Cư dân xã Xuân Bắc (huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai) đã lập nghiệp, sinh sống ổn định trên 40 năm nhưng vẫn chưa được cấp chủ quyền đất và nhà ở. Việc phát sinh nhân khẩu, lập gia đình và nhu cầu xây dựng nhà ở gặp nhiều khó khăn.
Công văn số 11435/UBND-KTN do Phó chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Văn Phi ký, nêu rõ việc thực hiện ý kiến chỉ đạo của Tỉnh ủy và Ban cán sự đảng UBND tỉnh về việc xử lý nội dung bài báo Một xã có 900 hộ dân hơn 40 năm sống trong cảnh “hai không”, đăng trên báo Kinh tế & Đô thị ngày 28/9/2023.
Văn bản UBND tỉnh Đồng Nai chỉ đạo Sở TN&MT phối hợp cùng UBND huyện Xuân Lộc và các đơn vị liên quan sà soát, xử lý tình trạng 900 hộ dân ở xã Xuân Bắc (huyện Xuân Lộc) hơn 40 năm qua sống trong tình trạng "hai không", không được cấp sổ đỏ, không được xây nhà.
Theo đó, UBND tỉnh Đồng Nai giao Sở TN&MT chủ trì, phối hợp cùng UBND huyện Xuân Lộc và các đơn vị liên quan, rà soát hồ sơ, kiểm tra hiện trạng, đối chiếu các loại quy hoạch, căn cứ quy định pháp luật đất đai và pháp luật khác, thống nhất ý kiến khẩn trương tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo xử lý các nội dung liên quan trong bài báo của báo Kinh tế & Đô thị nêu.
Trước đó, báo Kinh tế & Đô thị đăng bài “Đồng Nai: Một xã có 900 hộ dân hơn 40 năm sống trong cảnh “hai không”. Nội dung phản ánh hàng trăm hộ dân tại xã Xuân Bắc (huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai) đang sống trong tình cảnh có nhà nhưng không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Khi phát sinh nhu cầu xây dựng nhà ở thì không thể xây dựng mới được. Cả chính quyền và người dân đang gặp nhiều khó khăn.
Chỉ tính riêng tại ấp 6 (xã Xuân Bắc, huyện Xuân Lộc) có khoảng 700 hộ dân, nhưng 100% nhà đất của số hộ này không được cấp sổ đỏ. Người dân gặp rất nhiều khó khăn, khi cần vốn đầu tư sản xuất thì ngân hàng chỉ cho vay tín chấp trong hạn mức không quá 100 triệu đồng, không ai được vay số tiền lớn hơn thế, vì đất nhà không có sổ đỏ.
Ông Bùi Đức Lợi (ở tổ 6, ấp 6, xã Xuân Bắc), ông Lợi cho biết gia đình ông từ tỉnh Quảng Trị vào huyện Xuân Lộc (tỉnh Đồng Nai) năm 1976, làm công nhân cho Nông trường quốc doanh Thọ Vực, được nông trường cấp cho 1 ha để trồng mía. Trên mảnh đất đó, gia đình ông Lợi xây ngôi nhà và ở đến hôm nay. Hiện gia đình ông có 8 người con đã lập gia đình. Mỗi người con đều được ông Lợi cắt chia cho 6m ngang đất mặt tiền đường Xuân Bắc - Bảo Quang để xây dựng nhà ở. Ông Lợi đã nhiều kiến nghị lên hội đồng nhân dân các cấp (xã, huyện) về việc chính quyền cần xem xét cấp sổ đỏ cho dân, thế nhưng mọi chuyện vẫn đứng im.
Trường hợp gia đình ông Hồ Đức Phú (ngụ ấp 1, xã Xuân Bắc) đang sinh sống trên thửa đất 1,4 ha (thuộc tờ bản đồ số 77, thửa đất số 118, xã Xuân Bắc). Đây là mảnh đất do cha me ông nhận chuyển nhượng từ người khác từ năm 1994 (không phải diện nhận đất giao khoán từ Nông trường quốc doanh Thọ Vực). Đất ở ổn định, không tranh chấp. Do căn nhà cũ qua 30 năm đã mục nát, nên ông Phú xây một căn nhà hai tầng khá khang trang để đại gia đình của ba thế hệ ở.
Thế nhưng, khi đang xây dựng thì UBND xã Xuân Bắc đến lập biên bản hành vi vi phạm xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp. Sau đó UBND huyện ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai (Tự ý chuyển mục đích từ đất trồng cây lâu năm sang đất phi nông nghiệp tại khu vực nông thôn). Ông Phú làm đơn kiến nghị lên tỉnh Ủy Đồng Nai, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh, UBND tỉnh Đồng Nai để xin được xem xét. Cũng tương tự trường hợp ông Phú, thời gian qua nhiều hộ gia đình tại xã Xuân Bắc đã phát sinh nhu cầu thực tế về nhà ở và xây dựng khi chưa được chính quyền địa phương cho phép.
Người dân sinh sống tại xã Xuân Bắc (huyện Xuân Lộc) trình bày những khó khăn trong phát triển đời sống khi đã sống hơn 40 năm qua nhưng không có giấy tờ chủ quyền đất, việc con cái lập gia đình muốn tách hộ xây dựng nhà để ở lại càng khó khăn.
Ông Trần Văn Trình - Chủ tịch UBND xã cho biết, về đất đai thì Nông trường quốc doanh Thọ Vực quản lý, nhưng về hành chính, dân cư, trật tự xây dựng thì xã quản lý. Khi con cái lập gia đình và tách ra khỏi hộ gia đình đều phải xây dựng nhà ở để ổn định cuộc sống. Những hộ dân tự xây dựng, nâng cấp, sửa chữa nhà đều nằm trong quy hoạch khu dân cư của Nông trường quốc doanh Thọ Vực trước đây. Điều này đã gây khó khăn trong công tác quản về trật tự xây dựng trên địa bàn trong thời gia qua.
