Thí điểm đưa ứng dụng phần mềm vào kết nối và quản lý xe hợp đồng dưới 9 chỗ: Mất nhiều hơn được

Thất bại của chương trình thí điểm

Đó là quan điểm của Hiệp hội taxi 3 miền Hà Nội – Đà Nẵng – TP Hồ Chí Minh, nêu ra tại Hội nghị Tổng kết 2 năm triển khai thực hiện thí điểm ứng dụng khoa học công nghệ hỗ trợ quản lý và kết nối hoạt động vận tải hành khách do Bộ GTVT tổ chức.
Theo Hiệp hội taxi 3 miền Hà Nội – Đà Nẵng – TP Hồ Chí Minh, về định danh loại hình kinh doanh, hiện nay tất cả các nước trên thế giới, đặc biệt là các nước Đông Nam Á như: Singapore; Indonesia; Philippines; Thái Lan..., đều coi loại hình kinh doanh như Uber, Grab là kinh doanh Taxi.

Tương tự, quan điểm của cơ quan quản lý nhà nước là Bộ Công thương, Cục quản lý cạnh tranh cũng đánh giá đây là loại hình kinh doanh như taxi. Đồng thời, các Sở GTVT tại các địa phương thí điểm (Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng,...) đánh giá đây là loại hình kinh doanh như taxi. Kể cả đối với các Hợp tác xã, đơn vị vận tải, lái xe là “Đối tác” của Uber, Grab, đều coi đây là kinh doanh taxi.

Riêng chỉ có Bộ GTVT, đến giờ này vẫn coi đây là kinh doanh “Xe hợp đồng”, mặc dù Uber có phương pháp tính tiền cũng giống như taxi và Bộ GTVT cũng thừa đã nhận việc này. Đây có thể nói là một quan điểm duy ý chí của Bộ GTVT. Chính vì việc không rõ ràng về định danh loại hình kinh doanh đã tạo ra rất nhiều những bất cập trong chính sách quản lý từ đó chương trình thí điểm đã gây ra rất nhiều những hệ lụy cho thị trường vận tải và cho xã hội.

Bộ GTVT hiện đang coi Uber, Grab là các công ty cung cấp dịch vụ phần mềm. Chính vì vậy, trong suốt thời gian vừa qua Grab đã không kê khai doanh thu mà Grab thu được như dịch vụ vận tải với thuế suất VAT 10%, mà lại kê khai là phí sử dụng phần mềm kết nối - không phải chịu thuế VAT, gây ra thất thoát rất lớn cho ngân sách nhà nước. Vấn đề này đã được Hiệp hội Taxi 3 miền đã có văn bản gửi Tổng cục Thuế và các quan quan hữu quan đề nghị kiểm tra đối với các doanh nghiệp này.

Theo Bộ Công thương, cả Uber Việt Nam và GrabTaxi Việt Nam đều đang sử dụng phần mềm để kết nối vận tải, điều hành hoạt động vận tải, định đoạt giá thành vận tải, tuyển dụng lái xe, xử phạt lái xe, thu 100% tiền kinh doanh từ hoạt động vận tải, chi trả lại 75-80% cho lái xe, quyết định các chính sách quảng cáo, thưởng, khuyến mại liên quan đến dịch vụ vận tải, mà không hề có hoạt động nào liên quan đến dịch vụ phần mềm và sản phẩm phần mềm như quy định tại Nghị định 71/2007/NĐ-CP. Vì vậy, hoạt động kinh doanh của Grab, Uber phải được coi là dịch vụ hỗ trợ vận tải (chịu thuế suất VAT 10%), chứ không phải là kinh doanh dịch vụ phần mềm đơn thuần như quan điểm của Bộ GTVT.

Taxi công nghệ liệu là hoạt động vận tải hay là dịch vụ công nghệ?

Tính thượng tôn pháp luật bị vị phạm nghiêm trọng

Theo Hiệp hội taxi 3 miền Hà Nội – Đà Nẵng – TP Hồ Chí Minh, mặc dù là mô hình kinh doanh đang trong giai đoạn thí điểm nhưng các đơn vị tham gia thí điểm là Uber Việt Nam, GrabTaxi cùng các đối tác của họ đã liên tục vi phạm các quy định của Pháp luật Việt Nam, coi thường cơ quan quản lý là Bộ GTVT. 

Cụ thể, đối với Grab, mặc dù có lệnh dừng “Hỏa tốc” của Bộ GTVT, nhưng ngày 9/5/2017, Grab vẫn tiến hành khai trương dịch vụ đi chung xe GrabShare tại TP.HCM. Ngày 22/6/2017, Bộ GTVT tiếp tục có thêm Công văn “Hỏa tốc” thứ hai số 6781/BGTVT-VT, gửi GrabTaxi và Uber Việt Nam, yêu cầu không áp dụng dịch vụ đi chung xe đối với xe hợp đồng. Nhưng Grab vẫn ngang nhiên thực hiện và cho đến thời điểm này, dịch vụ GrabShare vẫn đang hoạt động.

Trong Kế hoạch thí điểm theo Quyết định 24/QĐ-BGTVT, Grab chỉ được thí điểm tại 5 thành phố là: Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Quảng Ninh, Khánh Hòa. Nhưng hiện nay thì Grab đang hoạt động ở các địa phương khác như: Huế, Đồng Nai, Vũng Tàu mà chưa được sự cho phép của bộ GTVT và UBND các tỉnh, thành trên. 

Vì vậy, theo Hiệp hội taxi 3 miền Hà Nội – Đà Nẵng – TP Hồ Chí Minh, với những vi phạm trên, GrabTaxi đã quá coi thường pháp luật của Việt Nam và coi thường chỉ đạo của Bộ GTVT, điều này gây nên sự bất bình đẳng với các doanh nghiệp nghiêm túc chấp hành luật pháp, đồng thời tạo nên tiền lệ xấu cho các doanh nghiệp khác.

Còn đối với Uber Việt Nam hoạt động tại Hà Nội từ năm 2014 nhưng đến ngày 5/4/2017, Bộ GTVT mới ra Văn bản số 3613/BGTVT-VT về việc thống nhất thực hiện Đề án thí điểm của Uber Việt Nam. Như vậy, 3 năm liền Uber hoạt động bất hợp pháp tại Hà Nội và TP.HCM.

Riêng tại Đà Nẵng, UBND Thành phố chưa đồng ý cho Uber, Grab được hoạt động, nhưng Uber và Grab vẫn ngang nhiên quảng cáo rầm rộ, tuyển dụng lái xe. Mặc dù thành phố Đà Nẵng đã có nhiều văn bản yêu cầu Uber, Grab dừng quảng cáo, dừng hoạt động, nhưng thực tế hiện nay đã có vài nghìn xe Uber vẫn ngang nhiên hoạt động trái phép tại Đà Nẵng.