Start Up và những cơ hội phát triển: Có nhiều lựa chọn để lập nghiệp

Phóng viên báo Kinh tế & Đô thị đã có cuộc trao đổi với ông Đàm Quang Thắng - Tổng Giám đốc Công ty TNHH Agricare Việt Nam, Cố vấn cao cấp Chương trình Khởi nghiệp quốc gia xung quanh câu chuyện Start Up.

Biến ý tưởng thành hiện thực

Ông đánh giá thế nào về thực tế hoạt động Start Up?

- Vấn đề là khái niệm Start Up có khoảng 20 năm, bản thân Chương trình Khởi nghiệp quốc gia đã được triển khai đến năm thứ 14. Theo tôi, hiện nay, cái lớn nhất là các DN Start Up tin tưởng vào định hướng của Đảng và Chính phủ về tầng lớp doanh nhân. Bởi, bản thân từ “doanh nhân” mới được khẳng định trong Hiến pháp, vị trí của doanh nhân bây giờ mới được xã hội công nhận và đánh giá cao. Đây là nền tảng vững chắc, tích cực để những DN dám chấp nhận và coi Start Up là một trong những sự lựa chọn khi ra ngoài đời, ra khỏi trường, chứ không phải chỉ là chuyện ra là xin vào một công việc, chức vụ nào trong Nhà nước, xác định Start Up là một trong những sự lựa chọn khi lập nghiệp. 

Gian hàng của doanh nghiệp Start Up tại Ngày hội Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo - Ảnh: Khắc Kiên

Do đó, việc đưa tinh thần Start Up, đưa những từ Start Up đến cộng đồng cũng được coi là thành công rồi. Và tôi nghĩ chắc chắn là những năm tới, thay vì nói khái niệm Start Up sẽ là thực hiện Start Up, biến những ý tưởng thành DN. Tuy nhiên, để hiệu quả hơn, để thực sự khuyến khích DN Start Up và những người Start Up bước vững chãi, tự tin và đam mê với Start Up, yếu tố quan trọng nhất vẫn là xây dựng hình ảnh, niềm tin tích cực, năng lực và kỹ năng để những người Start Up không rủi ro. Lúc đó, nhiều DN sẽ thay đổi tư duy về lập nghiệp, chuyển từ kinh doanh hộ gia đình sang lập DN. Chính vì thế, hiện với Start Up thì các cấp, các ngành, đặc biệt dưới địa phương đều có cơ chế, chính sách, định hướng rất rõ ràng từng ngành nghề cụ thể. Chẳng hạn, Start Up về nông nghiệp cần gì, Start Up về công nghiệp cần gì, Start Up về sáng tạo cần gì... để tập trung nguồn lực hỗ trợ.

Nhưng thực tế, ngân hàng (NH) hiện vẫn coi Start Up nhiều rủi ro nên các DN mới thường khó vay vốn?

- Điều này cũng đúng và dễ hiểu. Vì NH cũng là một DN, cũng phải hoạt động sao cho an toàn nhất, hạn chế mức độ rủi ro nhất. Đầu tư vào DN nhỏ và vừa (DNNVV) rất dễ, hoạt động lâu có thâm niên bền vững, nhưng khi đầu tư vào DN Start Up chưa biết gì, tuổi đời còn trẻ, kinh nghiệm và năng lực đều đang thiếu và yếu, đương nhiên mức độ rủi ro cao. Chính vì thế, NH không thể đổi những cái người ta đang làm, cố gắng hoạt động hiệu quả để lấy rủi ro như vậy. Để khuyến khích hơn nữa cho NH tham gia, hỗ trợ DN Start Up, vẫn cần cơ chế chính sách, định hướng từ Chính phủ cho các DN hoạt động về tài chính.

Một DN Start Up để tăng trưởng phải có mức độ rủi ro lớn, nên để đầu tư Start Up cần tách biệt một DNNVV và một DN Start Up. Đây là lý do tại sao các quỹ, các nhà đầu tư tài chính muốn tham gia vào Start Up, vì đầu tư rất ít, chấp nhận rủi ro để có tăng trưởng và lợi nhuận trong thời gian rất ngắn. Còn NH và các tổ chức tài chính thì lại muốn hoạt động an toàn nên mặc dù DN Start Up cần hỗ trợ thật, nhưng phải phụ thuộc vào định hướng, vào từng tình hình cụ thể, từng ngành nghề để đầu tư.

Vậy, việc thành lập các quỹ hỗ trợ sẽ giúp hiệu quả Start Up như thế nào, thưa ông?

- Thực tế, hoạt động quỹ của Việt Nam bị ràng buộc nhiều bởi quy định, tính pháp lý nên đang hạn chế nhiều về các quỹ đầu tư mạo hiểm. Đây là một trong những lý do các dự án về Start Up sáng tạo, đặc biệt là Start Up tăng trưởng nhanh thường được các công ty nước ngoài đầu tư, nên chất xám chảy ra nước ngoài. Chính vì thế, hiện Nhà nước đang cân nhắc, trong thời gian gần nhất sẽ có quy chế rõ ràng hơn cho các quỹ để đầu tư vào các dự án trong nước, hướng đến là làm sao xác định được tình trạng và rủi ro của các DN Start Up để đưa hoạt động quỹ sát thực, đáp ứng được nhu cầu của DN Start Up.