Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và chi phí đầu vào nông nghiệp không ngừng tăng cao, người trồng lúa ở Phú Yên đang đối mặt nhiều thách thức. Tuy nhiên, điểm sáng của vụ Đông Xuân 2024–2025 là việc ứng dụng phân bón NPK công nghệ Eco-Nanomix – sản phẩm kết tinh giữa công nghệ Nanozyme tiên tiến và nhu cầu thực tiễn sản xuất.
Ứng dụng công nghệ Eco-Nanomix vào phân bón NPK
Cụ thể, trong vụ Đông Xuân 2024-2025, khi sử dụng Phân bón NPK Mặt Trời Mới công nghệ Eco-Nanomix (Bón lần 1 và lần 2 với phân NPK 18-14-6 + 6S + TE và bón lần 3 với phân NPK 16-6-18 + 1Mg + TE) cây lúa sinh trưởng phát triển tốt, các chỉ tiêu: Chiều cao cây, chiều dài bông ở ruộng mô hình đều cao hơn so với ruộng đối chứng ruộng đối chứng - sử dụng phân đạm Ure, Clorua Kali (KCl), Lân, NPK 20-20-15 + TE, NPK 16-16-8-13S + TE khác. Thời gian sinh trưởng của mô hình thì tương đương với ruộng đối chứng.
Công nghệ Eco-Nanomix sử dụng các hạt nano oxit sắt có khả năng kích hoạt enzyme trong đất, giúp giữ phân lâu hơn, giảm thất thoát dinh dưỡng và tăng hiệu quả quang hợp của cây từ 20–40%. Cây trồng phát triển cân đối, rễ khỏe, tăng khả năng chống chịu và đặc biệt giảm số lần bón xuống chỉ 2–3 lần mỗi vụ (so với 3–4 lần truyền thống).
Ruộng mô hình trên cây lúa tại xã Hòa Trị - Phú Hòa vụ Đông Xuân 2024-2025
Dù chỉ mới áp dụng lần đầu tiên tại 12 xã thuộc 4 huyện, với gần 100 tấn phân bón và 150 hộ tham gia, kết quả đạt được rất đáng khích lệ: Năng suất bình quân mô hình đạt 76,6 tạ/ha, vượt đối chứng 20,7% (tăng 13,1 tạ/ha); Lãi ròng tăng 78,5% so với ruộng đối chứng, nhờ giảm chi phí đầu vào và tăng sản lượng; Hiệu quả nổi bật tại xã Hòa Định Đông (huyện Phú Hòa), năng suất đạt tới 90 tạ/ha – cao nhất toàn tỉnh, lãi ròng tăng 144,8%. Mô hình còn giúp giảm phát thải khí nhà kính (CO₂e), góp phần bảo vệ môi trường và hệ sinh thái đồng ruộng.
Tại một số tỉnh Miền Trung, Tây Nguyên và Miền Động Nam bộ, phân bón NPK Eco-Nanomix còn được thử nghiệm và cho kết quả tốt trên các cây trồng khác như: Ngô sinh khối, ngô hạt, khoai lang, mè (vừng), ớt, dưa leo, bầu bí, cây ăn quả (bưởi, cam, sầu riêng...), cây công nghiệp (cao su), cây lâm nghiệp (keo, bạch đàn), thậm chí cả trên hoa, cây cảnh. Riêng cây lúa tại các tỉnh Tây Nguyên, miền Trung và cả nước bạn Lào (tỉnh Saravan), năng suất đều tăng từ 8% đến trên 60% tùy vùng sinh thái.
Ruộng mô hình trên cây lúa tại Thị trấn Phú Thứ - Tây Hòa vụ Đông Xuân 2024-2025
Sự thành công bước đầu tại Phú Yên không chỉ mang ý nghĩa về hiệu quả sản xuất mà còn khẳng định hướng đi đúng đắn của ngành nông nghiệp trong việc chuyển đổi sang mô hình canh tác thân thiện với môi trường, tiết kiệm chi phí, tăng năng suất, và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Để có cơ sở cho việc sản xuất phân bón NPK công nghệ Eco-Nanomix, Công ty Cổ phần Vật tư Kỹ thuật Nông nghiệp Bình Định đã phối hợp với các Viện, Trường nghiên cứu, khảo nghiệm, ứng dụng trong phòng thí nghiệm và trên đồng ruộng tại các vùng sinh thái trong cả nước theo Tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN 12719:2019, Khảo nghiệm phân bón cho cây trồng hàng năm và TCVN 13381-1: 2023: Khảo nghiệm giá trị canh tác và giá trị sử dụng của giống lúa) và có nhiều công trình công bố trên các Tạp chí Khoa học chuyên ngành và tại các cuộc hội thảo trong nước và quốc tế từ kết quả của dòng sản phẩm này.
Ruộng mô hình trên cây lúa tại xã Hòa Đồng - Tây Hòa vụ Đông Xuân 2024-2025
Theo TS. Nguyễn Thanh Phương - Nguyên Phó Viện trưởng Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp Duyên hải Nam Trung Bộ - đúc rút từ kết quả nghiên cứu, ứng dụng của dòng phân bón này từ năm 2021 đến nay và cho biết tính vượt trội của nó: “Nanozyme có nguồn gốc từ vật liệu nano kim loại và enzyme. Các hạt nano oxit sắt có thể thực hiện hoạt động xúc tác tương tự như enzyme tự nhiên (peroxidase), có tính chất của các cofactor, có tác dụng kích hoạt sự hoạt động mạnh của các enzyme bất hoạt hoạt động trở lại và mạnh hơn. Enzyme có khả năng giữ lại phân trong đất chậm bị rửa trôi, chậm mất đi. Vì thế, làm cho cây tăng cường khả năng quang hợp từ 20-40%, tăng khả năng trao đổi chất, tăng sự phát triển của bộ rễ, to đòng, mập đòng, tăng chiều dài bông và số hạt chắc trên bông lúa, chống đổ ngã,...Đối với loại phân bón công nghệ mới này, chỉ cần bón 2-3 lần cho 1 vụ lúa (trong khi phân bón khác thường bón 3-4 lần). Thời lượng bón phân đơn hoặc NPK khác bình thường khoảng từ 10-15 ngày là phải bón lại cho cây lúa, vì rễ không hút hết thì phân sẽ bốc hơi hoặc rửa trôi. Trong khi phân bón NPK công nghệ Eco-Nanomix sẽ kéo dài sử dụng đến 40-50 ngày”.
Ruộng dự án của Công ty Somxay tại huyện Khongsedone - Saravan (Lào) vụ Hè Thu 2024
Thiết nghĩ, từ những kết quả trong các mô hình tại tỉnh Phú Yên, cần nhân rộng mô hình sử dụng phân bón công nghệ Eco-Nanomix trên các vùng có điều kiện tương tự để giúp nông dân nâng cao thu nhập, đồng thời góp phần thực hiện mục tiêu phát triển nông nghiệp xanh và bền vững.