Làm gì để thị trường bất động sản không bị “đổ vỡ”?

Cần nhanh chóng thực thi chính sách

Theo TS Lê Xuân Nghĩa - Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách Tài chính - Tiền tệ quốc gia, mỗi khi thị trường BĐS lao dốc, chất lượng tài sản của hệ thống ngân hàng đều giảm sút và rơi vào cảnh khó khăn. Nếu không đủ năng lực tài chính để xử lý sẽ lan sang nhiều lĩnh vực khác, bởi BĐS là ngành quan trọng với nền kinh tế, có độ lan toả cao và là một ngành luôn tạo ra khủng hoảng kinh tế.

Theo nghiên cứu về khủng hoảng từ những năm 1970 tới nay, chí có 2 nguyên nhân của khủng hoảng kinh tế là tỷ giá hối đoái (gần đây ít xảy ra vì cơ chế thả nổi) và thị trường BĐS. Trong 15 năm trở lại đây, phần lớn khủng hoảng bắt đầu từ thị trường BĐS.

“Vấn đề không chỉ tìm cách phục hồi thị trường, mà còn là ngăn chặn rủi ro lớn với hệ thống ngân hàng, thị trường tài chính. Cần tranh thủ làm thật nhanh những quyết định, cơ chế đã được ban hành. Chúng ta chưa bước tới bờ vực nhưng phải hành động thật nhanh nếu không sẽ không kịp” – TS Lê Xuân Nghĩa nói.

Chuyên gia này phân tích thêm, hiện nay có 2 đối tượng nên tập trung. Thứ nhất là các DN BĐS đang điêu đứng. Đây là nhóm không có khả năng tiếp cận vốn mới từ ngân hàng, đang trong quá trình đàm phán tái cấu trúc, đảo nợ. Thứ hai là người mua BĐS theo hướng đầu tư, những người phải vay tiền ngân hàng hiện phải chịu lãi vay cao, không thanh khoản được BĐS đã mua. Đối tượng này nợ ngân hàng, nếu xảy ra vấn đề, cả người vay và nhà băng cho vay phải gánh chịu hậu quả.

Trong khi đó, Phó Chủ tịch Hiệp hội BĐS Việt Nam Nguyễn Văn Đính cho rằng, thời điểm 2011 - 2013 thị trường BĐS xảy ra khủng hoảng thừa, hàng hoá nhiều nhưng không hấp thụ được vào thị trường. Thời điểm này ngược lại, quá thiếu nguồn hàng, các phân khúc không đồng đều, thiếu sản phẩm phù hợp với thị trường…

Tất cả những vấn đề này xuất phát từ hệ thống pháp lý, chính sách, Chính phủ đã nhận thấy vấn đề và bắt đầu có động thái xử lý, tìm biện pháp tháo gỡ. Với vấn đề nguồn vốn thì có các gói hỗ trợ, trái phiếu DN vướng mắc có Nghị định 65, Nghị định 08. Nguồn vốn có rồi, định hướng rõ tới sản phẩm nhà ở xã hội… nhưng điểm nghẽn cơ bản cuối cùng phải xử lý là pháp lý, làm thế nào để những dự án được phê duyệt, được tham gia thị trường. Chỉ khi giải quyết được bài toán này, dự án đầu tư mới được giải quyết câu chuyện cơ bản.

“Để giải quyết triệt để vấn đề thị trường hiện nay, cần tập trung vào một số giải pháp, gồm: Xử lý chính sách nhanh hơn, chi tiết hơn, đặc biệt với nhà ở xã hội. Trong giai đoạn này, đây là sản phẩm sẽ kích hoạt giao dịch tốt hơn trên thị trường, vốn đang trong tình trạng thiếu giao dịch trầm trọng. Có sản phẩm phù hợp, chỉ số giao dịch sẽ tăng lên, các guồng quay được kích hoạt, ổn định trở lại. Cùng với đó, xây dựng và sớm ban hành quy định quy trình xử lý hồ sơ thủ tục cho nhà đầu tư, trong đó có khâu chuyển nhượng dự án, đấu thầu đấu giá, phê duyệt giá đất, lựa chọn chủ đầu tư… Đây là những vấn đề bị vướng nhiều nhất theo thống kê của chúng tôi”  – ông Nguyễn Văn Đính đề xuất.

Các chuyên gia và nhà quản lý đều chung quan điểm, khó khăn vướng mắc của thị trường và hoạt động của DN BĐS đặt ra rất nhiều nhiệm vụ cho Chính phủ, cơ quan quản lý Nhà nước, chính quyền địa phương và nhiệm vụ của DN. Để giải quyết những khó khăn hiện nay cần tập trung gỡ vướng cho những dự án đang gặp khó khăn về pháp lý. Để nhanh hơn thì cần đơn giản hoá thủ tục hành chính, loại bỏ quy định trùng lặp, chồng chéo để tiết kiệm thời gian.