Bán hàng qua livestream "lợi bất cập hại"...
Chia sẻ tại hội thảo "Xu hướng mua sắm Tết 2025 - Làm thế nào để đáp ứng những nhu cầu mới của người tiêu dùng?" do Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao (DN HVNCLC) tổ chức ngày 2/12, chuyên gia thị trường của Trung tâm Nghiên cứu kinh doanh và Hỗ trợ doanh nghiệp (BSA) đánh giá trong năm 2025, xu hướng mua sắm giải trí (shoppertainment) sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ. Đồng thời, các sàn thương mại điện tử (TMĐT) như Shopee, Lazada, Temu, Shein... sẽ có nhiều chiến lược để phát triển mạnh hình thức miễn phí vận chuyển (freeship).
Bởi lẽ, người tiêu dùng có xu hướng chấp nhận huỷ đơn nếu không có các mã miễn phí hay giảm phí vận chuyển khi mua hàng. Đây cũng chính là nguyên nhân khiến Shopee, Lazada lỗ nặng trong thị trường cạnh tranh khốc liệt này.
Đặc biệt, các chuyên gia từ BSA nhấn mạnh, một lượng lớn DN đã triển khai hình thức bán hàng livestream, tuy nhiên phải đối mặt với nhiều khó khăn. Bởi lẽ, việc chạy đua theo doanh số bán hàng trên các phiên livestream và thuê KOL, KOC không phải là mô hình phù hợp với các DN Việt Nam.
Cụ thể, các DN đang “xây nhà trên đất của người khác” khi liên tục giao phó công việc cho một bên khác lo trọn gói. Nếu trực tiếp nắm giữ dữ liệu khách hàng và chủ động vận hành mô hình giao nhận sản phẩm cho khách hàng thì DN mới có thể tạo ra mô hình cân bằng giữa doanh số, lợi nhuận, vận hành về lâu dài.
Trước bối cảnh kinh tế còn khó khăn, dịp Tết 2025, xu hướng mua sắm của người tiêu dùng tiếp tục là mùa Tết tiết kiệm, đơn giản và thiết thực. Ảnh minh hoạ
Bên cạnh đó, việc nhiều DN còn mông lung trong việc xác định người tiêu dùng biết đến sản phẩm thông qua thương hiệu của công ty hay độ nổi tiếng của các KOL, KOC. Thậm chí, nhiều DN không thể bán được hàng khi từ chối khuyến mại cho các sản phẩm xuất hiện trên những phiên livestream của KOL, KOC. Trong trường hợp đưa ra khuyến mại quá lớn, DN sẽ đối diện rủi ro mâu thuẫn giữa các kênh bán hàng và khiến thị trường bị xáo trộn giá cả.
Từ những khó khăn trên, các chuyên gia tại BSA cho rằng, trong năm 2025, các DN sẽ vẫn tiếp tục thăm dò nhưng đặt ra các mục tiêu hài hoà với các kênh bán hàng khác. Hãy xem livestream là 1 kênh bán hàng, đừng thần tượng hoá nó. DN phải có chiến lược bài bản và tìm ra mô hình vận hành hiệu quả.
Cũng liên quan đến sự phát triển của TMĐT, bà Vũ Kim Hạnh - Chủ tịch Hội DNHVNCL nhận định, cùng với thay đổi xu hướng tiêu dùng, DN Việt Nam đang phải đối mặt với sức ép lớn khi vừa phải giảm giá, vừa phải đầu tư mạnh vào các dịch vụ miễn phí vận chuyển để giữ chân người tiêu dùng.
Thêm vào đó là phải cạnh tranh gay gắt với hàng Trung Quốc giá rẻ. Trên thực tế, việc phân biệt hàng Việt Nam và hàng nhập khẩu (đặc biệt từ Trung Quốc) không dễ dàng. Các mặt hàng Trung Quốc đi rất sâu vào tất cả những phương tiện để chinh phục người tiêu dùng Việt Nam.
Theo bà Hạnh, trước những biến động khó lường của thị trường Tết này, DN Việt cần đảm bảo chất lượng hàng hóa, chú trọng dịch vụ khách hàng, bổ sung thêm sự khác biệt trong các mặt hàng địa phương, thực hiện hoạt động xúc tiến tiêu dùng, khuyến mãi... để người tiêu dùng không còn quá quan tâm đến hàng giá rẻ.
"Đối với không ít người tiêu dùng Việt Nam hiện nay, muốn chinh phục họ thì giá rẻ vẫn là yêu cầu đầu tiên. Ngoài bài toán cạnh tranh làm sao để kiểm soát giá cả, thay đổi những điều kiện bán hàng thì DN còn phải chú ý đến yếu tố bám sát nhu cầu thị trường từng giai đoạn. Đồng thời, cần tìm ra được ngách cạnh tranh những điểm tạo khác biệt, sản phẩm mang đặc tính địa phương để không lơ là cạnh tranh" - bà Hạnh lưu ý.
Xu hướng mua sắm tiết kiệm, đơn giản và thiết thực
Tại hội thảo, bà Nguyễn Phương Nga - Giám đốc Phát triển kinh doanh cấp cao Kantar Việt Nam cho biết, trong mùa mua sắm Tết 2025, người tiêu dùng sẽ tiếp tục ưu tiên các sản phẩm thiết yếu và hữu ích như đồ gia dụng, dụng cụ nấu ăn, sản phẩm chăm sóc cá nhân và thực phẩm đồ uống không cồn. Các quy định nghiêm ngặt về việc lái xe khi sử dụng đồ uống có cồn sẽ khiến sản phẩm như rượu bia và bánh kẹo giảm sút trong giỏ hàng Tết, dù chúng vẫn chiếm tỉ trọng lớn.
Về xu hướng lựa chọn quà Tết năm 2025, theo bà, người tiêu dùng sẽ ưu tiên các bộ quà tặng thiết thực và có chi phí hợp lý hơn các sản phẩm ngành hàng tiêu dùng truyền thống: “Người tiêu dùng có thể tìm tới những sản phẩm như dầu ăn, gia vị và các sản phẩm tốt cho sức khỏe như hạt, sữa chua, yến hơn là các sản phẩm tiêu dùng phổ biến trước đây”- bà Nga dự báo.
Theo bà Nga, nếu nhìn xu hướng 3 năm trở lại đây có thể thấy rằng, tầm quan trọng của Tết đang giảm và việc chờ tới Tết để mua sắm không còn như xưa. “Sự thay đổi này phản ánh sự đơn giản hóa trong việc lựa chọn sản phẩm và sự chuyển hướng từ những buổi tụ họp đông đúc sang các hoạt động gia đình, cá nhân có ý nghĩa hơn. Vì vậy DN nắm bắt được xu hướng và phát triển được sản phẩm phù hợp vẫn sẽ có cơ hội”- bà Nga nói.
Thực tế, trước những thay đổi của người tiêu dùng, các DN sản xuất và bán lẻ cho biết đang có sự điều chỉnh phù hợp hơn trong tiếp cận kinh doanh Tết, điển hình là ở phân khúc giỏ quà Tết. Theo quan sát, các sản phẩm giỏ quà Tết được nhiều DN tung khá sớm ra thị trường, đồng thời nhiều DN còn thiết kế giỏ quà có giá dưới 100.000 đồng.
Không chỉ đa dạng mẫu mã, phân khúc giá, trong bối cảnh thị trường biến động theo hướng tăng giá nguyên liệu sản xuất, nhiều DN khẳng định vẫn cam kết giữ giá giỏ quà.
