Doanh nghiệp "đứng ngồi không yên" vì USD

"Chúng tôi sẽ ký hợp đồng tương đối dài hạn với các nhà nhập khẩu, hoặc các nhà sản xuất ở nước ngoài, ấn định một giá bán trong vòng 3 - 6 tháng. Nếu giả sử tỷ giá có tăng hay giảm cũng không ảnh hưởng tới giá nhập vào của chúng tôi" - Tổng Giám đốc Công ty CP Quốc tế Homefarm Trần Văn Trường chia sẻ.

Trong khi đó, ông Lê Quốc Anh, chủ công ty sản xuất bao bì cho hay, để giải quyết khó khăn từ biến động giá cả, DN đã quyết định tận dụng tối đa nguồn nguyên liệu trong nước; cắt giảm chi phí khấu hao không cần thiết; ứng dụng công nghệ để có thể vừa tăng sản lượng, vừa giữ giá thành sản phẩm và giữ giá cho khách hàng. Một số DN khác chia sẻ kinh nghiệm, chỉ nên vay ngoại tệ khi khả năng sinh lời vượt trội so với tổn thất.

Về lâu dài, để phòng ngừa rủi ro tỷ giá, DN cũng có thể lựa chọn những ngân hàng có khả năng tài trợ thương mại tốt, sử dụng những công cụ tài chính phái sinh như: mua bán ngoại tệ có kỳ hạn, các hợp đồng hoán đổi (SWAP), bảo đảm cho các hoạt động xuất nhập khẩu được kế hoạch hóa một cách khoa học.

DN nên lựa chọn các ngân hàng có khả năng cung ứng cũng như tư vấn tốt nhất cho các sản phẩm tài trợ thương mại, đồng thời đàm phán thỏa thuận với khách hàng để sử dụng các đồng tiền thanh toán có lợi hơn cho DN.

Ngân hàng Nhà nước đã hành động?

Diễn biến tỷ giá tự do đang trái chiều với thị trường chính thức. Một số ý kiến cũng cho rằng nếu không kiểm soát tốt sẽ kích hoạt hiện tượng gom USD trong ngân hàng thương mại rồi bán ra thị trường phi chính thức để ăn chênh lệch tỷ giá.

Trên thực tế, hiện tượng này không phải là mới và đã từng được báo chí phản ánh rất nhiều, đặc biệt là thời điểm cuối tháng 9/2022. Khi đó, chênh lệch giữa giá USD bán tại ngân hàng và mua tại "chợ đen" dao động trong khoảng 355 đồng. Hiện, giá mua vào - bán ra USD tại các ngân hàng cũng có mức chênh lệch cao, lên 300 - 340 đồng/USD, mỗi USD giao dịch mang lại mức lời tương ứng 1,4%.

Về phía cơ quan quản lý, các chuyên gia cho rằng, tấm đệm dự trữ ngoại hối được duy trì ở mức trên 100 tỷ USD. Ngân hàng Nhà nước (NHNN) trong những năm qua đã rất linh hoạt trong điều hành tỷ giá. NHNN có thể điều hành linh hoạt hoạt động mua bán tín phiếu qua hình thức đấu thầu nhằm điều chỉnh trạng thái thanh khoản ngắn hạn trên hệ thống cũng như hút bớt thanh khoản ở thị trường 2 để giảm áp lực đầu cơ tỷ giá.

Phiên giao dịch 11/3, NHNN đã chào bán tín phiếu trở lại sau hơn 4 tháng tạm dừng. Nhà điều hành tiền tệ đã hoàn thành đợt phát hành gần 15.000 tỷ đồng tín phiếu kỳ hạn 28 ngày theo cơ chế đấu thầu lãi suất, phiên ngày 11/3.

Sau động thái đấu thầu tín phiếu, mặt bằng lãi suất liên ngân hàng chưa thay đổi. Lãi suất qua đêm VND vẫn ở mức thấp (0,77%), qua đó chênh lệch lãi suất VND và USD gần như không đổi so với trước khi NHNN gọi thầu tín phiếu. Điều này phần nào cho thấy thanh khoản trên thị trường liên ngân hàng vẫn đang dồi dào.

Theo TS Lê Xuân Nghĩa, quá trình hút tiền, nhằm hút bớt thanh khoản, giảm áp lực đầu cơ tỷ giá trong ngắn hạn. Hoạt động bơm, hút tiền qua kênh tín phiếu là nghiệp vụ thông thường của NHNN tác động đến lượng tiền trên thị trường liên ngân hàng (nơi các ngân hàng cho vay lẫn nhau), không lưu thông trên thị trường dân cư.

Mục đích phát hành tín phiếu của NHNN là nhằm hút bớt thanh khoản thị trường 2 để giảm áp lực đầu cơ tỷ giá trong ngắn hạn và lượng hút cũng không quá nhiều gây căng thẳng thanh khoản và hạn chế tác động lên mặt bằng lãi suất thị trường 1. Cũng cần lưu ý rằng, nghiệp vụ phát hành tín phiếu kỳ hạn là nghiệp vụ hút VND tại thời điểm hiện tại và sẽ bơm lại sau khi đáo hạn.

Lần gần nhất nhà điều hành hút tiền qua kênh tín phiếu là vào giai đoạn tháng 9/2023 đến tháng 11/2023, trong bối cảnh tỷ giá USD/VND chịu nhiều áp lực.