Xả gạo tồn kho: Thái Lan tính làm khó Việt Nam?

Về thị trường xuất khẩu, Trung Quốc đang đứng vị trí thứ nhất về nhập khẩu gạo của Việt Nam, tiếp đó là Indonesia. Ngoài ra, các thị trường khác cũng có sự tăng trưởng mạnh là: Ghana, Các Tiểu vương quốc Ảrập Thống nhất, Philippines, Bờ Biển Ngà...

Năm nay, nếu không tính lượng gạo tồn kho đang được xả hàng nói trên, Thái Lan cũng chỉ đặt ra mục tiêu xuất khẩu khoảng 9 triệu tấn gạo. Vì thế, ngay cả nhiều thương nhân Thái Lan cũng hoài nghi về khả năng thành công của đợt bán tháo này.

Dù vậy, việc Thái Lan xả hàng 11,4 triệu tấn gạo tồn kho cũng sẽ khiến Việt Nam gặp không ít khó khăn. Bởi vì lượng gạo được bán ra quá lớn, gạo Việt Nam đã từng khốn đốn trước tình trạng này.

Năm 2014, khi Thái Lan bắt đầu bán gạo tồn kho với khối lượng không nhỏ và giá thấp, gạo Việt Nam đã gặp phải khó khăn lớn về đầu ra, khiến cho giá gạo giảm mạnh. Lượng gạo xuất khẩu năm 2014 vì vậy chỉ đạt trên 6,3 triệu tấn, là mức thấp nhất kể từ năm 2009 đến nay.

Bởi vậy, trước việc Thái Lan xả gạo tồn kho, Bộ Công thương đã chỉ đạo các cơ quan chức năng thuộc Bộ thương vụ Việt Nam tại các nước, Hiệp hội Lương thực Việt Nam theo dõi sát tình hình thị trường, kịp thời, chủ động nắm thông tin phục vụ công tác điều hành của Chính phủ. Bộ cũng yêu cầu tăng cường xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm, phát triển thị trường; khai thác tiềm năng, cơ hội từ các hiệp định thương mại song phương và đa phương đã ký, giảm dần việc phụ thuộc vào một thị trường.

Ông Lê Văn Bảnh, Cục trưởng Cục Chế biến nông lâm thủy sản và nghề muối (Bộ NN&PTNT) nhận định: Việc bán xả kho gạo trên sẽ khó ảnh hưởng tới xuất khẩu gạo của Việt Nam bởi gạo Thái Lan đã tồn kho lâu, chất lượng giảm. Trong khi gạo của Việt Nam là gạo mới thu hoạch, chất lượng tốt nên được các nước ưa chuộng hơn. Hơn nữa, các doanh nghiệp xuất khẩu gạo trong nước đã ký được các hợp đồng từ cuối năm 2015. Tuy nhiên, Bộ NN&PTNT cũng nhận định, nếu việc xả gạo này làm cho giá thu mua gạo của nông dân giảm thì người dân sẽ gặp khó khăn. Vì vậy, Bộ NN&PTNT cho rằng, các bộ, ngành và doanh nghiệp xuất khẩu gạo cần phối hợp chặt chẽ, nắm bắt diễn biến về giá gạo trên thị trường để có định hướng sản xuất từ nay đến cuối năm, không để ảnh hưởng đến tình hình xuất khẩu gạo cũng như đời sống của bà con nông dân.

Được biết, Bộ Công thương sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ NN&PTNT đẩy mạnh tái cơ cấu ngành Nông nghiệp và sản xuất lúa gạo; gắn sản xuất với tiêu thụ, xuất khẩu, nâng cao chất lượng, xây dựng thương hiệu gạo, nâng cao sức cạnh tranh, góp phần bảo đảm sản xuất, xuất khẩu gạo bền vững. Tăng cường hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho thương nhân trong kinh doanh, xuất khẩu gạo; củng cố, nâng cao năng lực, sức cạnh tranh của đội ngũ thương nhân đáp ứng yêu cầu cạnh tranh    và hội nhập… là những giải pháp các Bộ đã đề ra.

"Tuy nhiên, về lâu dài, để ổn định thị trường lúa gạo, các doanh nghiệp phải chung tay đẩy mạnh tái cơ cấu ngành lúa gạo. Theo đó, phải định hướng lại cơ cấu giống sản xuất và hệ thống canh tác lúa chuyên canh, đa dạng hóa sản xuất trên ruộng lúa, vùng lúa. Việc tái cơ cấu sản xuất kinh doanh lúa gạo phải hướng vào lợi ích của nông dân, tạo động lực để người nông dân tích cực canh tác lúa mới cho hiệu quả" - ông Bảnh nói