Tinh thần dấn thân và đóng góp bền bỉ của doanh nghiệp tiên phong
“Tôi làm trong ngành môi trường đã gần 40 năm, nhưng lúc nào cũng cảm thấy chạnh lòng khi không khí chưa được quan tâm đúng mức như đất, nước hay rác thải. Trong khi đó, không khí chính là sự sống còn. Con người đâu có thể ngừng hít thở”, TS. Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam, trải lòng bên lề tọa đàm “Chung tay bảo vệ bầu trời xanh” do Quỹ Vì tương lai xanh (thuộc Tập đoàn Vingroup) tổ chức mới đây.
Sự xem nhẹ, theo TS. Tùng, thể hiện cả ở chính sách, nguồn kinh phí đến mức độ tham gia của cộng đồng, doanh nghiệp. Thế nhưng, sau nhiều đau đáu với quyền hít thở không khí sạch của mỗi người dân, vị chuyên gia nhận thấy đã có những thay đổi đột phá trong vài năm trở lại đây. Từ chỗ ít được quan tâm, ô nhiễm không khí đang trở thành chủ đề thời sự nóng bỏng, cấp bách thu hút sự chú ý của toàn xã hội.
“Chuyển biến này mang đậm dấu ấn của Vingroup”, vị chuyên gia nhìn nhận.
TS. Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam đánh giá cao việc Vingroup tổ chức chiến dịch “Cùng hành động vì bầu trời xanh” giúp đánh thức khát vọng xanh trong mỗi người dân.
Ông cũng nhắc lại quyết định táo bạo của Vingroup năm 2022 - dừng hoàn toàn sản xuất xe xăng để chuyển sang thuần điện dù đang ở đỉnh cao doanh số - và cho rằng đó là tinh thần dấn thân và trách nhiệm xã hội của một doanh nghiệp tầm vóc toàn cầu.
Đặc biệt, từ năm ngoái đến nay, Vingroup đã phát động hành loạt chiến dịch quy mô lớn, như “Mãnh liệt Tinh thần Việt Nam - Vì tương lai xanh”, “Vì Thủ đô trong xanh”, “Thứ Tư ngày xanh”. Mới nhất là chiến dịch “Cùng hành động vì bầu trời xanh” - hưởng ứng Ngày Quốc tế Không khí sạch vì bầu trời xanh (7/9) và Ngày Quốc tế Bảo vệ tầng ozone (16/9). Mỗi chương trình không chỉ thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của một doanh nghiệp Việt mà còn như “lời hiệu triệu quốc gia”, đánh thức khát vọng xanh trong mỗi người dân, đồng thời khơi nguồn cảm hứng hành động cho cộng đồng doanh nghiệp.
“Không dừng lại ở vai trò một đầu tàu kinh tế, Vingroup đang trở thành một thủ lĩnh môi trường, dẫn dắt công cuộc chuyển đổi xanh trong giao thông, cả tại Việt Nam và trong khu vực”, TS. Hoàng Dương Tùng đánh giá.
Đóng góp vào nỗ lực chung toàn cầu
Tại tọa đàm, PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường (Bộ NN&MT), dẫn báo cáo của Ngân hàng Thế giới năm 2022 cảnh báo, ô nhiễm không khí là “sát thủ thầm lặng” gây ra ít nhất 70.000 ca tử vong mỗi năm và khiến tuổi thọ trung bình của người Việt rút ngắn 1,4 năm. Về kinh tế, nếu không có các giải pháp quyết liệt, thiệt hại mà Việt Nam phải gánh chịu có thể lên tới 5% GDP/năm.
Trước thực trạng đó, ông đề xuất 3 định hướng then chốt nhằm đưa bầu trời xanh trở lại, gồm: chuyển đổi sang nguyên liệu không hóa thạch, nâng cao hiệu suất sử dụng năng lượng, và phát triển thị trường xe điện.
.jpg)
PGS.TS. Đàm Hoàng Phúc, Giám đốc chương trình Kỹ thuật Ô tô, Đại học Bách khoa Hà Nội chia sẻ tại tọa đàm.
Chung quan điểm, PGS.TS. Đàm Hoàng Phúc, Giám đốc chương trình Kỹ thuật Ô tô, Đại học Bách khoa Hà Nội, cho rằng ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu đều bắt nguồn từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch. Do đó, giao thông xanh chính là giải pháp có thể đồng thời giảm phát thải CO₂ và bụi mịn PM2.5.
“Chuyển đổi xanh không còn là lựa chọn, mà là tình thế bắt buộc. Việt Nam cần thoát khỏi sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch”, ông nhấn mạnh.
Xe điện cũng chính là lời giải cho bài toán ô nhiễm không khí tại Na Uy. Bà Hilde Solbakken, Đại sứ Na Uy tại Việt Nam, cho biết giao thông vận tải chiếm gần 1/3 lượng phát thải khí nhà kính tại quốc gia này. Dù thế, tất cả đã thay đổi lớn nhờ chính sách khuyến khích xe điện. Với tỷ lệ xe điện cao nhất thế giới, lên tới 89% vào năm 2024, Na Uy lọt top 20 nước có không khí sạch nhất thế giới.
“Thật đáng ghi nhận khi Vingroup đang tiên phong tại Việt Nam trong lĩnh vực xe điện cũng như bảo vệ môi trường không khí với những sáng kiến cụ thể như chiến dịch “Cùng hành động vì bầu trời xanh”, bà Hilde Solbakken nói.
Hướng ứng chiến dịch “Cùng hành động vì bầu trời xanh”, Xanh SM tổ chức cuộc thi video “Đi xanh – Sống xanh” trên Gen Green và tung nhiều ưu đãi sử dụng dịch hấp dẫn dành cho khách hàng
Với kinh nghiệm thành công từ Na Uy, bà Hilde Solbakken nhấn mạnh tầm quan trọng của một chiến lược đồng bộ, từ phát triển năng lượng xanh, xây dựng cơ sở hạ tầng trạm sạc và tạo thêm các chính sách khuyến khích để việc mua xe điện trở nên khả thi hơn cho người dân. Đây cũng chính là những gì Vingroup đang kiến tạo: một hệ sinh thái di chuyển xanh khép kín - từ năng lượng sạch với VinEnergo đến phương tiện không phát thải do VinFast sản xuất, cùng hàng loạt chính sách ưu đãi mạnh tay nhằm phổ cập xe điện.
“Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc đảm bảo công bằng, để những người có thu nhập thấp, những người sống dựa vào phương tiện giao thông như xe máy, taxi… cũng có thể tham gia và đóng góp vào việc nâng cao chất lượng không khí”, nữ Đại sứ nhấn mạnh.
Ở góc nhìn rộng hơn, ông David Payne phân tích những nội hàm của “kỷ nguyên vươn mình” mà Việt Nam đang hướng tới. Theo ông, bên cạnh tăng trưởng kinh tế, đó phải là một kỷ nguyên với chất lượng cuộc sống người dân ngày càng nâng cao, không ai bị bỏ lại phía sau, một kỷ nguyên xanh, sạch, đẹp cho các thế hệ tương lai. Đây là cơ hội để Chính phủ, doanh nghiệp và toàn xã hội chung tay xây dựng một Việt Nam tươi đẹp và thịnh vượng.
Ông David Payne nhìn nhận chung tay với Chính phủ trong việc hiện thực hóa cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 là một sứ mệnh hết sức quan trọng và cấp thiết đối với các doanh nghiệp lớn tại Việt Nam.
“Thật đáng khích lệ khi các doanh nghiệp chủ chốt của Việt Nam, như Vingroup, đang đồng hành, góp phần không chỉ vào mục tiêu NetZero quốc gia mà còn đóng góp vào nỗ lực chung toàn cầu”, đại diện UNDP nhấn mạnh.
