Rau sam: "Thuốc" sát trùng
Theo Trung y, rau sam được đặt nhiều mỹ danh như "loại rau ngũ hành", "rau trường thọ"…
Rau sam vừa có thể ăn sống, vừa có thể chế biến chín. Những thư tịch cổ đại từ xa xưa đã ghi lại nhiều tác dụng của loại rau này.
Giáo sư Trương đánh giá: "Bên cạnh hàm lượng protein, chất béo, carbonhydrate, chất xơ thô…rất phong phú, rau sam còn có khả năng bảo vệ cơ thể khỏi nhiều loại bệnh".
Nhờ hàm lượng kali cao cùng acid citric, acid malic… rau sam có khả năng duy trì lượng đường trong máu ở mức ổn định, hạ huyết áp và bảo vệ hệ tim mạch.
 |
Bên cạnh đó, loại rau này cũng là một trong những loại thuốc kháng sinh tự nhiên nhờ công dụng sát trùng, được sử dụng để trị mẩn ngứa ngoài da, viêm nhiễm đường tiết niệu, các chứng lỵ, giun sán đường ruột…
Có hai loại rau sam, loại mọc hoang và loại được trồng. Loại mọc hoang thường mọc bò và chỉ cao dưới 50cm, lá xanh, cọng đỏ tím. Loại nuôi trồng lá có kích thước lớn hơn và thường màu vàng xanh. Những loại thường gặp nhất là:
- Rau sam xanh (Green Purslane): đây là giống nguyên thủy mọc hoang, có khuynh hướng mọc thẳng đứng hơn bò lan.
- Rau sam vàng (Golden Purslane): có lá màu vàng nhạt, khi nấu chín thì mùi vị giống loại trên.
- Rau sam vàng lá to (Portulaca Grandiflora): Lá dày và to gần như gấp đôi hai giống trước.
Rau Sam là loại cây có nhiều dinh dưỡng. Theo Viện Vệ sinh dịch tễ: Rau sam có 1,4% protit, 3% gluxit, 1,3% tro, 85mg% canxi, 56mg% P, 1,5mg% Fe, 26mg% Vitamin C, 0,32mg% caroten, 0,03mg% Vitamin B1, 0,11mg% Vitamin B2 và 0,7mg% Vitamin PP. Nghiên cứu ở Đài
Loan cho thấy: trong rau sam tươi có 1% muối kali, trong rau khô có 10%.Các nhà Dược học Pháp phát hiện trong rau sam có nhiều axit béo đa dạng không no Omega 3 nhất là axit alpha-linolenic. Các axit béo Omega 3 cải thiện trạng thái lỏng các màng tế bào - yếu tố chủ yếu của sức sống trong cơ thể.
Tác dụng các axit béo Omega 3 trong bảo vệ tim mạch đã được chứng minh rộng rãi, ngoài ra nó còn có nhiều tác dụng khác như: ngăn ngừa hay điều trị bệnh tiểu đường, bệnh rối loạn hệ thống thần kinh, các bệnh chức năng… Trong lá rau sam có nhiều chất chống oxy hoá. Các chất này tăng cường tác dụng bảo vệ các axit béo Omega 3 ở tế bào bằng cách tách các gốc tự do. Để làm thuốc, nên chọn sam loại đỏ, to, lấy toàn cây (bỏ rễ) dạng tươi, hoặc khô.
