Ngày 26/11, UBND TP Hồ Chí Minh và Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) TP Hồ Chí Minh đã tổ chức hội thảo “Nông nghiệp đô thị - tương lai nông nghiệp trong lòng thành phố, đổi mới để phát triển bền vững”. Hội thảo đánh dấu bước đi chiến lược của TP Hồ Chí Minh trong việc tái định vị ngành nông nghiệp, đưa nó trở thành trụ cột quan trọng trong cấu trúc phát triển mới.
Toàn cảnh hội thảo “Nông nghiệp đô thị - tương lai nông nghiệp trong lòng thành phố, đổi mới để phát triển bền vững”, ngày 26/11, tại TP Hồ Chí Minh. Ảnh: Ban tổ chức
Sau khi sáp nhập thêm tỉnh Bình Dương và Bà Rịa Vũng Tàu, TP Hồ Chí Minh mới có diện tích hơn 6.772 km² và dân số hơn 14 triệu người, đóng góp gần 25% GDP và hơn 30% ngân sách quốc gia. Với tầm nhìn đến năm 2050 vào nhóm 100 thành phố toàn cầu, nông nghiệp đô thị, nông nghiệp công nghệ cao và nông nghiệp sinh thái hữu cơ được định hướng trở thành trụ cột về không gian sinh thái, môi trường, an ninh nguồn nước và bản sắc đô thị.
Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Bùi Minh Thạnh, nhấn mạnh rằng quá trình sáp nhập hành chính đã tạo ra không gian nông nghiệp rộng lớn lên tới 454.000 ha, đủ điều kiện hình thành các vùng sản xuất quy mô lớn. Định hướng cụ thể như sau:
Khu vực TP Hồ Chí Minh (cũ): Trung tâm giống nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp đô thị.
Khu vực Bình Dương: Cây công nghiệp, chăn nuôi quy mô lớn theo hướng hữu cơ và an toàn.
Khu vực Bà Rịa Vũng Tàu: Nông nghiệp công nghệ cao, sản phẩm đặc sản, thủy sản mặn lợ và du lịch nông nghiệp sinh thái.
Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Bùi Minh Thạnh phát biểu tại sự kiện. Ảnh: Ban tổ chức
Nông nghiệp là “lá chắn xanh”
Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội, TP Hồ Chí Minh cũng đối mặt với thách thức lớn từ tốc độ đô thị hóa nhanh chóng, làm thu hẹp đất nông nghiệp, thiếu hụt lao động và suy thoái hệ sinh thái. Tình trạng ngập úng đô thị ngày càng nghiêm trọng do biến đổi khí hậu, triều cường và mưa lớn đang đòi hỏi nông nghiệp phải đóng vai trò là hạ tầng xanh tự nhiên, góp phần giữ thấm và làm chậm dòng chảy để bảo vệ hệ thống đô thị.
Thạc sĩ, Kiến trúc sư Ngô Anh Vũ, Viện trưởng Viện Quy hoạch xây dựng TP Hồ Chí Minh, nhận định rằng dù nông nghiệp chiếm tỷ lệ nhỏ trong GRDP đô thị (dưới 5%), nhưng vai trò của nó trong an ninh lương thực và là "lá chắn sinh thái" ngày càng quan trọng. Ông Vũ nhấn mạnh, với quỹ đất nông nghiệp ngày càng giảm, sản xuất nông nghiệp buộc phải chuyển đổi mạnh mẽ sang mô hình nông nghiệp đô thị, công nghệ cao, ứng dụng công nghệ sinh học và sản xuất sạch, sử dụng ít quỹ đất hơn.
Hệ sinh thái nông nghiệp đa giá trị
TP Hồ Chí Minh đang điều chỉnh quy hoạch đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050. Kết quả hội thảo sẽ là cơ sở khoa học quan trọng cho công tác quy hoạch và xây dựng chính sách. Tầm nhìn chiến lược định hướng phát triển nông nghiệp trở thành hệ sinh thái đa giá trị, bao gồm: sản xuất hàng hóa công nghệ cao; không gian xanh điều hòa khí hậu; vùng trữ, giữ nước tự nhiên chống ngập; cực tăng trưởng du lịch nông nghiệp, sinh thái.
TP Hồ Chí Minh định hướng đổi mới nền nông nghiệp để phát triển bền vững. Ảnh minh hoạ
Thành phố cũng đặt mục tiêu trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo nông nghiệp quốc gia, tập trung vào nghiên cứu giống chất lượng cao, phòng thí nghiệm công nghệ sinh học, trung tâm dữ liệu và dự báo nông nghiệp số, cùng cụm công nghiệp chế biến sâu và logistics nông sản phục vụ toàn vùng Đông Nam Bộ. Các hành lang kinh tế nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ cũng sẽ được hình thành dọc các trục chiến lược.
Tiến sĩ Tô Thị Thùy Trang, Viện Nghiên cứu phát triển TP Hồ Chí Minh, đề xuất các giải pháp như quy hoạch vùng sản xuất nông nghiệp tập trung, khoanh vùng bảo vệ đất nông nghiệp quan trọng, cùng với cơ chế chính sách thuê đất, góp vốn linh hoạt, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp đô thị quy mô lớn và đơn giản hóa thủ tục vay vốn ưu đãi.
Tổng kết, hội thảo đã đưa ra những định hướng chiến lược để TP Hồ Chí Minh xây dựng một nền nông nghiệp đô thị hiện đại, bền vững, không chỉ đảm bảo an ninh lương thực mà còn đóng góp vào việc bảo vệ môi trường, giảm ngập úng và tạo ra bản sắc riêng cho siêu đô thị trong tương lai.
