Về lý thuyết…giảm
Theo lộ trình giảm thuế nhập khẩu đối với mặt hàng là ô tô nguyên chiếc trong khối Asean thì mức thuế suất nhập khẩu ôtô nguyên chiếc từ các nước thành viên ATIGA (Hiệp định Thương mại Hàng hóa ASEAN) hiện tại áp dụng cho năm 2017 là 30% và tiến tới 0% vào năm 2018. Riêng dòng xe bán tải hiện tại là 15% và cũng giảm về 0% sau năm 2018.
 |
| Ảnh minh họa. |
Đối với các nước ngoài Asean thì theo quy định hiện hành, nếu không có cam kết theo các hiệp định cụ thể với các thị trường cụ thể thì thuế suất nhập khẩu ô tô sẽ được áp dụng theo mức thuế cam kết với WTO (thuế MNF).
Như vậy, với Trung Quốc thì đa số các dòng xe này không được hưởng ưu đãi thuế, cho đến 2018 mức thuế là 50%, hiện cao hơn 50% và có loại đến 90%. Với Hàn Quốc thì đa số không có ưu đãi gì đáng kể. Với xe ô tô nhập từ Ấn Độ hiện tại đang phải chịu thuế suất 70%. Các nước khác cũng tương tự, như vậy thì hiện tại các thị trường khác đều khó cạnh tranh với thị trường ASEAN tới đây.
Xét về mặt lý thuyết thì thuế nhập khẩu giảm thì giá xe ô tô đương nhiên là sẽ giảm theo, vậy thì người tiêu dùng Việt Nam liệu có thể mua được xe ô tô giá rẻ sau 2018 hay không?
Giá xe ô tô bán ra tại Việt Nam chịu lần lượt các loại thuế là thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) được áp tùy theo dung tích xi-lanh và thuế giá trị gia tăng (VAT). Thuế nhập khẩu trong khối Asean sau 2018 về 0% thì xe ô tô sẽ chỉ chịu thuế TTĐB và VAT. Như vậy, nếu chính phủ vẫn áp dụng các chính sách thuế, phí hiện hành thì giá xe chắc chắn sẽ giảm.
Giá xe ô tô sau năm 2018 sẽ thế nào?
Kể từ đầu năm 2017, Toyota và Lexus là 2 thương hiệu đi đầu trong việc giảm giá xe nhập khẩu, với mức giảm từ 44 đến 210 triệu đồng dành cho các mẫu xe như: Toyota Yaris, Land Cruiser, Lexus LX570 hay RX350. Chưa dừng lại ở đó, trong tháng 5/2017, các đại lý Toyota tiếp tục giảm giá cho khách hàng đối với 2 mẫu xe nhập khẩu là Yaris và Hilux từ 18 – 30 triệu đồng. Tuy nhiên, mẫu xe nhập khẩu được nhiều khách hàng chờ đợi sẽ giảm giá nhất là Toyota Fortuner vẫn giữ nguyên giá bán kể từ khi công bố hồi tháng 1/2017.
Về phía Honda, hãng xe Nhật cũng hạ giá 80 triệu đồng cho mẫu xe nhập khẩu Honda Accord. Tương tự, Honda Civic cũng mặc định mức giá bán 950 triệu đồng công bố vào tháng 1/2017. Đây là mức giá đã giảm khi thuế nhập khẩu ở mức 30%.
Bên cạnh đó, Mitsubishi giảm 71 triệu đồng cho Pajero Sport so với giá bán trước đó. Còn lại, các mẫu xe nhập khẩu khác từ ASEAN, đặc biệt là các dòng xe bán tải nhận mức giảm giá không nhiều sau khi thuế nhập khẩu giảm 10%, từ 40% xuống còn 30% trong năm 2017.
Tuy nhiên, việc giảm thuế nhập khẩu ô tô từ ASEAN theo nhiều chuyên gia nhận định sẽ khiến Việt Nam mất đi một nguồn thu thuế lớn. Để bù đắp khoảng trống này, chắc chắn Chính phủ sẽ nghiên cứu việc tăng thuế, phí khác đối với xe ô tô, khiến giá xe khó giảm sâu khi bước sang năm 2018. Bên cạnh đó, nếu xe nhập khẩu giảm giá mạnh, các doanh nghiệp ô tô chuyển sang nhập khẩu chứ không còn sản xuất, lắp ráp trong nước.
 |
| Mất thuế nhập khẩu từ ASEAN, có thể sẽ có loại thuế phí khác để bù vào. |
Trao đổi với Xe Giao thông, chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong từng đưa ra nhận định, để tiếp tục duy trì và phát triển công nghiệp ô tô, Chính phủ cần có một số động thái cần thiết để bảo vệ thị trường cũng như bảo vệ người dân bằng việc là lập ra hàng rào kỹ thuật đối với ô tô nhập khẩu.
Thứ hai, cần điều chỉnh chính sách nhập khẩu, không thể nhập bừa bãi được. “Sau này tôi nghĩ sẽ có một Nghị định liên quan đến vấn đề về thuế nhập khẩu và thuế VAT. Các loại thuế này được đánh theo mức độ dung tích cũng như mức độ phát thải môi trường của từng loại xe”, chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong nhận định.
Ở góc độ nghiên cứu chiến lược giao thông, ông Lê Đỗ Mười, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược GTVT (Bộ GTVT) cũng cho rằng, với hạ tầng giao thông như hiện nay nếu vẫn giữ mức thuế 0% như lộ trình AFTA (có hiệu lực từ năm 2018) mà không có hàng rào kỹ thuật thì sẽ rất khó đảm bảo về mặt hạ tầng cho phương tiện di chuyển. Vì vậy ngoài các loại thuế phí sau thuế nhập khẩu thì cần có các loại thuế phí khác không chịu tác động của các cam kết hội nhập quốc tế như: thuế tiêu thị đặc biệt, VAT, thuế môi trường, các loại phí giao thông khác… cũng cần xác định, tính toán lại. Đặc biệt, đối với các đô thị, cần xây dựng các hàng rào về phí lưu thông, trông gửi phương tiện để hạn chế xe cá nhân.
“Tôi nghĩ với những mức phí và hàng rào kỹ thuật như vậy, giá xe sẽ rất khó thấp hơn so với trước khi mức thuế nhập khẩu về 0% trong năm tới”, ông Mười nhận định.
