Hội nghị còn có sự tham dự của ông Trần Thanh Mẫn - Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Nguyễn Văn Nên - Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh; Trương Hoà Bình - Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ; ông Trịnh Đình Dũng - Phó Thủ tướng Chính phủ.
Nghị quyết số 120/NQ-CP về phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu đuộc Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thay mặt Chính phủ ký ban hành vào năm 2017. Đây là Nghị quyết thể hiện tầm nhìn chiến lược với chủ trương phát triển “thuận thiên”, nhằm biến những thách thức do biến đổi khí hậu, nước biển dâng thành cơ hội và tận dụng tốt tiềm năng, thế mạnh, tạo điều kiện cho ĐBSCL phát triển nhanh, bền vững hơn.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cùng các đồng chí Chủ trì Hội nghị sáng ngày 13/3
Theo đó, Bộ NN-PTNT đã xác định các nhóm nhiệm vụ, giải pháp chính và phân công cụ thể cho các đơn vị chủ trì rà soát, hoàn thiện và bổ sung hệ thống cơ chế, chính sách. Cập nhật và hệ thống hóa số liệu, dữ liệu liên ngành, tăng cường điều tra cơ bản. Xây dựng quy hoạch và tổ chức không gian lãnh thổ. Xây dựng cơ cấu kinh tế hợp lý thích ứng với biến đổi khí hậu. Đầu tư và phát triển hạ tầng. Nghiên cứu, chọn tạo các giống nông nghiệp có chất lượng cao, thích ứng với biến đổi khí hậu. Phát triển và huy động nguồn lực.
Ưu tiên tập trung tổ chức triển khai 4 lĩnh vực then chốt. Một trong số đó là xây dựng Chương trình tổng thể phát triển nông nghiệp bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu gắn với xây dựng nông thôn mới. Song song với đó là chú trọng đến phát triển thủy lợi, phòng chống xói lở bờ sông, bờ biển, thiên tai... và nghiên cứu, chọn tạo giống cây trồng, vật nuôi thích ứng với biến đổi khí hậu.
Đẩy mạnh đầu tư các dự án trọng điểm như những công trình thủy lợi lớn, liên vùng và phòng chống xói lở bờ sông, bờ biển, phòng chống thiên tai… để nâng cao năng lực thích ứng.
Cụ thể, từ năm 2018 đến nay, Bộ NN-PTNT đã phối hợp với các Bộ, ngành trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Quốc hội hỗ trợ các tỉnh vùng ĐBSCL 6.622 tỷ đồng từ các nguồn vốn ngân sách Trung ương, hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) để xử lý sạt lở bờ sông, bờ biển, góp phần ổn định dân sinh, vùng ven sông, ven biển.
Xây dựng quy hoạch thủy lợi vùng ĐBSCL và đề án hiện đại hóa thủy lợi vùng ĐBSCL. Hiện nay, Bộ giao Tổng cục Thủy lợi triển khai tổ chức thực hiện hằng năm các nhiệm vụ về quan trắc, dự báo nguồn nước và xây dựng kế hoạch sử dụng nước tại các tiểu vùng sinh thái, giám sát, dự báo chất lượng nước trong các hệ thống công trình thủy lợi.
Hoàn thiện cơ sở dữ liệu, xây dựng bản đồ trực tuyến, rà soát, điều chỉnh quy trình vận hành các hệ thống công trình thủy lợi Nam Măng Thít, Quản Lộ Phụng Hiệp và Cái Lớn, Cái Bé…
Ưu tiên bố trí các nguồn lực, nhất là kinh phí cho các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng, thủy lợi, phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển… phục vụ sản xuất nông nghiệp, ổn định đời sống của nhân dân ĐBSCL trong giai đoạn 2021-2025, với tổng nhu cầu vốn hoảng 41.257 tỷ đồng.
Thủ tướng Chính phủ và các đại biểu dự Hội nghị
Trọng tâm là đầu tư các dự án kiểm soát mặn, cấp ngọt phục vụ sản xuất nông nghiệp. Đầu tư hệ thống trữ ngọt, cung cấp nước sinh hoạt, trữ nước hộ gia đình cho người dân khu vực thường xảy ra xâm nhập mặn. Đầu tư xử lý sạt lở bờ sông và củng cố đê biển.
Với tư duy xoay trục phát triển kinh tế, giảm diện tích trồng lúa, tăng thủy sản (nuôi cá và tôm nước lợ), trái cây, rau màu… Đồng thời, cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững. Tập trung nghiên cứu, chọn tạo giống cây trồng, vật nuôi thủy sản chủ lực thích ứng với biến đổi khí hậu vùng ĐBSCL.
Về cây lúa, giữ diện tích gieo trồng hàng năm quanh mốc khoảng trên 4 triệu ha. Tập trung thay đổi tập quán canh tác, giảm lượng giống gieo sạ (sạ thưa), sử dụng giống đạt phẩm cấp theo quy định. Hiện nay, diện tích sử dụng giống lúa xác nhận mới chiếm 65%, dự kiến đến năm 2020 tỷ lệ này tăng trên 75%, năm 2025 đạt 90% và năm 2030 đạt 100%.
Cây ăn quả, hiện có khoảng 335,4 ngàn ha. Nhiều giống khẳng định được năng suất, chất lượng cao, thích ứng với điều kiện vùng ĐBSCL đã được đưa vào sản xuất, nâng cao giá trị và kim ngạch xuất khẩu.
Thủy sản, tập trung xây dựng kế hoạch phát triển để trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của ĐBSCL, chủ lực là tôm nuôi nước lợ và cá tra. Hiện diện tích nuôi tôm nước lợ vùng ĐBSCL có khoảng 669.000 ha, chiếm 92,9% diện tích cả nước. Toàn vùng có 1.278 cơ sở sản xuất tôm giống, đáp ứng được 48,3% nhu cầu thả nuôi, số giống còn thiếu được cung cấp từ các tỉnh Nam Trung Bộ.
Cá tra, diện tích nuôi toàn vùng hiện nay đạt 6.000 ha, sản lượng đạt 1,4 triệu tấn (năm 2019), nhu cầu giống thả nuôi khoảng 3-4 tỷ con. Các địa phương có điều kiện phát triển mạnh nghề nuôi cá tra là các tỉnh đầu nguồn sông Tiền Và sông Hậu, gồm: Đồng Tháp, An Giang, Tiền Giang và TP Cần Thơ…
Chương trình phát triển nghiên cứu, sản xuất giống phục vụ cơ cấu lại ngành nông nghiệp giai đoạn 2021-2030, Bộ NN-PTNT tiếp tục nâng cao năng lực nghiên cứu, sản xuất giống cây nông, lâm nghiệp, giống vật nuôi và giống thủy sản theo hướng công nghiệp hiện đại. Qua đó, nhằm cung cấp cho sản xuất đủ giống có năng suất, chất lượng, thích ứng với biến đổi khí hậu, góp phần thực hiện thành công định hướng cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững.
