Theo các mối buôn thì dù mức giá cao nhưng không phải lúc nào cũng có hàng sẵn cho khách, nhiều người muốn mua được na rừng phải đặt trước cả tuần lễ. Người mua na rừng chủ yếu về làm bài thuốc dân gian chữa bệnh phong thấp, hậu sản, hồi sức...
Được giá, nên người dân ở tỉnh Sơn La thi nhau lên rừng hái na về bán. Một người dân tộc H’Mông ở bản Vua Lương, huyện Thuận Châu, Sơn La cho biết: “Thu nhập từ việc bán na rừng rất cao, trung bình mỗi ngày chúng tôi kiếm được cả triệu bạc, có gia đình huy động nhiều người cùng vào rừng hái quả mỗi ngày bỏ túi cả chục triệu đồng”.
Cũng theo những người này thì khách mua lựa chọn rất kỹ, những quả nhỏ thường bị loại, trung bình phải lựa quả na có trọng lượng từ 2.5 kg trở nên. Quả càng to, có màu đỏ đẹp, các mắt nứt to dễ được giá cao hơn.
Anh Vừ A Giang, một người dân trong bản Vua Lương cho hay: "So với khoảng thời gian cách đây vài năm thì na rừng giờ đã bắt đầu khan hiếm. Nguyên do, từ năm 2011 đến 2013, nhiều thương lái Trung Quốc đổ sang đi mua rễ na gốc nhỏ về làm thuốc với mức giá 200.000 – 500.000 đồng/kg, người dân địa phương thấy lợi đã vào rừng chặt cả những gốc cây to đem trộn vào kiếm tiền”.
Hiện tại, người dân phải chịu khó khăn gói đi vào rừng sâu, leo lên những thân cây lớn có na rừng bám vào mới thu hoạch được quả to và nhiều nhưng không lành nghề sẽ gặp nguy hiểm lúc leo trèo. Nếu như gốc na nhỏ có khoảng 5 - 6 quả thì loại thân to lên tới 30 - 40 quả.
Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, người mua loại quả này thường là khách du lịch hoặc các hiệu thuốc Đông y ở các nơi như Hà Nội, Bắc Giang, Nam Định, Thái Bình… Những người săn mua loại quả này nói rằng, ruột na (trung bình 1 quả na chỉ có 1/3 là ruột) có thể chữa được bệnh mất ngủ.
Anh Quang Minh, một chủ một cửa hàng thu mua quả na rừng ở Sapa (Lào Cai) cho biết, anh thường mua loại quả tươi và múi phơi khô để làm thuốc. Giá mua khô dao động 230.000 – 250.000 đồng/kg. Tuy nhiên, quả đạt yêu cầu cần có cân nặng trên 2 kg, chín ương, mắt đã nứt, không thối hỏng, qủa để nguyên ruột, các múi tẽ ra, phơi khô hẳn. Tuy nhiên, tại Việt Nam, chưa đơn vị nào nghiên cứu về giá trị dược liệu của quả na rừng.
