Ngày 23/11, năm 1990, Hiệp hội Cây điều Việt Nam - một tổ chức xã hội - nghề nghiệp đại diện cho người làm điều Việt Nam, được thành lập (Sau đổi tên là “Hiệp hội Điều Việt Nam” - Vinacas). Có thể nói, sự ra đời của Vinacas là “bước ngoặt lịch sử” của ngành điều Việt Nam. Hoạt động của Vinacas đã thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của ngành điều trong 30 năm qua.
Từ một quốc gia xuất khẩu điều thô với số lượng ít ỏi, 15 năm liền (2006 - 2020) kể cả trong những thời điểm đầy khó khăn, ngành điều Việt Nam đã giữ vững vị trí số 1 thế giới về xuất khẩu nhân điều và hoàn toàn làm chủ công nghệ và thiết bị chế biến; đến nay đã xuất khẩu nhân điều đến hơn 90 quốc gia và vùng lãnh thổ, chiếm trên dưới 80% lượng điều nhân xuất khẩu trên thế giới.
Cùng với những thành tích xuất sắc, Vinacas ngày càng thu hút nhiều doanh nghiệp (DN) trong ngành tham gia hội viên. Từ đại hội lần thứ nhất năm 1990 chỉ gồm 12 hội viên sáng lập, đến nay, số hội viên đã trên 500, hoạt động trong lĩnh vực trồng, sản xuất, chế biến, kinh doanh, xuất nhập khẩu, môi giới, tài chính, nghiên cứu, đào tạo, dịch vụ liên quan đến ngành điều và các hội viên hiệp hội điều địa phương. Ngoài ra, Vinacas là thành viên sáng lập Hội đồng Điều toàn cầu (GCC).
.jpg)
Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Trọng Thừa trao cờ thi đua của Chính phủ cho Hiệp hội Điều Việt Nam - Đơn vị xuất sắc trong phong trào thi đua năm 2019
Phát biểu tại lễ kỷ niệm, ông Phạm Văn Công, Chủ tịch Hiệp hội Điều Việt Nam cho biết: “Hiện nay, dịch Covid-19 đã làm đứt gãy các chuỗi cung ứng, tác động không nhỏ đến ngành chế biến và xuất khẩu điều nhân Việt Nam và thế giới, trong đó có Mỹ và các nước thuộc Liên minh Châu Âu là những thị trường chính của nhân điều Việt Nam; Việc vận chuyển, chiên rang hạt điều gặp thêm khó khăn. Vinacas đang xúc tiến xây dựng ‘Chiến lược phát triển ngành điều Việt Nam trong tình hình mới’ để trình Chính phủ và Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn nhằm đề xuất những cơ chế, chính sách hướng đến 2 mục tiêu trọng tâm là phát triển mạnh chế biến sâu, đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường thế giới và phát triển mạnh vùng nguyên liệu theo hướng chất lượng, hiệu quả. Qua đó, đưa ngành điều Việt Nam tiếp tục xác lập một vị thế vững chắc trong chuỗi giá trị điều toàn cầu”.
Với những đóng góp trong sự nghiệp phát triển ngành điều, Vinacas đã được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba, hạng Nhì; Cờ thi đua của Chính phủ; được Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tặng nhiều bằng khen, cờ thi đua.
Vinacas góp phần phát triển ngành điều Việt Nam 15 năm liền, giai đoạn 2006 – 2020, liên tục đứng đầu thế giới về xuất khẩu nhân điều đến hơn 90 quốc gia và vùng lãnh thổ, chiếm trên dưới 80% lượng điều nhân xuất khẩu toàn thế giới.
Mặc dù đối mặt với tình hình nguyên liệu trong nước không đáp ứng đủ cho chế biến, giống cũ lâu năm cho năng suất thấp, diện tích trồng điều bị thu hẹp nên nhiều năm qua, chính quyền các địa phương triển khai chương trình lai ghép cải tạo vườn điều tại các tỉnh Bình Phước, Đồng Nai, Bình Thuận, Lâm Đồng để nâng cao năng suất và chất lượng vườn điều. Hiệp hội Điều Việt Nam Vinacas vận động doanh nghiệp hội viên trích phần lợi nhuận từ xuất khẩu hỗ trợ chương trình ghép, cải tạo trẻ hóa vườn điều nhằm giúp bà con nông dân an tâm thâm canh cây điều, qua đó giữ đất, giữ rừng.
Từ quốc gia chỉ xuất khẩu hạt điều thô, với sự định hướng từ Vinacas, ngành điều đã đẩy mạnh chế biến sâu với các sản phẩm điều mật ong, điều tẩm gia vị, điều rang muối thông qua quá trình cải tiến thiết bị, công nghệ chế biến điều phát triển mạnh mẽ. Song song đó là chương trình nghiên cứu sản xuất, xuất khẩu các sản phẩm phụ từ cây điều, hạt điều, như ván ép, dầu vỏ điều, rượu vang điều, giấm điều. Kết quả thực hiện các dự án khoa học – công nghệ cũng đã tuyển chọn nhiều giống điều như PN1, CH1 và LG1 đưa vào sản xuất cho năng suất 2,5 - 3 tấn/ha và có tỷ lệ nhân cao từ 27 - 34%, kích thước hạt lớn.
Một trong những điểm nổi bật gần đây là trên cơ sở những thỏa thuận đạt được tại Hội nghị Điều Quốc tế, Vinacas tiếp tục ký kết và thực hiện các thỏa thuận hợp tác với hiệp hội điều các nước ở Mỹ, Bờ Biển Ngà, Mozambique, Ấn Độ, Nigeria…nhằm tăng cường liên kết, hợp tác để cùng phát triển. Thực hiện các thỏa thuận này đã và sẽ giúp các bên hiểu biết nhau hơn, tạo điều kiện cho doanh nghiệp các bên hợp tác đầu tư, kinh doanh hiệu quả hơn, xử lý tốt hơn các tranh chấp, từ đó góp phần phát triển ngành điều của mỗi nước và quốc tế.
Vinacas tiếp tục thực hiện biên bản ghi nhớ đã ký giữa Bộ Nông - Lâm - Ngư nghiệp Campuchia. Trong năm 2018, Vinacas cử chuyên gia tư vấn, đào tạo, hỗ trợ kỹ thuật cho DN điều và người trồng điều Campuchia, trao tặng phía Campuchia 18.000 cây điều giống ưu tú của Việt Nam nhằm hỗ trợ phát triển vùng nguyên liệu điều chất lượng cao. Qua đó góp phần củng cố thêm tình đoàn kết, hữu nghị giữa hai nước Việt Nam - Campuchia
Theo dự kiến của Vinacas, trong năm 2020, xuất khẩu nhân điều ước đạt 450 ngàn tấn, trị giá tương đương 3,28 tỷ đô la Mỹ. Kể từ khi thành lập năm 1990 đến nay, ngành điều đã xuất khẩu được hơn 4,6 triệu tấn nhân điều, với tổng giá trị xuất khẩu đạt hơn 31 tỷ đô la Mỹ.
