Biện pháp phòng ngừa tiêu chảy
Để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, phòng ngừa là yếu tố then chốt:
Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm
Luôn ăn thức ăn được nấu chín kỹ và uống nước đã đun sôi. Thức ăn đã nấu chín cần được bảo quản trong lồng bàn, nơi thoáng mát hoặc cho vào tủ lạnh để tránh ruồi, nhặng và các tác nhân gây ô nhiễm khác. Không ăn thức ăn sau khi nấu chín và để ở ngoài môi trường từ 4 tiếng mà không đun nấu lại.
Lựa chọn thực phẩm tươi sống, có nguồn gốc rõ ràng; tránh ăn các loại thức ăn dễ bị nhiễm khuẩn, thực phẩm sống như gỏi cá, tiết canh, thực phẩm đã có mùi ôi thiu...
Ảnh minh họa. (Nguồn ảnh: Internet)
Vệ sinh cá nhân
Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước khi ăn, trước khi chế biến thức ăn và sau khi đi vệ sinh. Sau khi tiếp xúc với nước lũ, nước bẩn, cần rửa sạch chân tay bằng xà phòng và lau khô, đặc biệt là các kẽ ngón chân.
Vệ sinh môi trường
- Xử lý nguồn nước: Dùng phèn chua (1g phèn chua cho 20 lít nước) hoặc các loại hóa chất khử trùng nước chuyên dụng để làm trong và khử khuẩn nước sinh hoạt theo hướng dẫn của nhân viên y tế.
- Dọn dẹp môi trường: Khi nước rút đến đâu, cần dọn vệ sinh đến đó. Thu gom, xử lý rác thải, chất thải, xác động vật chết đúng cách để tránh ô nhiễm.
- Tiêu diệt côn trùng: Diệt ruồi, nhặng, chuột - những loài có thể truyền bệnh từ phân bẩn vào thức ăn.
- Tránh tiếp xúc: Hạn chế tiếp xúc với nước lũ, đặc biệt khi trên da có vết thương hở.
Biện pháp điều trị tiêu chảy
Khi bị tiêu chảy, việc điều trị cần ưu tiên bù nước và điện giải, sau đó mới đến các biện pháp dùng thuốc.
Bù nước và điện giải
- Dung dịch oresol (ORS): Đây là biện pháp hiệu quả và cơ bản nhất để bù đắp lượng nước và muối đã mất do tiêu chảy. Pha gói ORS với lượng nước sạch đun sôi để nguội đúng theo hướng dẫn trên bao bì. Không pha quá loãng hoặc quá đặc vì có thể làm giảm hiệu quả hoặc gây rối loạn điện giải. Cần pha cả gói với lượng nước đúng theo hướng dẫn trên bao bì. Không chia nhỏ gói để pha từng ít một vì sẽ thiếu chính xác.
Uống từng ngụm nhỏ, liên tục sau mỗi lần đi ngoài hoặc nôn. Dung dịch sau khi pha chỉ nên sử dụng trong vòng 24 giờ.
- Nước cháo muối: Nếu không có sẵn oresol, có thể tự nấu nước cháo muối (nấu một nắm gạo vo sạch với 6 bát nước và một nhúm muối) hoặc nước muối đường (1 thìa cà phê muối, 8 thìa cà phê đường pha trong 1 lít nước sôi để nguội).
- Các loại nước khác: Uống thêm nước lọc, nước dừa, nước trái cây không có ga để bù nước. Tránh các loại đồ uống có cồn, caffeine hoặc nước ngọt có ga.
- Chế độ ăn uống: Ăn các loại thực phẩm mềm, dễ tiêu hóa như cháo, súp, chuối, khoai tây, cơm; tránh các thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, nhiều chất xơ hoặc sữa và các sản phẩm từ sữa.
Dùng thuốc:
- Thuốc kháng sinh: Không phải trường hợp nào cũng cần dùng, trong hầu hết các trường hợp tiêu chảy cấp do virus (như Rotavirus) thường tự khỏi sau vài ngày. Kháng sinh chỉ được chỉ định khi tiêu chảy do vi khuẩn (có thể kèm theo sốt cao, phân có máu, nhầy) và phải có chỉ định của bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý mua và dùng kháng sinh vì có thể gây ra tác dụng phụ, làm bệnh nặng hơn hoặc gây kháng thuốc.
- Thuốc cầm tiêu chảy: Không nên tự ý dùng các loại thuốc cầm tiêu chảy như loperamide, diphenoxylate, đặc biệt nếu nguyên nhân tiêu chảy liên quan đến nhiễm khuẩn hoặc có máu trong phân. Các thuốc cầm tiêu chảy này có thể làm giảm nhu động ruột, khiến vi khuẩn và độc tố bị giữ lại trong đường ruột, gây ra tình trạng bệnh nặng hơn.
Chỉ sử dụng các thuốc này khi tiêu chảy không có máu, không sốt cao, và phải tuân thủ đúng liều lượng theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Bổ sung kẽm: Uống bổ sung kẽm, đặc biệt là ở trẻ em, có thể giúp giảm mức độ nặng và thời gian bị tiêu chảy.