Ngày 6/12, tại TP Hồ Chí Minh, Hội Sinh vật cảnh Việt Nam (Hội SVCVN) và Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã tổ chức Hội thảo với chủ đề “Giải pháp phát triển kinh tế nông nghiệp dựa trên tiềm năng, lợi thế phát triển hoa, cây cảnh”. Đây là hoạt động nằm trong Chương trình phối hợp giữa Hội SVCVN và Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn trong năm 2024, cũng đồng thời là hoạt động phối hợp với Hội Ngành nghề nông nghiệp TP Hồ Chí Minh và Hội Sinh vật cảnh (Hội SVC) một số tỉnh lân cận phía Nam.
Hội thảo “Giải pháp phát triển kinh tế nông nghiệp dựa trên tiềm năng, lợi thế phát triển hoa, cây cảnh” thu hút được nhiều sự quan tâm của các hội viên các tỉnh/ thành phía Nam
Tại Hội thảo, nhiều chuyên gia và đại biểu đã đưa ra nhiều ý kiến vừa có ý nghĩa lý luận, vừa mang giá trị thực tiễn và thiết thực. Ông Nguyễn Mạnh Quỳnh, Phó Chủ tịch Hội SVCVN cho rằng: Phát triển kinh tế nông nghiệp dựa trên tiềm năng, thế mạnh phát triển hoa, cây cảnh không chỉ là mục đích, giải pháp chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp, phát triển nông nghiệp xanh, nâng cao giá trị... mà còn là những định hướng, giải pháp quan trọng nhằm tiếp tục đổi mới nhận thức, đổi mới phương thức hoạt động của Hội SVCVN, đồng thời là định hướng, giải pháp hoạt động đối với các cấp Hội SVC. “Sinh vật cảnh đổi mới, phải bám sát, phát triển cùng ngành nông nghiệp thì mới phát triển thành ngành kinh tế với những sản phẩm xanh, đặc hữu, có giá trị kinh tế cao.” Ông Quỳnh nhấn mạnh.
Ông Nguyễn Ngọc Văn, Chánh văn phộng Hội SVCVN cho biết, Việt Nam có nhiều tiềm năng phát triển hoa, cây cảnh, là một trong 16 quốc gia đa dạng sinh học và có truyền thống phát triển hoa, cây cảnh lâu đời nhất thế giới. Đảng và Nhà nước luôn coi trọng phát triển hoa, cây cảnh thành ngành kinh tế sinh thái gắn với mục tiêu bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu. Việt Nam có khí hậu đa dạng, cả nhiệt đới, á nhiệt đới và ôn đới nên có thể phát triển nhiều loại hoa, cây cảnh có nguồn gen hoa, cây cảnh phong phú và đa dạng, trong đó có rất nhiều nguồn gen quý, có giá trị cao trên thị trường trong nước và quốc tế.
Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển của nhiều loại cây trồng nông nghiệp, nghề trồng hoa và cây cảnh đã có những bước phát triển vượt bậc cả về năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế, đã giải quyết công ăn việc làm cho hàng chục vạn hộ gia đình, đóng góp không nhỏ vào GDP của ngành nông nghiệp, bước đầu tham gia xuất khẩu, từ đó đã góp phần chuyển dịch cơ cấu cây trồng và xây dựng nông thôn mới. Theo số liệu thống kê, hiện cả nước có khoảng gần 45 nghìn héc ta hoa, cây cảnh, thu nhập bình quân khoảng 350 triệu đồng/ha/năm, giá trị sản lượng ước tính đạt 15.000 tỷ đồng/năm, trong đó xuất khẩu xấp xỉ 80 triệu USD/năm. Bên cạnh đó nhu cầu về hoa, cây cảnh trên thị trường ngày càng tăng mạnh, chỉ tính nhu cầu trong nước 5 năm gần đây bình quân nhu cầu hoa, cây cảnh tăng khoảng 15%/năm là tiền đề cho phát triển hoa cây cảnh một cách bài bản và thành hàng hóa lớn.
Tiềm năng và thế mạnh của hoa, cây cảnh trong nước còn quá nhiều dư địa để phát triển
PGS. TS. Đặng Văn Đông, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Rau quả, Trưởng ban hoa và cây cảnh - Hội SVC VN cho biết, hiện nay cả nước có khoảng 46 nghìn héc ta trồng hoa và 16 nghìn héc ta trồng cây cảnh. Tổng giá trị thu nhập khoảng xấp xỉ 3 tỷ đô la/năm, trong đó xuất khẩu mới được xấp xỉ 100 triệu đô la. “Trong khi đó một năm Việt Nam xuất khẩu rau củ qua lến đến gân 7 tỷ đô la, trong đó rau xuất khẩu được khoảng 600 triệu đô la, trong khi hoa có tiềm năng và điều kiện như thế mà chúng ta cũng chỉ mới xuất khẩu được khoảng 100 triệu đô la mỗi năm mà chủ yếu là các công ty nước ngoài đầu tư ở Lâm Đồng như vậy là quá đáng tiếc cho ngành sản xuất hoa của chúng ta”, ông Đông chia sẻ.
Theo PGS. TS. Đặng Văn Đông, Hoa, cây cảnh được đánh giá là một trong những ngành hàng quan trọng góp phần thực hiện tái cơ cấu ngành trồng trọt. Đây là lĩnh vực sản xuất mang lại giá trị cao gấp nhiều lần so với các loại cây trồng khác trong cùng điều kiện canh tác. “Việt Nam hoàn toàn có thể đủ điều kiện để phát triển sản xuất hoa, cây cảnh. Tuy nhiên, để phát triển sản xuất xuất khẩu chúng ta cần một loạt các giải pháp đó là giải pháp về quy hoạch các vùng, đồng thời có những cơ chế chính sách phù hợp để phát triển hoa, cây cảnh xuất khẩu.” PGS. TS. Đặng Văn Đông cho biết them.
Khi mức sống của người dân được nâng lên thì nhu cầu chơi hoa, cây cảnh ngày càng tăng, vì vậy hoa, cây cảnh không những là một nhu cầu tinh thần mà còn là một ngành kinh tế nông nghiệp sinh thái đô thị mang lại lợi nhuận cao. Mức độ tiêu dùng hoa, cây cảnh trung bình của người dân tăng nhanh, đặc biệt là dân đô thị. Thị trường cây cảnh, cây thế, cây bon sai, cây lá màu cũng phát triển mạnh đáp ứng nhu cầu trồng ở công sở, khu đô thị mới, dải phân cách đường giao thông lớn…
Dịch vụ chăm sóc hoa, cây cảnh tại Vĩnh Long (ảnh minh hoạ)
Mặc dù hiện nay diện tích, sản lượng và thu nhập từ hoa, cây cảnh đều tăng, tương lai không xa sẽ là một ngành sản xuất nông nghiệp nhiều tiềm năng góp phần quan trọng vào công cuộc tái cơ cấu ngành trồng trọt, phát triển làng nghề, xây dựng nông thôn mới... nhưng thực tiễn còn đang có những hạn chế nhất định kìm hãm sự phát triển, như: Sản xuất hoa cây cảnh hiện nay phần lớn phát triển tự phát, thiếu quy hoạch tổng thể; Nhiều giống hoa cây cảnh đẹp, có giá trị thương mại cao nhưng không có bản quyền; Chưa phát huy hết lợi thế của từng địa phương để phát triển chủng loại cây phù hợp; Việc xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường còn hạn chế; Chính sách cho sản xuất hoa, cây cảnh còn chung chung với các cây trồng khác và chưa đủ mạnh để giúp phát triển bứt phá khai thác hết tiềm năng của ngành sản xuất tiềm năng này.
Ông Doãn Văn Chiến, Trưởng Văn phòng Thường trực tại Nam Bộ, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cho biết, định hướng phát triển ngành nghề nông nghiệp và công tác khuyến nông giai đoạn 2025-2030 là phát triển ngành nghề nông thôn nhằm phát huy tiềm năng của khu vực nông thôn, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, tăng thu nhập, tạo công ăn việc làm và cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của người dân; góp phần bảo vệ môi trường, tôn tạo, giữ gìn cảnh quan, phát huy truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc; phát triển kinh tế nông thôn gắn với mục tiêu nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại và nông dân văn minh.
Tăng tỷ lệ sử dụng máy móc, thiết bị và áp dụng các tiến bộ kỹ thuật, công nghệ hiện đại, thân thiện với môi trường vào sản xuất. Kết hợp phương pháp sản xuất truyền thống và hiện đại nhằm bảo tồn, phát huy các sản phẩm đặc trưng vùng, miền, địa phương.
Cải tiến quy trình sản xuất theo chuỗi, đảm bảo dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm, nâng cao chất lượng sản phẩm nhằm tăng sức cạnh tranh, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm trong nước và hướng tới xuất khẩu.Hình thành các vùng nguyên liệu tập trung, quy mô lớn được cấp chứng chỉ bền vững gắn với các nhà máy sơ chế, chế biến, sản xuất các sản phẩm ngành nghề nông thôn, giảm phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu. Hình thành các điểm sơ chế, chế biến các nguyên liệu cung cấp cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh ngành nghề nông thôn…
Thương hiệu Dalat Hasfarm được biết đến là đơn vị cung cấp hoa tươi chất lượng cao hàng đầu tại khu vực Đông Nam Á
Đa dạng thị trường tiêu thụ sản phẩm: Đối với thị trường trong nước: Tăng cường kết nối tiêu thụ sản phẩm với các đô thị lớn; đa dạng hoá các loại hình dịch vụ nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng ngày càng cao; xây dựng các chương trình du lịch nông thôn, du lịch làng nghề để xuất khẩu tại chỗ các sản phẩm ngành nghề nông thôn.
Đối với thị trường xuất khẩu: Đa dạng hoá các sản phẩm xuất khẩu vào các thị trường truyền thống như Trung Quốc, Mỹ, châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc…; mở rộng sang các thị trường tiềm năng khu vực Trung Đông, Mỹ La tinh, châu Phi. Đồng thời định kỳ tổ chức các sự kiện quy mô vùng, cả nước và quốc tế nhằm quảng bá, xúc tiến thương mại, trao đổi kinh nghiệm về phát triển các sản phẩm ngành nghề nông thôn.
