1. Nguyên liệu:
- Lá dong: nên chọn loại lá bánh tẻ (loại lá không không non cũng không già)
- Lạt giang dẻo, khi gói cuộn không bị gãy
- Gạo nếp cái hoa vàng, hạt gạo to đều, thơm mới
- Đỗ xanh, đỗ mới, bở, vàng, đẹp, nấu chín và nghiền nhỏ.
- Thịt ba chỉ có phần nạc, mỡ, đều và dày. Bạn nên chọn bì mỏng, đừng chọn nhiều nạc quá gây ngấy khi ăn
- Gia vị: Muối, hạt tiêu
- Khuôn gói bánh
2. Sơ chế nguyên liệu:
Đậu xanh ngâm nước khoảng 2 tiếng, rửa sạch, bỏ hạt xấu, trộn đều với 1 thìa muối, nấu chín.
Đậu chín, lấy muỗng tán thật nhuyễn trộn đều với 1 muỗng cafe tiêu. Dùng tay nắm đậu thành hình tròn.
Gạo nếp ngâm từ 6-8 tiếng, nên ngâm gạo qua đêm để gói sáng hoặc ngâm từ sáng để gói buổi tối cho tiết kiệm thời gian Gạo ngâm xong vo sạch để ráo nước.
Sau đó, trộn khoảng 1 thìa cafe muối ăn tuỳ lượng gạo rồi xóc đều để gạo ngấm muối.
Lá dong rửa sạch và dùng khăn lau khô. Dùng dao cắt phần sống lá.
Thịt ba chỉ rửa sạch và thái thành những lát mỏng khoảng 2,5cm - 3cm. Sau đó, ướp thịt với muối, tiêu, và nước mắm.
Khâu chuẩn bị nguyên liệu cho bánh chưng đặc biệt quan trọng để bánh có thể bảo quản được lâu dài không ôi thiu hay bị mốc.
3. Cách gói bánh trưng
Cách gói bánh chưng không cần khuôn
Bước 1: Khi gói bánh chưng, xếp 4 lá vuông góc như trong hình, 2 lá dưới úp mặt phải xuống (2 lá dưới để như vậy vì khi bọc bánh lại, phần mặt phải sẽ nằm bên ngoài làm cho bánh đẹp hơn), 2 lá trên ngửa mặt phải lên (2 lá trên làm vậy để khi bóc bánh, bánh không bị dính).
Bước 2: Cho khoảng 1 bát gạo vào giữa lá dong.
Bước 3: Lấy một nửa nắm đỗ xanh nhấn nhẹ để phần đỗ xanh trũng xuống, rồi đặt một miếng thịt vào giữa phần đỗ xanh sau đó, úp nửa phần đỗ xanh còn lại (cũng được ấn nhẹ cho trũng xuống) lên miếng thịt.
Nặn nhân sao cho phần đỗ xanh bao kín gần hết miếng thịt. Đặt nhân lên trên phần gạo.
Bước 4: Đổ thêm một lớp gạo phía trên phần nhân và dùng tay san đều sao cho gạo phủ kín nhân.
Bước 5: Dùng tay gấp lần lượt lá dong bên phải và trái vào nhưng lưu ý chú ý phải chắc tay. Phần lá dong thừa thì gập mép lại (gập vào bên trong để giấu lá thừa).
Sau đó, bạn gấp phần đầu lá dưới lên. Bóp mép hai bên phần đầu trên của bánh, gấp nốt phần lá thừa ở bên trên lại cho vuông vắn.
Bước 6: Để làm một chiếc bánh chưng vuông này, chị em cần có 4 chiếc lạt. Buộc hai chiếc lạt đầu tiên song song nhau để giữ cho bánh chặt, lá không bung ra. Hai lạt sau vuông góc với hai lạt trước.
Tiếp theo là làm động tác giỗ bánh xuống bàn để bánh được thêm chắc. Thử lắc bánh, nếu còn nghe tiếng gạo bên trong là bánh chưa được gói chặt.
Cách gói bánh trưng bằng khuôn
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ những nguyên liệu cần thiết, công đoạn tiếp theo trong cách gói bánh chưng bằng khuôn chính là xếp nhân và gói bánh.
Bước 1: Đặt mặt trái 2 lá dong đè lên nhau, tiếp đến đặt tiếp 1 lá dong nằm ngang 2 lá dong trước đó. Cuối cùng là 1 lá dọc lên trên cùng và úp ngược khuôn trong bánh lên những tấm lá dong này.
Lần lượt xếp từng lá dong dọc ngang, chồng khít lên nhau
Bước 2: Lần lượt gói từng cạnh của lá dong sát theo mép khuôn, từ trái qua phải, không khác gì gói một món quà sinh nhất.
Bước 3: Lồng khuôn ngoài vào, mở từng lớp lá ra là bạn có thể nhấc khuôn trong ra rồi.
Bước 4: Kết thúc quá trình làm khuôn là cho nhân bánh vào lá dong. Đổ khoảng ½ lượng gạo cần thiết làm nhân bánh, dàn đều. Tiếp đó lần lượt cho đỗ và thịt xếp đều bên trong bánh. Kết thúc quá trình này bằng việc phủ nốt phần gạo còn lại lên bề mặt đỗ và thịt.
Bước 5: Vuốt phần lá thừa bên trong bánh, gập lá thừa vào phía bên trong. Một tay giữ mối gập, một tay nhấc nhẹ nhàng khuôn bánh.
Bước 6: Lần lượt 4 sợi dây lạt theo chiều dọc – ngang của chiếc bánh.
Lưu ý
- Buộc chắc tay dây lạt, nhưng không quá chặt hay lỏng để bánh không bị méo khi luộc.
4. Luộc bánh
Cho phần sống lá dong đã cắt lúc mới bắt đầu làm xuống đáy nồi, sau đó xếp bánh lên trên. Cho nước lã vào ngập toàn bộ phần bánh rồi đun lửa to đến khi sôi thì giảm bớt lửa.
Sau đó, cứ 1 tiếng kiểm tra 1 lần để xem mực nước. Nếu mực nước giảm thì phải dùng nước đun sôi đổ thêm vào. Nấu trong 8-10 tiếng bạn vớt bánh ra.
Sau khi vớt bánh, dùng khăn nhúng nước lã rửa sạch bên ngoài bánh. Tìm chỗ thoáng mát trong nhà, xếp bánh ra rồi đặt 1 tấm ván lên trên. Tiếp đó cho thêm chậu nước hoặc vật nặng đè lên trên tấm ván để bánh được săn, chắc.
Khi bánh nguội hoàn toàn là có thể cắt bánh đem thắp hương trên mâm cỗ ngày Tết rồi. Chúc các bạn thành công và ngon miệng với cách làm bánh trưng xanh!
