, làm cốt hóa các đầu xương sớm, dẫn đến hạn chế sự phát triển xương, ảnh hưởng tiêu cực tới quá trình phát triển chiều cao. Canxi rất quan trọng đối với xương nhưng lượng canxi dư thừa có thể làm yếu xương của bạn.

Quá nhiều canxi cũng có thể gây hại cho cơ thể theo nhiều cách. Cụ thể,  khi mức canxi trong máu cao hơn mức bình thường gọi là tình trạng tăng canxi máu.

Các triệu chứng dư thừa canxi có thể khác nhau, tùy thuộc vào nguyên nhân và vấn đề đã xuất hiện trong bao lâu. Dưới đây là 6 biểu hiện khi cơ thể nạp quá nhiều canxi:

- Một trong những tác dụng phụ phổ biến nhất của việc uống quá nhiều canxi là táo bón. Quá nhiều canxi có thể dẫn đến các triệu chứng tiêu hóa, chẳng hạn như buồn nôn hoặc nôn, chán ăn hoặc táo bón.

- Thừa canxi khiến thận phải làm việc nhiều hơn để lọc canxi. Điều này có thể gây ra khát nước quá mức và đi tiểu thường xuyên.

- Đau xương và yếu cơ, thậm chí co giật cũng là triệu chứng khá phổ biến nếu bạn dùng quá nhiều canxi.

- Thường xuyên nhức đầu và mệt mỏi cũng là hậu quả của việc tiêu thụ quá nhiều canxi.

- Tăng canxi máu thậm chí có thể cản trở hoạt động của não, dẫn đến lú lẫn, thờ ơ và mệt mỏi.

- Một số ít trường hợp tăng canxi máu nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến chức năng tim, gây ra đánh trống ngực và ngất xỉu, dấu hiệu của rối loạn nhịp tim và các vấn đề về tim khác.

Với người không có triệu chứng tăng canxi máu rõ ràng, nhưng có những dấu hiệu này gợi ý rằng mức canxi của người đó có thể cao. Tăng canxi máu quá mức có thể cần phải nhập viện để điều trị theo chỉ định của bác sĩ.

Bổ sung canxi thế nào cho an toàn?

Các chuyên gia y tế khuyến cáo không nên tự ý bổ sung canxi liều cao mà không có chỉ định của bác sĩ. Nhu cầu canxi của mỗi người là khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi, giới tính và tình trạng sức khỏe.

Cơ thể không sản xuất canxi, nên phải dựa vào chế độ ăn uống để có được lượng canxi cần thiết.

Thực phẩm giàu canxi bao gồm:

- Các sản phẩm từ sữa như sữa, pho mát và sữa chua

- Rau xanh đậm như cải xoăn, rau bina và bông cải xanh

- Đậu trắng

- Cá mòi

- Bánh mì tăng cường canxi, ngũ cốc, sản phẩm đậu nành và nước cam…

Tuy nhiên, không phải ai cũng nhận được lượng canxi cần thiết chỉ từ chế độ ăn uống. Trong trường hợp không dung nạp lactose, ăn chay trường, hoặc không phải là người yêu thích các sản phẩm từ sữa… có thể gặp khó khăn trong việc cung cấp đủ canxi trong chế độ ăn uống. Trong những trường hợp thiếu canxi cần phải bổ sung canxi theo chỉ định của bác sĩ.

Trước khi sử dụng bất kỳ loại thực phẩm chức năng bổ sung canxi nào, hãy thảo luận với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để xác định liều lượng phù hợp và tránh các tác dụng phụ không mong muốn.