Tết Thanh minh 2025 là ngày nào?
Một năm có 24 tiết khí, đánh dấu sự thay đổi thời tiết và sự luân chuyển của các mùa. Trong đó, Thanh minh là tiết khí thứ 5, cái tên mô tả sự mát mẻ và quang đãng của bầu trời trong giai đoạn này, trong đó “thanh” là trong trẻo, còn “minh” là sáng sủa.
Tết Thanh minh hay ngày Thanh minh là ngày đầu tiên của tiết Thanh minh, đến sau tiết Xuân phân. Nếu tính điểm Xuân phân là gốc (kinh độ Mặt trời bằng 0°) thì điểm diễn ra hay bắt đầu tiết Thanh minh là kinh độ Mặt trời bằng 15°. Tiết Thanh minh thường bắt đầu từ ngày 4/4 hoặc 5/4 và kết thúc vào ngày 20/4 hoặc 21/4 hàng năm trước khi chuyển sang tiết Cốc vũ.
Trong năm 2025, tiết Thanh minh bắt đầu từ ngày 4/4 và kết thúc vào ngày 19/4 Dương lịch. Ngày Tết Thanh minh (4/4) nhằm vào thứ Sáu ngày 7/3 Âm lịch.
Tết Thanh minh là một trong những ngày lễ truyền thống quan trọng thường diễn ra vào đầu tháng 3 Âm lịch hàng năm. Đây là thời điểm trong năm mà mọi người cùng nhau nhớ về cội nguồn, thể hiện sự tri ân và lòng kính trọng đối với tổ tiên thông qua các nghi lễ tảo mộ. Tiết Thanh minh kéo dài khoảng từ 15 đến 16 ngày, thường cho đến khoảng ngày 20 hoặc 21 tháng 4, tùy thuộc vào thời tiết và sự biến đổi của thiên nhiên.
Dịp lễ này không chỉ là thời điểm để tưởng nhớ người đã khuất mà còn mang đến cho mọi người cơ hội quây quần, tụ họp bên gia đình, chia sẻ những kỷ niệm đẹp, khuyến khích tình thần đoàn kết và yêu thương. Trong bối cảnh mùa xuân tươi mới, khi tiết trời dần trở nên ấm áp, dịp Thanh minh càng trở nên ý nghĩa hơn khi người ta dường như lắng lại, nhìn lại khoảnh khắc đã qua, mang trong mình những giá trị nhân văn sâu sắc, giúp gắn kết các thế hệ trong gia đình và cộng đồng xã hội.
.jpg)
Ảnh minh họa. (Nguồn ảnh: Internet)
Các nghi thức tổ chức trong tiết thanh minh
Lễ Tiết Thanh minh không chỉ là dịp đặc biệt để con cháu tỏ lòng tưởng nhớ về công lao tổ tiên mà còn là thời gian để thực thi các nghi thức, lễ tiết đặc trưng mà truyền thống đã lưu giữ từ hàng trăm năm. Những nghi thức này xuất phát từ lịch sử và nguồn gốc của Tiết Thanh minh, thấm đẫm trong tinh thần của từng gia đình người Việt.
Hành trình đi tảo mộ
Tảo mộ, một nghi thức không thể thiếu trong ngày Tiết Thanh minh, là thời điểm để người sống dành trọn tâm tình nhớ về những người quá cố. Đây không chỉ là hoạt động thể hiện sự kính trọng đối với tổ tiên mà còn là dịp để vun đắp mối quan hệ gia đình, củng cố lòng biết ơn đối với cội nguồn, thể hiện nét đẹp văn hóa tín ngưỡng của người Việt. Hành trình đi tảo mộ thường bắt đầu từ giấc sáng tinh sương, khi sương mù còn lơ lửng, tạo không khí thanh khiết cho mọi hoạt động tâm linh.
Bước đầu: Tìm kiếm hoặc chuẩn bị các vật liệu cần thiết như nhang, đèn, hoa và thực phẩm dâng cúng.
Chăm sóc mộ phần: Quét dọn, cắt cỏ, hoặc sơn mới lại mộ.
Dâng hương: Đặt mâm lễ lên mộ, thắp nhang cầu nguyện.
Lễ kỳ: Đọc kinh, khấn vái và thi hành các nghi lễ tâm linh với sự trang nghiêm.
Tảo mộ không chỉ là công việc làm cho đẹp sạch, mà quan trọng hơn thế, nó còn ẩn chứa bên trong những giá trị tinh thần sâu sắc mà mỗi người con đất Việt chẳng thể nào phai nhạt. Đặc biệt, quá trình tảo mộ cũng là dịp để các thành viên trong gia đình có thể gần gũi, hòa mình vào thiên nhiên, nơi an nghỉ của tổ tiên, cũng là cách để các thế hệ sau noi theo, tiếp nối truyền thống tốt đẹp có từ ngàn xưa.
Các món ăn truyền thống thường dùng
Tham gia vào các nghi thức trong Tiết Thanh minh, không thể thiếu mâm cơm cúng dường, nơi mà các món ăn truyền thống đóng vai trò cầu nối giữa các thế hệ, đồng thời là biểu tượng của lòng thành kính, sự tưởng nhớ và biết ơn đến tổ tiên.
Các món ăn thường xuất hiện trên mâm cúng trong ngày lễ Thanh minh đều mang theo những thông điệp sâu sắc và trọng vọng:
- Bánh trôi, bánh chay: Món ăn truyền thống không thể thiếu, tượng trưng cho lòng trong sáng, hồn nhiên và sự hài hòa của trời đất.
- Rượu, trà: Thể hiện lòng thành kính và niềm tri ân với công đức của tổ tiên.
- Thịt gà, heo quay: Những món mang tính chất lễ nghi, ứng với truyền thống “cúng dâng lễ vật ngon nhất cho tổ tiên”.
- Xôi, giò chả: Biểu thị cho sự no ấm, trọn vẹn, cầu chúc một năm mới bình an, mưa thuận gió hòa.
Mỗi vùng miền tại Việt Nam lại có các món ăn truyền thống khách nhau được dâng lên trong dịp Thanh minh, tuy nhưng chung ý nguyện gửi tới tổ tiên niềm hy vọng và khát khao một cuộc sống tươi đẹp, sung túc hơn cho con cháu đời sau.
