Ông Nguyễn Thắng Vượng - Vụ thị trường châu Âu - châu Mỹ, Bộ Công Thương chia sẻ tại tọa đàm trực tuyến “Việt Nam - Địa điểm chiến lược trong chuỗi cung ứng toàn cầu: Cơ hội và thách thức”.
Ảnh minh họa. Nguồn ảnh: Internet
Ông Vượng cho biết, thời gian qua, xu hướng dịch chuyển dịch các chuỗi cung ứng toàn cầu diễn ra mạnh mẽ. Rất nhiều tập đoàn lớn đã tìm kiếm mở rộng mạng lưới và phát triển cơ sở sản xuất tại Việt Nam.
Ví dụ điển hình nhất là đến nay, Tập đoàn Apple của Mỹ đã chuyển 11 nhà máy sản xuất các thiết bị nghe nhìn sang Việt Nam; Tập đoàn Intel mở rộng giai đoạn hai nhà máy kiểm định chip tại TP Hồ Chí Minh tổng trị giá 4 tỉ USD; Tập đoàn Lego của Đan Mạch đầu tư xây dựng nhà máy ở Bình Dương tổng vốn 1 tỉ USD; Tập đoàn Samsung đã dịch chuyển toàn bộ dây chuyền sản xuất điện thoại về Việt Nam và Ấn Độ. 60% sản lượng điện thoại thông minh của Samsung bán ra trên thế giới đang được sản xuất tại Việt Nam.
Trước đó, theo Reuters, trong 5 năm tính đến 2019, Trung Quốc là vị trí đắc địa của các nhà cung ứng cho Apple, chiếm từ 44 đến 47%. Song tỉ lệ giảm còn 41% năm 2020 và 36% năm 2021. Ngược lại, Việt Nam tăng từ 2,2% lên 3,7% trong cùng kỳ.
Dữ liệu cho thấy Apple và các đối tác đang nỗ lực đa dạng hóa thông qua đầu tư vào các nước không phải Trung Quốc, trong đó Việt Nam là một điểm sáng. Theo DigiTimes, Việt Nam có thể sản xuất 20% iPad và Apple Watch, 5% MacBook và 65% AirPods vào năm 2025.
Tháng 6/2023, Compal Electronics, nhà thầu sản xuất iPad và Apple Watch quan trọng, đã thuê đất ở Việt Nam để xây dựng nhà máy mới mở rộng công suất.
Theo Cổng thông tin điện tử tỉnh Thái Bình, Compal Electronics Việt Nam đầu tư vào khu công nghiệp Liên Hà Thái dự án chuyên sản xuất, gia công, lắp ráp máy vi tính và thiết bị ngoại vi máy tính, thiết bị truyền thông, sản phẩm điện dân dụng, linh kiện điện tử.
Dự án có tổng vốn đăng ký đầu tư 260 triệu USD, ước tính khi đi vào hoạt động doanh thu đạt khoảng 1,2 tỷ USD vào năm 2029 và 6,8 tỷ USD vào năm 2037.
Compal đã sản xuất các sản phẩm Apple tại Việt Nam với nhà máy ở Vĩnh Phúc. Các nhà máy lớn của hãng ở Trung Quốc đặt tại Trùng Khánh và Giang Tô, cũng như Phetchaburi tại Thái Lan, theo danh sách nhà cung ứng mới nhất của Apple.
Theo nguồn tin trên Tiền Phong, bà Đỗ Thị Thúy Hương - Phó Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp Hỗ trợ Việt Nam (VASI) cho hay những dòng vốn này liên tục tăng mạnh thời gian qua. Trong đó, lĩnh vực điện tử được các tập đoàn toàn cầu đặc biệt chú ý. Như việc Samsung xây dựng trung tâm nghiên cứu và phát triển lớn nhất của tập đoàn tại khu vực Đông Nam Á trị giá 220 triệu USD tại Hà Nội và cũng đang có kế hoạch tiếp tục mở rộng nhà máy tại Bắc Ninh, Thái Nguyên. Một nhà cung cấp linh kiện cho Samsung là Công ty Hansol Electronics Việt Nam (Hàn Quốc) mới đây cũng đã được UBND tỉnh Đồng Nai cấp giấy phép đầu tư cho 2 dự án với tổng vốn lên tới 100 triệu USD.
Đại diện VASI cũng cho rằng, để đón đầu các "đại bàng", Chính phủ cần có các chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp Việt mạnh mẽ hơn nữa để doanh nghiệp có đủ năng lực tiếp nhận công nghệ, cũng như đủ lực cạnh tranh, giữ được thị trường trong nước. Cùng với đó, khi mở cửa cho doanh nghiệp FDI, cần tập trung cho việc chọn lọc công nghệ thượng nguồn, sản phẩm có tính cạnh tranh cao với những công nghệ đã có sẵn của doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp trong nước. Một yếu tố khác chính là các công nghệ vào Việt Nam phải là công nghệ không tiêu thụ nhiều năng lượng không tái tạo, gây hại môi trường đi kèm điều kiện quan trọng là phải cam kết phát triển bao nhiêu nhà cung ứng là doanh nghiệp Việt trong chuỗi với thời gian xác định cụ thể.
Ông Ngô Khải Hoàn - Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp - cho biết, hiện nay doanh nghiệp Việt tham gia vào chuỗi cung ứng mới dừng ở khâu trung gian, có giá trị gia tăng thấp. Riêng các khâu cung cấp nguyên vật liệu chính cho ngành sản xuất chế biến chế tạo, dệt may, da giày hầu hết doanh nghiệp phải nhập khẩu.
Theo ông Hoàn, trước kia Việt Nam tận dụng được lợi thế nhân công giá rẻ nhưng hiện nay chi phí nhân công ngày càng tăng nên mất dần lợi thế này, đăc biệt nếu nhìn sang các nước như Ấn Độ, Philippines, Campuchia.
Ông Hoàn thông tin, hiện các nhà đầu tư nước ngoài (FDI) rất quan tâm việc khi đầu tư vào Việt Nam, khả năng cung ứng của các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ trong nước ra sao. Vì vậy, để đón làn sóng dịch chuyển chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp FDI, trong thời gian tới, Cục Công nghiệp sẽ tập trung các hoạt động như xây dựng chính sách, hỗ trợ đào tạo nâng cao năng lực cho doanh nghiệp cũng như tạo các chương trình kết nối cho doanh nghiệp trong nước và các tập đoàn như Samsung, Toyota...
“Nghị định 111/2015 về phát triển công nghiệp hỗ trợ có những chính sách ưu đãi cho ngành nhưng để phù hợp với tình hình mới, Bộ Công Thương đã trình Chính phủ dự thảo sửa đổi Nghị định 111/2015 nhằm tạo điều kiện hơn nữa để các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ có bước tiến mạnh, được hưởng nhiều ưu đãi hơn, nâng cao năng lực, tăng tính cạnh tranh với đối thủ nước ngoài”, ông Hoàn cho hay.
