Protein hay đạm là một phần thiết yếu của chế độ ăn uống lành mạnh. Nó giúp xây dựng và sửa chữa cơ bắp, các cơ quan và xương. Tuy nhiên, chế độ ăn thừa đạm cũng có liên quan đến một số rủi ro mà bạn cần phải biết.
Loãng xương, sỏi thận vì thừa protein
Khi ăn nhiều đạm động vật vào cơ thể một quá trình diễn ra tất yếu là xuất hiện những sản phẩm cuối cùng của nó là nito, ure, axit uric. Những chất này mang tính toan, do đó nó làm tăng axit uric trong máu, khiến độ pH tăng lên. Lúc này, cơ thể phải huy động canxi từ xương để tạo thành phosphat calci, nó có tác dụng kiềm hóa và duy trì độ pH được duy trì ở mức ổn định. Bởi vậy theo BS.CKI Hà Thị Việt Hòa, Phòng khám Dinh dưỡng, Trung tâm Y tế Dự phòng Hà Nội, vì canxi bị lấy từ xương ra nhiều như thế sẽ gây xốp xương, loãng xương.
Đồng thời khi canxi được lấy để cân bằng độ toan kiềm trong máu thì chúng sẽ được đào thải qua thận, khiến quá trình đó diễn ra lâu dài dẫn tới việc lắng đọng ở thận. Với người có chức năng thận kém, khả năng đào thải calci càng kém càng dễ bị lắng đọng sỏi thận.
Việc ăn nhiều đạm cũng làm axit uric tăng, gây lắng đọng ở các khớp gây đau khớp mà người ta gọi là bệnh gout . Nó cũng có khả năng lắng đọng ở các dây thần kinh gây đau thần kinh.
Đạm động vật nguy hơn thực vật
Khi dùng quá ngưỡng thì dù là protein dạng nào cũng đều gây bất lợi cho cơ thể, nhưng bác sĩ Hòa nhấn mạnh đạm động vật còn có nguy cơ hơn đạm thực vật. Khi thức ăn đi vào đường ruột nó cũng đồng thời bắt đầu phân hủy. Tuy nhiên, do đạm động vật không nhiều chất xơ nên nó đào thải ra ngoài chậm hơn và không được đào thải hoàn toàn. Những chất này khi lưu lại đường ruột sẽ sản sinh ra những chất cuối là nito, ure, axit uric không có lợi cho cơ thể, chúng là những tác nhân gây ra ung thư đường ruột.
Bác sĩ Việt Hòa cũng nhấn mạnh, chất đạm động vật còn khác với đạm thực vật ở chỗ, thực phẩm chứa đạm động vật không chỉ có riêng đạm mà cùng với đó còn có chất béo, nếu chúng ta ăn nhiều đạm động vật thì cũng đồng thời ăn nhiều chất béo. Trong khi đó, chất béo từ động vật là acid béo no không bão hòa làm tăng nguy cơ những bệnh về tim mạch.
Tiêu thụ bao nhiêu protein là vừa đủ?
Lượng protein lý tưởng hàng ngày mà bạn nên tiêu thụ tùy thuộc vào một số yếu tố, bao gồm tuổi tác, giới tính, hoạt động, sức khỏe và một số yếu tố khác.
Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp, lượng protein khuyến nghị hàng ngày cho người lớn có thể được tính dựa trên trọng lượng cơ thể.
Đối với hầu hết người trưởng thành có hoạt động thể chất tối thiểu, các chuyên gia khuyên bạn nên tiêu thụ trung bình tối thiểu hàng ngày là 0,8 gram protein cho mỗi kg trọng lượng.
Nếu bạn tập thể dục hơn một giờ/ngày, bạn có thể ăn protein lên tới 1,2 đến 1,7 gram/kg trọng lượng mỗi ngày.
Tuy nhiên, một số người như vận động viên có thể ăn tới 3,5 g/ kg trọng lượng cơ thể mà không có bất kỳ tác dụng phụ nào.
Nhìn chung, các chuyên gia cũng tin rằng hầu hết những người trưởng thành khỏe mạnh có thể ăn 2g protein/kg trọng lượng mỗi ngày trong thời gian dài.
