Các dữ liệu nghiên cứu cho thấy nguy cơ mắc bệnh thể nặng ở phụ nữ mang thai nhiễm Covid-19 có triệu chứng cao hơn so phụ nữ không mang thai. Ảnh: Vinmec
Khuyến cáo khoa học
Theo Bộ Y tế, đối với phụ nữ mang thai, cho đến thời điểm này, nhiều nghiên cứu cho thấy khả năng lây nhiễm vi rút SARS CoV-2 qua bánh rau thai trong quá trình mang thai là rất thấp.
Các dữ liệu hiện nay cho thấy nguy cơ mắc bệnh thể nặng ở phụ nữ mang thai nhiễm Covid-19 có triệu chứng cao hơn so phụ nữ không mang thai; nguy cơ nằm ở khoa chăm sóc tích cực, thở máy và hỗ trợ thông khí (ECMO) và tử vong ở phụ nữ mang thai nhiễm Covid-19 có triệu chứng cao hơn phụ nữ không mang thai có triệu chứng.
Đối với thai nhi, các nghiên cứu gần đây về Covid-19 cho thấy đường lây truyền qua giọt bắn được cho là đường lây truyền chính khi trẻ tiếp xúc với người chăm sóc nhiễm SARS-CoV-2.
Nghiên cứu tổng hợp từ báo cáo khoa học ở nhiều quốc gia với gần 7500 trẻ em trong đó có 25 trẻ sơ sinh nhiễm SARS-CoV-2 cho thấy đa phần trẻ có triệu chứng vừa và nhẹ, khoảng 2% trẻ cần nhập vào đơn vị hồi sức tích cực và tỉ lệ tử vong là 0,08%. Thời gian trung bình nằm tại đơn vị hồi sức là 8 ngày. Không có tử vong nào được báo cáo là do Covid-19.
Bác sĩ tại Bệnh viện Hùng Vương chăm sóc sản phụ mắc Covid-19. Ảnh: Bộ Y tế
Chẩn đoán và xử trí
Khi chẩn đoán phụ nữ mang thai nhiễm hoặc nghi nhiễm Covid-19 cần thực hiện theo Quyết định số 3416/QĐ-BYT ngày 14/07/2021 của Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị viêm đường hô hấp cấp tính do chủng vi rút SARS-CoV-2.
Nguyên tắc xử trí là ưu tiên các điều trị nội khoa trước; Phân loại mức độ lâm sàng và điều trị theo Quyết định số 3416/QĐ-BYT; Hạn chế các can thiệp sản khoa trong thời gian nghi nhiễm/nhiễm Covid-19, trừ khi có chỉ định cần can thiệp cấp cứu, hoặc vỡ ối, chuyển dạ...; hoặc khi mẹ có dấu hiệu trở nặng; Cân nhắc lợi ích giữa điều trị suy hô hấp mẹ và can thiệp sản khoa trong thời gian sản phụ nhiễm Covid-19: mức độ nhiễm Covid-19, tuổi thai, tình trạng thai, các chỉ định can thiệp cấp cứu sản khoa.
Bệnh viện Sản - Nhi tỉnh Lào Cai thực hiện thành công ca sinh mổ cho một sản phụ là trường hợp F2, đang được cách ly. Ảnh: VTV.vn
Chăm sóc bà mẹ và trẻ sơ sinh trong và ngay sau đẻ
Cần tuân thủ quy trình Chăm thiết yếu bà mẹ và trẻ sơ sinh trong và ngay sau đẻ/sau mổ lấy thai theo Quyết định số 4673/QĐ-BYT ngày 20/11/2014 và Quyết định số 6734/QĐ-BYT ngày 15/11/2016 của Bộ trưởng Bộ Y tế ngay cả khi bà mẹ nhiễm hoặc nghi nghiễm Covid-19.
Chưa có bằng chứng khoa học cho thấy việc cách ly mẹ con làm giảm nguy cơ nhiễm SARS-CoV-2 cho trẻ sơ sinh. Khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới là duy trì cái ôm đầu tiên ngay sau sinh, chăm sóc sơ sinh thiết yếu sớm và bú mẹ hoàn toàn giúp giảm biến chứng bệnh tật và tử vong cho bà mẹ và trẻ em.
Bà mẹ và trẻ sơ sinh cần được thực hiện da kề da ngay sau đẻ, được ở cùng phòng cả ngày lẫn đêm nếu tình trạng sức khỏe mẹ cho phép và hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ trong vòng 90 phút sau đẻ. Đối với trẻ sinh non và nhẹ cân thực hiện chăm sóc trẻ bằng phương pháp Kangaroo, cùng với việc thực hiện các biện pháp phòng chống lây truyền cần thiết.
Đồng thời, cần tư vấn trước sinh cách dự phòng việc lây lan vi rút cho trẻ khi tiếp xúc gần với trẻ bao gồm việc đeo khẩu trang; thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch ít nhất 20 giây hoặc dung dịch sát khuẩn tay nhanh có ít nhất 60% cồn, đặc biệt trước khi chạm vào trẻ, chăm sóc trẻ hay cho trẻ bú mẹ; thường xuyên làm sạch và khử trùng các bề mặt mà bà mẹ đã chạm vào
Khoa Ngoại sản- Bệnh viện bệnh Nhiệt đới Trung ương đã mổ Cấp cứu thành công thai 35 tuần cho sản phụ L.T.Q, 33 tuổi, suy hô hấp,nhiễm covid-19. Ảnh nhandan.vn
Trẻ sơ sinh nhiễm SARS-CoV-2 được báo cáo có thể có các triệu chứng sốt, li bì, ho, thở nhanh, thở gắng sức, ngưng thở, nôn, tiêu chảy và bú kém. Một số triêu chứng rất khó phân biệt với các bệnh lý thường gặp ở trẻ sơ sinh như chậm hấp thu dịch phế nang, bệnh màng trong và nhiễm trùng sơ sinh.
Trẻ sơ sinh được sinh ra từ mẹ nhiễm hoặc nghi nhiễm Covid-19, cần được làm xét nghiệm chẩn đoán nhiễm Covid-19.
Đối với trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm Covid-19: Xét nghiệm lần 1 từ 2 đến 24 giờ tuổi, lưu ý rửa sạch hoặc lau sạch mặt trẻ trước khi lấy mẫu. Vị trí lấy mẫu: họng hoặc mũi. Xét nghiệm lần 2 lúc 48 giờ tuổi, lần 3 và lần 4 lúc 7 và 14 ngày tuổi.
Đối với trẻ tiếp xúc gần với người mắc Covid-19 hoặc mẹ bị mắc Covid-19 sau khi sinh: quy trình xét nghiệm chẩn đoán và theo dõi giống như người lớn.
Trẻ sơ sinh có xét nghiệm khẳng định mắc Covid-19 có thể bố trí nằm cùng với mẹ nếu mẹ và con không cần phải chăm sóc đặc biệt, trên cơ sở cung cấp đầy đủ thông tin về lợi ích và nguy cơ cho người mẹ và gia đình.
