Thiếu chiến lược kinh doanh, Ngân hàng Quân đội đang bị các đối thủ qua mặt

Như vậy, trong số các ngân hàng cổ phần, từ vị trí đầu bảng, MB tạm thời rơi xuống ngôi vị thứ 3 về lợi nhuận. Điều này khiến cho không ít người bất ngờ bởi các năm trước MB cùng với Sacombank là những người chiếm lĩnh vị trí quán quân.

Nhưng nhìn lại xu hướng phát triển thì sự sụt giảm vị thế về lợi nhuận của MB cũng là điều dễ hiểu bởi nhà băng này gần như đi ngang suốt từ 2012 tới nay với con số lợi nhuận dao động từ 3.000 – 3.200 tỷ đồng mỗi năm, trong khi các ngân hàng VPBank và Techcombank thì tăng trưởng liên tục. So với thời điểm năm 2012, lợi nhuận của cả hai ngân hàng dẫn đầu hiện nay đều đã tăng tới…gần 4 lần.

Vì đâu nên nỗi?

Suốt từ năm 2012 trở lại đây, cơ cấu nguồn thu của MB không có nhiều thay đổi, trong đó thu nhập thuần từ lãi vẫn chiếm tỷ trọng lớn nhất, với năm 2012 là 84,5%, sang năm 2013 tỷ lệ này là 79,9%, năm 2014 là 78,7% và năm 2015 là 83,4%.

Các khoản thu khác không có gì vượt trội sau các năm, thậm chí tỷ trọng lãi thuần từ dịch vụ - vốn dĩ đang được các ngân hàng, kể cả các ông lớn như VietinBank, Vietcombank, BIDV hay “lớp đàn em” như ACB, SHB, Sacombank đẩy mạnh – thì ở MB lại sụt giảm, từ mức 9 – 11% trong tổng doanh thu giai đoạn 2012 đến 2014 xuống còn chưa đến 6,2% trong năm 2015.

Về chiến lược phát triển, MB cũng đã có ý định tìm kiếm ngân hàng để sáp nhập từ nhiều năm trước nhưng đến nay vẫn chưa tìm được đối tác phù hợp. Trong khi đó, cũng bằng con đường này, Sacombank, HDBank hay các ngân hàng Nhà nước như BIDV, VietinBank sau khi nhận sáp nhập đều lớn mạnh trông thấy về tổng tài sản và mạng lưới hệ thống cùng nhân sự.

Hoặc như chiến lược phát triển tài chính tiêu dùng, dù được đề cập nhiều lần và cũng có tham vọng ở mảnh đất màu mỡ này, nhưng đến nay MB mới sáp nhập xong công ty tài chính Sông Đà và vẫn chưa thể bắt tay vào khai thác mạnh mẽ, trong khi các đối thủ cạnh tranh đã có những thành công vang dội. Chẳng hạn HDBank sau khi mua lại công ty tài chính SGVF đã bán 49% cho đối tác Nhật, đổi tên thành HD Saison đang chiếm lĩnh thị phần đáng kể trên thị trường. Hay VPBank với công ty tài chính FE Credit đang “làm mưa làm gió” với thị phần dẫn đầu và đóng góp tới hơn một nửa lợi nhuận cho VPBank trong năm 2015 và 9 tháng đầu năm 2016.

Nhờ có mảng tài chính tiêu dùng phát triển mạnh do công ty con đem lại, thu nhập lãi ròng của VPBank đang cao hơn nhiều so với MB (data:CafeF)

Trong khi kinh doanh vẫn đi ngang thì chi phí hoạt động không những không giảm mà còn ở xu hướng tăng lên, từ 35% trên tổng thu nhập thuần vào năm 2013 lên 37% năm 2014 và trên 39% từ năm ngoái tới năm nay, khiến cho ngân hàng không thể có sự bứt phá về lợi nhuận.

Theo một chuyên gia, nhìn vào hoạt động của MB cho thấy ngân hàng không có chiến lược nào bứt phá. Với những lợi thế sẵn có từ vị thế, thương hiệu, nguồn vốn, nhân lực, lẽ ra MB hôm nay đã lớn mạnh hơn nhiều và các “đàn em” như VPBank và Techcombank khó có thể cạnh tranh. Song dường như ngân hàng vẫn đang “ngủ quên trên chiến thắng” ở ngôi vị quán quân. Công cuộc cạnh tranh ngân hàng cũng như mọi cuộc đua khác, nếu mọi người cùng chạy mà vài người chỉ đi bộ hoặc đứng yên quan sát thì bị bỏ rơi phía sau là điều khó tránh khỏi.

Và theo vị này, trong quý 4 năm nay và những năm tới, nếu không có sự thay đổi đáng kể mà vẫn cứ giữ nhịp tăng trưởng chậm như thời gian qua thì MB không chỉ đối mặt với những đối thủ cạnh tranh về lợi nhuận mà còn cả mối lo về thị phần, không chỉ là mối đe dọa từ Techcombank, VPBank mà còn là các ngân hàng nhỏ hơn như SHB, ACB, Sacombank, thậm chí là "chú bé tí hon" TPBank.