Tại kết luận thanh tra, cơ quan thanh tra chỉ ra một số vi phạm, thiếu sót tại các doanh nghiệp này.
PNJ
Theo kết luận thanh tra, PNJ vi phạm về chấp hành chế độ báo cáo hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng; có dấu hiệu đưa thông tin gây nhầm lẫn về sản phẩm, hàng hóa do doanh nghiệp cung cấp nhằm thu hút khách hàng của doanh nghiệp khác, liên quan đến hành vi cạnh tranh không lành mạnh; có dấu hiệu vi phạm về nhãn hàng hóa theo quy định đối với sản phẩm vàng trang sức, mỹ nghệ;...
Có dấu hiệu cho thấy PNJ vi phạm quy định của pháp luật về thuế. Căn cứ quy định của pháp luật, NHNN đã có Văn bản chuyển thông tin sang cơ quan có thẩm quyền để xem xét, xử lý theo quy định.
PNJ còn vi phạm các quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền, cụ thể: ban hành quy định nội bộ có nội dung không đầy đủ theo quy định; không phân loại khách hàng theo mức độ rủi ro; báo cáo không đủ nội dung theo quy định của pháp luật; không báo cáo các giao dịch có giá trị lớn phải báo cáo liên quan đến hoạt động kinh doanh vàng; không thực hiện kiểm toán nội bộ về phòng, chống rửa tiền theo quy định; chưa có quy định về việc phong tỏa tài khoản, niêm phong, phong tỏa hoặc tạm giữ tài sản; chưa có hướng dẫn cụ thể để thực hiện đánh giá rủi ro về rửa tiền;...
Công ty có thực hiện nhận biết khách hàng, lưu giữ thông tin nhận biết khách hàng nhưng không đầy đủ theo quy định của pháp luật.
Đáng chú ý, PNJ vi phạm về lập hóa đơn bán hàng không đúng thời điểm đối với một số hóa đơn; một số giao dịch thiếu thông tin hoặc có thể không phải thông tin số CMND/CCCD của khách hàng trên Bảng kê 01/TNDN;...
Chánh thanh tra NHNN ra quyết định xử phạt 1,34 tỉ đồng.
.jpg)
Ảnh minh họa. (Nguồn ảnh: Internet)
SJC
SJC vi phạm về chấp hành chế độ báo cáo hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng; có dấu hiệu đưa thông tin gây nhầm lẫn về sản phẩm, hàng hóa do doanh nghiệp cung cấp nhằm thu hút khách hàng của doanh nghiệp khác, liên quan đến hành vi cạnh tranh không lành mạnh.
Kết quả xác minh khách hàng cho thấy có dấu hiệu SJC vi phạm quy định của pháp luật về thuế. NHNN đã có Văn bản chuyển thông tin sang cơ quan có thẩm quyền để xem xét, xử lý theo quy định.
Mặc dù chưa có cơ sở xác định mức tăng giá trong giai đoạn từ ngày 2/10/2023 đến ngày 15/4/2024 là bất hợp lý. Tuy nhiên, tại Công ty SJC, giá mua, giá bán vàng do Tổng giám đốc Công ty SJC quyết định và chỉ đạo trực tiếp về giá mua, giá bán vàng khi không có quy định, quy trình nội bộ về các chỉ tiêu, căn cứ cụ thể trong cơ chế xác định giá mua, giá bán vàng, không phân tách trách nhiệm của các bộ phận có liên quan trong quá trình tham mưu xác định giá.
Theo cơ quan thanh tra, việc quyết định giá mua, giá bán vàng do Tổng giám đốc quyết định khi không có các chỉ tiêu, căn cứ cụ thể dẫn đến rủi ro trong việc xác định giá ảnh hưởng đến hoạt động của SJC cũng như thị trường vàng do SJC chiếm thị phần tương đối lớn.
SJC cũng vi phạm một số quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền, cụ thể như: ban hành quy định nội bộ có nội dung không đầy đủ theo quy định; không có hệ thống quản lý rủi ro để xác định khách hàng nước ngoài là cá nhân có ảnh hưởng chính trị; không báo cáo các giao dịch có giá trị lớn phải báo cáo liên quan đến hoạt động kinh doanh vàng; không thực hiện kiểm toán nội bộ về phòng, chống rửa tiền theo quy định;....
Về việc chấp hành các quy định pháp luật về chế độ kế toán, lập và sử dụng hóa đơn, chứng từ, về kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế, SJC vi phạm về lập hoặc thay thế và phát hành một số hóa đơn bán hàng nhưng không có mã của cơ quan thuế; về chưa thực hiện các thủ tục xử lý hóa đơn sai sót đối với một số hóa đơn; về hạch toán khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho vào giá vốn hàng bán dẫn đến thiếu thu nhập tính thuế thu nhập doanh nghiệp, làm giảm thuế thu nhập doanh nghiệp của công ty, không ghi đầy đủ thông tin hoặc thông tin có thể chưa chính xác về số CMTND/CCCD của một số khách hàng trên Bảng kê 01/TNDN.
Với những vi phạm trên, Chánh thanh tra NHNN xử phạt 2,14 tỉ đồng.
Bảo Tín Minh Châu
Về việc chấp hành chính sách, pháp luật về hoạt động kinh doanh vàng, Bảo Tín Minh Châu vi phạm về chấp hành chế độ báo cáo hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng; vi phạm về giao dịch bán vàng với giá bán cao hơn giá niêm yết.
Vi phạm quy định về thương mại điện tử, sử dụng công nghệ số để kinh doanh vàng, cụ thể như không công bố trên "website: btmc.vn" thông tin vận chuyển và giao nhận; không công bố trên "website: btmc.vn" quy trình tiếp nhận, trách nhiệm xử lý khiếu nại của khách hàng và cơ chế giải quyết tranh chấp liên quan đến hợp đồng được giao kết trên website thương mại điện tử; không xây dựng, ban hành chính sách đảm bảo an toàn, an ninh cho việc thu thập và sử dụng thông tin cá nhân của người tiêu dùng trên "website: btmc.vn"; không xây dựng chính sách bảo vệ thông tin cá nhân người tiêu dùng trên trang chủ website thương mại điện tử "website: btmc.vn".
Bảo Tín Minh Châu có dấu hiệu đưa thông tin gây nhầm lẫn về sản phẩm, hàng hóa do doanh nghiệp cung cấp nhằm thu hút khách hàng của doanh nghiệp khác, liên quan đến hành vi cạnh tranh không lành mạnh.
Về việc chấp hành quy định pháp luật về hoạt động phòng, chống rửa tiền, công ty ban hành quy định nội bộ về phòng, chống rửa tiền sai thẩm quyền, không đầy đủ nội dung theo quy định; không thực hiện lưu trữ thông tin liên quan đến khách hàng, giao dịch phải báo cáo...
Công ty TNHH Bảo Tín Minh Châu có mức xử phạt vi phạm hành chính cao nhất 2,64 tỉ đồng.
DOJI
Theo kết luận của Thanh tra Ngân hàng Nhà nước, CTCP Tập đoàn Vàng bạc đá quý DOJI đã có nhiều vi phạm trong hoạt động kinh doanh vàng. Cụ thể, doanh nghiệp này không tuân thủ chế độ báo cáo về hoạt động mua bán vàng miếng và bị phát hiện thực hiện một số giao dịch bán vàng với giá cao hơn mức giá đã niêm yết.
DOJI còn triển khai hai hoạt động kinh doanh vàng gồm: huy động vốn bằng vàng từ cá nhân và dịch vụ giữ hộ vàng miếng qua ứng dụng EGOLD - khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép.
Về lĩnh vực thương mại điện tử, DOJI vi phạm quy định khi sử dụng công nghệ số để kinh doanh vàng mà không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ pháp lý. Doanh nghiệp không thông báo với cơ quan quản lý khi có thay đổi thông tin liên quan đến các website thương mại điện tử, đồng thời chưa đăng ký hoặc chưa được xác nhận việc hoạt động các ứng dụng kinh doanh vàng qua nền tảng số.
Thanh tra NHNN cũng chỉ ra dấu hiệu DOJI đưa thông tin gây hiểu lầm về doanh nghiệp và sản phẩm nhằm lôi kéo khách hàng từ đối thủ - hành vi bị xem là cạnh tranh không lành mạnh.
Về mặt tài chính - kế toán, DOJI bị kết luận hạch toán sai chi phí lãi vay được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp. Ngoài ra, doanh nghiệp còn vi phạm quy định về hóa đơn khi thực hiện hoàn trả vàng vay cho khách hàng nhưng không lập hóa đơn theo đúng quy định pháp luật.
Chánh thanh tra NHNN đã ban hành quyết định xử phạt hành chính công ty Doji số tiền 1,365 tỉ đồng.
TPBank
Tại Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank), thanh tra NHNN phát hiện loạt sai phạm liên quan đến hóa đơn, chứng từ, thuế và giao dịch vàng trang sức.
Ngân hàng chưa tuân thủ đúng quy định về chế độ báo cáo hoạt động mua, bán vàng miếng; trong việc nhận giữ hộ vàng miếng SJC của khách hàng, TPBank không thực hiện niêm phong, không ghi rõ số sê-ri vàng - điều có thể làm phát sinh rủi ro trong quá trình quản lý.
TPBank có dấu hiệu đưa thông tin gây nhầm lẫn cho khách hàng về doanh nghiệp và sản phẩm, nhằm thu hút khách từ các đối thủ - hành vi có thể cấu thành cạnh tranh không lành mạnh.
Việc lập hồ sơ giữ hộ vàng của TPBank cũng chưa được thực hiện nhất quán theo quy trình nội bộ, với một số trường hợp thu – tính phí không khớp hoặc ghi sai thông tin kế toán như mệnh giá, số lượng, quy cách, thời điểm giao dịch.
Công tác phòng, chống rửa tiền tại TPBank còn tồn tại sai sót. Cơ quan thanh tra phát hiện một trường hợp đáng ngờ không được ngân hàng báo cáo đầy đủ theo quy định.
TPBank cũng bị phát hiện lập hóa đơn bán vàng không ghi đủ các nội dung bắt buộc, vi phạm quy định về hóa đơn, chứng từ trong hoạt động kinh doanh vàng.
Ngân hàng TPBank bị xử phạt vi phạm hành chính 380 triệu đồng.
Eximbank
Thanh tra NHNN Việt Nam đã phát hiện nhiều thiếu sót, vi phạm khi tiến hành thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập khẩu Việt Nam (Eximbank).
Kết quả kiểm tra cho thấy nhân viên Eximbank rút ngắn thao tác trong việc kiểm đếm và giao vàng, nhận vàng và rút ngắn thao tác kiểm đếm, thu - chi tiền VND với khách hàng. Chênh lệch VND từ các giao dịch mua bán vàng trong cùng ngày khách hàng nộp/rút tiền mặt từ tài khoản thanh toán VND của khách hàng tạo điều kiện cho khách hàng thực hiện giao dịch mua, giao dịch bán với cùng số lượng vàng miếng trong cùng một thời điểm với thực tế khách hàng và nhân viên giao dịch của Eximbank không cần giao nhận vàng và tiền (chỉ ký chứng từ nhận vàng và tiền), chỉ thực hiện giao dịch tiền của phần chênh lệch giá vàng nhằm mục đích sinh lời.
Hoạt động này cũng làm tăng doanh số mua bán vàng miếng của Eximbank (3 khách hàng chiếm 15% doanh số mua bán vàng miếng của Eximbank trong thời kỳ 3 khách hàng trên thực hiện giao dịch mua, bán liên tục cùng số lượng trong cùng một thời điểm với Eximbank), không phản ánh đúng bản chất doanh số mua, bán vàng miếng của Eximbank.
Eximbank cũng vi phạm về không báo cáo một số giao dịch mua, bán vàng có giá trị lớn phải báo cáo theo quy định của pháp luật về phòng, chống rửa tiền.
Ngoài ra, Eximbank vi phạm về không lập hóa đơn theo quy định khi bán vàng miếng cho khách hàng đối với một số giao dịch, vi phạm về lập hóa đơn bán hàng không đúng thời điểm theo quy định đối với một số hóa đơn.
Thanh tra chỉ ra nguyên nhân vi phạm là do công tác chỉ đạo, điều hành của Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát, Ban điều hành Eximbank trong thời kỳ thanh tra thực hiện chưa nghiêm túc quy định của pháp luật đối với hoạt động kinh doanh vàng, còn để xảy ra các vi phạm, thiếu sót.
Đồng thời, một số cá nhân/bộ phận có liên quan tại các đơn vị/chi nhánh thuộc Eximbank qua từng thời kỳ chưa nghiêm túc tuân thủ các quy định của pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng.
Chánh Thanh tra NHNN đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Eximbank về hành vi vi phạm quy định của pháp luật về hoạt động phòng, chống rửa tiền với số tiền phạt là 400 triệu đồng.
|
Chuyển sang Bộ Công an xác minh một số dấu hiệu vi phạm pháp luật Ngay khi kết thúc thanh tra trực tiếp, NHNN đã có Văn bản chuyển thông tin vụ việc vi phạm về chế độ hóa đơn, chứng từ kế toán, thuế có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự tại SJC, PNJ và Bảo Tín Minh Châu sang Bộ Công an để xác minh, điều tra, xử lý. Kết luận thanh tra của Thanh tra NHNN cũng đưa ra một số kiến nghị đối với nhà điều hành liên quan đến hoàn thiện cơ chế, chính sách trong quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Đồng thời kiến nghị NHNN và các Bộ, ngành có liên quan xem xét, xử lý theo thẩm quyền, quy định của pháp luật liên quan đến các thiếu sót, vi phạm thuộc lĩnh vực quản lý Nhà nước của NHNN và các Bộ, ngành. Trước đó, vào ngày 14/5, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có Công điện về triển khai các biện pháp quản lý hiệu quả thị trường vàng. Trong công điện Thủ tướng yêu cầu NHNN sớm ban hành kết luận thanh tra đối với các doanh nghiệp, tổ chức tín dụng kinh doanh vàng; chủ động xử lý và báo cáo các cấp có thẩm quyền xử lý nghiêm đối với các hành vi vi phạm pháp luật theo quy định; báo cáo Thủ tướng kết quả thực hiện trong tháng 5. Thủ tướng yêu cầu Bộ Công an chủ trì, phối hợp với NHNN và các cơ quan thanh tra, kiểm tra, bảo vệ pháp luật và cơ quan chức năng liên quan khẩn trương thực hiện ngay các biện pháp theo quy định để xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến thị trường vàng và hoạt động kinh doanh vàng, nhất là các hành vi buôn lậu, đầu cơ trục lợi, kinh doanh trái phép, thao túng thị trường… |
