Theo Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), thực phẩm đóng hộp có nguy cơ nhiễm khuẩn cao, nhất là nhiễm botulinum có thể gây liệt cơ, khó thở và tử vong là những thực phẩm công nghiệp và thực phẩm tự làm, hoặc chế biến tại nhà.
Trong đó, thực phẩm công nghiệp gồm: Pa tê đóng hộp (đặc biệt là pa tê gan); thịt hộp, cá hộp, xúc xích đóng hộp, thịt nguội chân không; rau củ đóng hộp như măng, nấm, ngô, đậu Hà Lan, cà rốt, củ cải đường.
Thực phẩm tự làm (handmade) hoặc chế biến tại nhà gồm: Pa tê, thịt muối, xúc xích tự làm không đảm bảo điều kiện tiệt trùng; đồ ngâm chua tự làm như dưa chuột ngâm, cà pháo, dưa cải muối, đặc biệt nếu ngâm kín lâu ngày trong môi trường yếm khí; đồ hộp, thực phẩm đóng lọ thủy tinh không tiệt trùng theo tiêu chuẩn quy định.
Ngoài ra, sản phẩm hút chân không hoặc để lâu trong môi trường yếm khí như: xúc xích hun khói, thịt muối, thực phẩm lên men để lâu ngày không đúng cách cũng dễ bị nhiễm botulinum.
.jpg)
Ảnh minh họa. (Nguồn ảnh: Internet)
Nhận diện nguy cơ thực phẩm đóng hộp nhiễm khuẩn botulinum
Dấu hiệu bên ngoài hộp:
- Hộp bị phồng: Đây là dấu hiệu phổ biến nhất của thực phẩm nhiễm vi khuẩn sinh khí (botulinum).
- Hộp bị rỉ sét, móp méo hoặc rò rỉ: Khiến bao bì mất khả năng bảo vệ, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.
- Nắp và đáy hộp lồi bất thường: Bình thường nắp và đáy hộp sẽ phẳng hoặc hơi lõm nhẹ vào trong.
Khi mở hộp:
- Có mùi lạ, hôi hoặc chua: Mùi bất thường cho thấy thực phẩm đã bị biến chất.
- Nước trong hộp bị đục hoặc có bọt khí: Dấu hiệu vi sinh vật sinh khí và phân hủy thực phẩm.
- Thực phẩm đổi màu, có váng lạ: Màu sắc thực phẩm sẫm lại, xuất hiện váng nổi trên bề mặt.
Khi nếm thử (không nên làm nếu nghi ngờ nhiễm khuẩn):
Có vị lạ: Vị chua, đắng, hoặc khác biệt rõ rệt so với bình thường.
Nếu phát hiện các dấu hiệu trên, bạn tuyệt đối không nên sử dụng sản phẩm vì nguy cơ ngộ độc thực phẩm, đặc biệt là ngộ độc botulinum rất nguy hiểm.
Bảo quản an toàn thực phẩm đóng hộp như thế nào?
Với thực phẩm chưa mở nắp, cần bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát (nhiệt độ 15-25⁰C); tránh ánh nắng trực tiếp, nơi có nhiệt độ cao hoặc độ ẩm cao; không để hộp bị va đập mạnh, móp méo hoặc xếp chồng nặng.
Với thực phẩm sau khi mở hộp, nên chuyển thực phẩm ra hộp sạch, không để thực phẩm trong hộp gốc sau khi mở nắp, vì lớp kim loại bên trong có thể bị oxy hóa và ảnh hưởng đến thực phẩm. Nên dùng hộp thủy tinh, hộp nhựa an toàn thực phẩm có nắp kín để bảo quản.
Nhiệt độ lý tưởng để bảo quản là dưới 4⁰C để hạn chế vi khuẩn phát triển.
Với thực phẩm đã mở hộp như thịt hộp, cá hộp, pate, chỉ nên dùng trong vòng 1-3 ngày. Với rau củ đóng hộp, sử dụng tối đa 3-5 ngày. Trái cây đóng hộp sử dụng trong thời gian 5-7 ngày.
Đặc biệt, với thực phẩm có nguy cơ cao nhiễm khuẩn (pate, cá hộp, thịt hộp, thực phẩm homemade), cần hâm nóng kỹ trước khi ăn lại, đặc biệt là pate hoặc thịt hộp, để tiêu diệt vi khuẩn (đun sôi ít nhất 10-15 phút). Không để thực phẩm ở nhiệt độ phòng quá 2 giờ sau khi mở hộp.
Những sản phẩm đồ ngâm, pate tự làm, thực phẩm hút chân không nếu chưa dùng ngay nên bảo quản trong ngăn đá để kéo dài thời gian sử dụng. Khi lấy ra dùng, cần rã đông đúng cách trong ngăn mát tủ lạnh thay vì để ở nhiệt độ phòng.
Chỉ dùng sản phẩm khi còn hạn sử dụng, hộp không phồng hoặc móp méo. Đun sôi lại thực phẩm trong 10-15 phút trước khi ăn. Tránh sử dụng pate hoặc đồ hộp đã mở lâu trong tủ lạnh (quá 3 ngày) để phòng nguy cơ ngộ độc botulinum nguy hiểm.
